Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Ο Γιώργος Χειμωνάς, πριν από χρόνια προίκισε την λογοτεχνία με τις συνθήκες, την περιπτωσιολογία και τα συμπεράσματα της επιστήμης του. Κείμενα διαμορφωμένα με μια φαινομενικά αυτοματοποιημένη γραφή, περιέχουν εντός τους τα κλειδιά και τους όρους της ανθρώπινης ψυχής. Μνήμη, παρόν και φαντασίωση διαχέονται στα μυθιστορήματά του που συγκλόνισαν την εντόπια λογοτεχνία, παραμένοντας εν πολλοίς ανεξιχνίαστα και όμως διόλου κρυπτικά, αντλώντας από την σκοτεινή σκηνογραφία, τις αντανακλάσεις και τις διαθλάσεις της ανθρώπινης ψυχής μες στις πιο εφιαλτικές εκδοχές της.

Το βιβλίο του Διογένη Κοπανάκη που δημοσιεύεται από τις εκδόσεις Βακχικόν μικρή σχέση διατηρεί με την γραφή του Χειμωνά. Όμως η αφετηρία του, η επιστήμη της ψυχιατρικής και τα κοινωνικά πρότυπα της εποχής διαμορφώνουν τους άξονες μες στους οποίους κινείται το ιδιαίτερα ενδιαφέρον μυθιστόρημα με τίτλο Άρης, Μια ιστορία Ψυχοθεραπείας.

Το σημείωμα αναπαράγει όσα ενδεικτικά αναφέρονται στο οπισθόφυλλο της έκδοσης. «…Πίσω από το χαμόγελο όμως, παραμένουν κρυμμένοι φόβοι και ανείπωτες επιθυμίες. Το παρελθόν του τον στοιχειώνει, το παρόν τον τρομάζει. Βυθίζεται στην απομόνωση και την άρνηση. Ως πότε, όμως θα κρύβει την μοναξιά και τις πραγματικές του ανάγκες; Με την βοήθεια του Ορέστη, του θεραπευτή του και μέσα από μια επίπονη διαδικασία ψυχοθεραπείας, το ταξίδι του Άρη για την αυτογνωσία και την λύτρωση από τα φαντάσματα του παρελθόντος ξεκινά.»

