Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Οι Άθλιοι, του Βίκτορος Ουγκό, Σε διασκευή Μιχάλη Μακρόπουλου, Εκδόσεις Διόπτρα 

Και σκίτσα του Βασίλη Κουτσογιάννη

Οι άθλιοι του 21ου αιώνα περνούν τα σύνορα της Ευρώπης. Κρατούν τις χειραποσκευές τους, τα παιδιά τους, την ρίζα τους που την έχουν δεμένη στο μέσα των χεριών τους. Οι άθλιοι που ονειρεύονται πως θα επιστρέψουν, που δεν κοιτάζουν πίσω τους. Άλλωστε μονάχα καταφύγια, όλμους και ανθρώπινες τραγωδίες θα βρουν. Τους περιμένει μια καινούρια ζωή, κάπου στην διαδρομή θα αλλάξουν το όνομά τους. Στα δίκτυα του επιδέξιου trafficking οι μητέρες με τα παιδιά τους θα στελεχώσουν τις διμοιρίες της νύχτας. Στην διαδρομή, χίλιες φορές θα αλλάξουν τα ονόματά τους, άλλες τόσες που θα μετανιώσουν, που θα συλλογιστούν ότι ο πόλεμος δεν είναι ποτέ το χειρότερο που τους περιμένει. Τα ειρηνικά μέρη φαντάζουν γοητευτικά με τις διαφωτισμένες τους βιτρίνες όμως πίσω ένας ολόκληρος παράλληλος κόσμος ζει, ανασαίνει, κομματιάζεται, αλλάζει ονόματα. Είναι οι άθλιοι του καινούριου αιώνα. Χαρακτήρες πιστοί σε έναν ορισμένο, ηθικό κώδικα, πρόσωπα που εντός τους σιγοκαίνε ιστορίες ολόκληρες, αποχαιρετισμοί, επανασυνδέσεις, μεγάλα διλήμματα και εκεχειρίες.

Οι συμβιβασμοί του Γιάννη Αγιάνη βρίσκουν την πιο τέλεια εφαρμογή τους στις μορφές των ανέστιων. Από μια άλλη φυλακή δραπέτες εκείνοι, με την ελάχιστη ευθύνη τους, δεν αφήνουν πουθενά να ριζώσει το άδικο. Την πιο κρίσιμη στιγμή φωτίζουν τον δρόμο, μετατρέπονται στους προφορικούς, λαϊκούς μύθους που έχει ανάγκη η φαντασία αυτού του κόσμου. Πιάνουν την καλή και πάλι κυλούν ως την καταστροφή, η μοίρα που τους καταδιώκει είναι ανένδοτη. Όμως την πιο κρίσιμη στιγμή οι φιγούρες του Βασίλη Κουτσογιάννη φανερώνουν την φωτιά, το μυστικό εκείνο δίκαιο που τόσο μοναδικά διέσωσε στην μνημειώδη ιστορία του ο Βίκτωρ Ουγκό. Χαλκογραφίες για το μυθιστόρημα του Μακίν, οι φιγούρες, τα σπίτια, οι σκηνογραφίες που επιλέγει να αναπαραστήσει ο κύριος Κουτσογιάννης ενστερνίζονται ένα είδος ηλεκτρισμού, με έντονα χρώματα.

Αυτά θα συλλαβίσουν πρώτα από κάθε τι οι μικροί και μεγαλύτεροι αναγνώστες που θα επιλέξουν την εξαιρετική έκδοση της Διόπτρας. Οι Άθλιοι του Βίκτορος Ουγκό διά χειρός Μιχάλη Μακρόπουλου και σε σχέδια του Βασίλη Κουτσογιάννη. Το αποτέλεσμα πίσω από το σκληρό εξώφυλλο με μια ιδέα από κατακόκκινο ξημέρωμα σε βόρειες θάλασσες δικαιώνει όσους κάνουν λόγο για αυτήν την εξαιρετική σύμπραξη των μεγάλων, λογοτεχνικών έργων με την τέχνη της ζωγραφικής. Καθώς τα graphic novel κερδίζουν ολοένα και περισσότερο χώρο στις προτιμήσεις του κοινού οι Άθλιοι κάτω από την προοπτική του εικονογράφου, βρίσκουν την ένταση και τον ρυθμό της ανθρώπινης ζωής, αυτόν που δίνει τον τόνο στην συγκλονιστική, επική ιστορία του Γάλλου κατάδικου και του αιώνιου διώκτη του Ιαβέρη. Η έκδοση παραχωρεί μερικές χρήσιμες οδηγίες για τους αναγνώστες δίνοντας το στίγμα της παρουσίας των δύο πρωταγωνιστών σε αυτό το μνημειώδες έργο.