Ο Διογένης Κοπανάκης, επιστήμων της ψυχιατρικής, καταθέτει το χρονικό ενός αγώνα. Μια ανθρώπινης μάχης, ώσπου ο Άρης να φτάσει στις δικές του κοιτίδες, την εσωτερική του πατρίδα, να ερμηνευθεί και να ερμηνεύσει. Τα στερεότυπα μιας κοινωνίας που μέσω του δικαιωματισμού πασχίζει να εξελιχθεί σε έναν πολυσυλλεκτικό οργανισμό τάσεων και απόψεων αλλά και οι προσωπικές Ερινύες θέτουν τον Άρη ενώπιον του εαυτού του ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνουν έναν πιστό αντικατοπτρισμό των όρων της ελληνικής, συντηρητικής κοινωνίας. Ενός οργανισμού που διαβρώνεται, ακμάζει, παραμένει πιστός στην ηθική που διδάχτηκε, ενώ ταυτόχρονα ολοένα και περισσότερο αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα να εξελιχθεί και να περάσει σε μια άλλη, ανθρωποκεντρική περίοδο, απόλυτα ταυτισμένη με την ελευθερία της ατομικής έκφρασης σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Φωνές του παρελθόντος που εκκωφαντικά ηχούν ακόμη μες στους ιστούς της νεοελληνικής εποποιίας, φωνές μιας άγιας και σκληρής επαρχίας που μεταλαμπαδεύτηκε αυτούσια μες στους κόλπους των μεγάλων αστικών κέντρων, δονούν το μυθιστόρημα του κυρίου Κοπανάκη. Με ένα αλάνθαστο αισθητήριο και μια ματιά που δεν υποτάσσεται στην επιστημονική κατάρτιση αλλά την βαθιά κατανόηση των όρων εξέλιξης της ελληνικής πραγματικότητας, ο συγγραφέας αφήνει να παρελάσουν όλες εκείνες οι συνθήκες που σήμερα αποτελούν το βάρος ενός παλαιού ιζήματος. Μες στις μητροπόλεις που δίχως εμάς περνούν κάθε μέρα και περισσότερο στο μέλλον, σε μια άλλη φάση της ανθρώπινης ιστορίας αντικειμενοποιείται ο πολιτισμός και οι νέοι όροι του. Μες σε αυτό το περιβάλλον, χιλιάδες ανώνυμα κορίτσια, χιλιάδες αγόρια με το όνομα Άρης δίνουν τον δικό τους αγώνα και γράφουν σελίδα την σελίδα, το τέλος ενός ηθογραφικού μυθιστορήματος που εν προόδω φθάνει ως την εποχή μας, με λαμπρές διακοπές από συγγραφείς και προσωπικότητες που τόλμησαν και κατέθεσαν την ματιά τους, φωτίζοντας τα κακώς κείμενα, την περιθωριοποίηση, τον κοινωνικό αποκλεισμό ανθρώπων με διαφορετική στάση απέναντι στην ζωή και την κοινωνική πραγματικότητα. Μες στην γραφή του που υποτάσσεται στην προφορικότητα και την ζωντάνια και ξεφεύγει από την στείρα και απόμακρη, επιστημονική καταγραφή ο συγγραφέας αναπαράγει τις συνθήκες της δικής μας κοινωνίας. Εκείνης, που σαν κάθε άλλη, γνωρίζει καλά την μέθοδο της απόκρυψης, την κατηγοριοποίηση, την απομόνωση εκείνων των υποσυνόλων που δεν υπακούουν στον πολιτικό ορθολογισμό της. Σε αυτό το  είδος της διαχρονικής θεώρησης των πραγμάτων που σήμερα παρωχημένη προβαίνει στους τελευταίους σπασμούς της, καθώς χάνεται μες στους κόλπους της μνήμης και της ιστορίας. Ο Άρης, μια συμβατικότητα σαν κάθε άλλη, ζει, εξελίσσεται, πορεύεται ανάμεσα σε πρότυπα και κοινωνικά θέσφατα κρύβοντας καλά εντός του τις πληγές. Η επιστήμη της ψυχιατρικής φέρνει στο φως τα απομεινάρια του εαυτού του και εκείνος, δεσμώτης της πραγματικότητας κυοφορεί τον αληθινό του εαυτό μες στους δίχως διέξοδο φραγμούς. Ένα πρώτο πρόσωπο σπαραχτικό που κινείται μες στην βιογραφία του, ακραγγίζοντας πράγματα συλλογικά, γκρεμίζοντας βεβαιότητες και ηθικές επιταγές. Οι πιο χαρακτηριστικές μορφές της ελληνικής οικογένειας παρελαύνουν από τις σελίδες του, όχι ως κομπάρσοι που ενισχύουν την αληθοφάνεια της ιστορίας, αλλά για να φωτίσουν όσα ο καθένας μας κουβαλά εντός του, συμμετέχοντας δίχως θέληση ίσως μα με αφοσίωση σε ένα είδος άτεγκτης, κοινωνικής παράδοσης που μες στις στρεβλώσεις της συντηρεί τον μύθο της ορθότητας. Στο νου μου έρχονται εκείνες οι πνευματικότητες του Γιάννη Τσαρούχη που ήδη από το μακρινό 1933 έθεταν σε κίνδυνο τον παλμό του κόσμου μας. Εκείνος τις είπε πνευματικότητες, ο Άρης τις νιώθει ως ηθικές επιταγές και του κοστίζουν έναν ολόκληρο εαυτό.

Μυθιστορήματα σαν τον Άρη του Διογένη Κοπανάκη δεν ανήκουν στον συρμό. Η θεματολογία τους, η σαφή τους αναφορά στους όρους και τις συνθήκες της ίδιας της ζωής μας, τα καθιστούν ανυπόφορα προσωπικά, κάπως σκληρά μα αθεράπευτα αληθινά. Ο αγώνας μας να βρούμε τους εαυτούς μας έξω και πέρα από τις συμβατικές αναγκαιότητες, ο κόπος να ορίσουμε τα όρια της επιθυμίας και της ανθρωπιάς μας απαιτεί μια χρυσή, σχεδόν ακατόρθωτη ισορροπία. Οι επιστήμες της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής παλεύουν από την πλευρά του ανθρώπου και παραμένουν στο προσκήνιο καθώς ο καινούριος αιώνας αποστρέφει οριστικά το βλέμμα του από την ατομικότητα, συνθλίβοντας τάσεις, προτιμήσεις στο όνομα μιας λαμπρής όσο και εφιαλτικής παγκόσμιας συλλογικότητας. Ο Άρης των