Ο Μιχάλης Μακρόπουλος  διασκευάζει το μυθιστόρημα, η Αναστασία Αθηναίου επιμελείται τα κείμενα, η Νατάσσα Χαραλαμπίδη προσαρμόζει το εξώφυλλο και όλοι μαζί συμβάλλουν στην λάμψη ενός ήρωα που άγγιξε τα όρια του αστικού μύθου και ενσάρκωσε πολλά περισσότερες και εξόχως πιο ανθρώπινες ιδιότητες, έξω και πέρα από την αυθεντική και ψυχογραφική αναπαράσταση του γαλλικού τρόπου ζωής. Σε κάθε μία από τις πόλεις που επισημαίνονται στο χάρτη της αφετηρίας, στην Τουλόν, την Ντιν, το Μονσιμέρ ή το Αράς ο ήρωας συναντά την μοίρα του, βρίσκει για λίγο την ευτυχία μα εύκολα παραδίνεται στην υπεράσπιση του δίκαιου, στην ανάκληση, την εκκρεμότητα του παρελθόντος που επιστρέφει σε κάθε κεφάλαιο, άγρια σαν ασθένεια που είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί.

Μία από τις αρετές των βιβλίων που απευθύνονται στο νεαρό κοινό και συχνά αναγνωρίζεται από τα ίδια τα παιδιά, είναι ένα είδος ισορροπίας, η ομαλή εξέλιξη του χρόνου, η μεγάλη διάκριση ανάμεσα στο συντελεσμένο και το παρόν της ιστορίας. Ο Μιχάλης Μακρόπουλος εξασφαλίζει με την φροντισμένη του διασκευή να ανανεώσει το ενδιαφέρον για τα καλά, λογοτεχνικά βιβλία που αναμετρώνται εκεί έξω, με επιχειρήματά τους τα υπέροχα σκίτσα αλλά και το απόσταγμα της ζωής που γεννιέται και πεθαίνει κάθε φορά που κάποιος νεαρός αναγνώστης ξεφυλλίσει το διαχρονικό όραμα του μεγάλου Βίκτορος Ουγκό.

Ένας νεαρός αναγνώστης μεταφέρει μέσω αυτού του σημειώματος μερικές εντυπώσεις. Ανήκει στην φρενήρη, τεχνολογική του εποχή και τα βιβλία φαντάζουν κενά γράμματα για αυτόν. Όμως ήδη κάτι διαισθάνεται πως τρέχει κάτω από τα πόδια μας, ένας απαράβατος κανόνας που θέλει την ομορφιά ζητούμενο και φιλοδοξία μας. Την ομορφιά που ανασύρουν μέσα από σκονισμένους κόσμους τα μεγάλα έργα. Ιστορίες βασισμένες σε απλούς ανθρώπους που μες στην ταραγμένη τους εποχή βρήκαν το θάρρος και σήμερα διασώζονται κάτω από τον τίτλο του γενναίου ρόδου. Ο νεαρός λοιπόν σημειώνει. Θα μπορούσε ο Γιάννης Αγιάνης να είναι αυτός εκεί που περνά τα σύνορα. Ή ο άλλος που έρχεται και ψάχνει κάθε νύχτα τα σκουπίδια και συλλέγει τον χαλκό. Αυτός δεν κλέβει, έρχεται και ψάχνει και έχει πλάι του την απελπισία. Μα στην άλλη του πλευρά σιγοκαίει το φως της ανθρωπιάς και της δόξας που κρύβουν οι μικρές, μεγάλες πράξεις μας, εκείνα που μας σημαδεύουν, που παραμένουν άγνωστα. Μπορεί να είσαι εσύ, ίσως εκείνος ο κουρελής που παριστάνει τον κλόουν και δεν μας φοβίζει. Για ένα κομμάτι ψωμί, δεν είναι λόγος για να χάσει κανείς την ζωή του. Όλοι μπορούν να είναι ο Γιάννης Αγιάνης.

Έπειτα πέφτουν οι στίχοι από τον Κεμάλ του Χατζιδάκι που λέει και εκείνο την ιστορία ενός  σπουδαίου ήρωα. Μοναξιά και πράξη συναντούν την κατάφασή τους μες στην ανθρώπινη ψυχή που γράφει την ιστορία αυτού του παράξενου νέου. Ο νεαρός των εντυπώσεων κάτι συλλογίζεται, είναι δώδεκα χρονών μονάχα μα έχει κιόλας γίνει κάπως σοφότερος. Παντού στα μπαλκόνια το καλοκαίρι τρώει γλυκό κεράσι και μας καλωσορίζει. Αυτός ο Κεμάλ στο ραδιοφωνάκι μπορεί να πει κανείς πως δοκιμάστηκε σκληρά. Άραγε, να ήταν τυχερός και ο διώκτης του να ήταν κάποιος καλός και τίμιος όπως ο Ιαβέρης; Έπειτα ησύχασε και όπως συνηθίζει πάντα, όταν τελειώνει μια ιστορία, περιδιάβηκε σαν την πρώτη του φορά τα σκίτσα του Βασίλη Κουτσογιάννη στην εξαιρετική έκδοση της Διόπτρας σε διασκευή Μιχάλη Μακρόπουλου.

Τα βιβλία που αφορούν τα παιδιά μας έχουν μεγαλύτερη αξία και απαιτούν τον καλύτερο μας εαυτό. Αυτόν επιστρατεύουν οι εκδόσεις της Διόπτρας και προσφέρουν ένα ωραίο και χρήσιμο βιβλίο, έναν ιδανικό προθάλαμο για να προετοιμάσουμε τους τρυφερούς αναγνώστες, τους αυριανούς εξερευνητές που θα πρέπει να ανακαλύψουν και να υπερασπιστούν  την ανόθευτη φαντασία, την βαθιά ανθρωπιά των πραγμάτων.

Οι Άθλιοι εκείνου του καιρού δεν έλειψαν ποτέ. Ζουν ανάμεσά μας και όταν δεν μπορούμε πια τίποτε να εξηγήσουμε στα παιδιά μας για τον κόσμο που φτιάξαμε για εκείνα, είναι καλύτερα να απαντούμε με ένα βιβλίο. Με ένα έργο σαν αυτό της Διόπτρας που κουβαλάει εντός του, δίχως ίχνος διδακτισμού, όλη την γκάμα της ανθρώπινης επιλογής, μια ποικιλία που στα χέρια του επιδέξιου μυθιστοριογράφου φθάνει να πάλλεται σχεδόν ζωντανή στις σελίδες κάποιου βιβλίου. Είναι καλύτερα με ένα βιβλίο του Βίκτορος Ουγκό να μιλήσεις για αυτόν τον κόσμο. Η νοσταλγία για τους ήρωες, το ενδιαφέρον για την ιστορία που έχει πια μια βέβαιη έκβαση, οφείλεται στο γεγονός πως αυτός ακριβώς ο κόσμος, αυτό το σύμπαν του Ιαβέρη και του Γιάννη Αγιάνη μόλις που χαράζει σαν δυνατότητα για τον δικό μας, ολοκαίνουριο αιώνα. Ανήκει στον ιδεαλισμό που η λογική μας καταδιώκει, στις μεγάλες πράξεις που έχουν χάσει πια το ισοδύναμό τους στην τέχνη, την έκφραση. Η γλώσσα τους μοιάζει με μια αθωότητα που δεν την καταλαβαίνει κανείς και αυτό, μονάχα αυτό τα καθιστά πολύτιμα.

 

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular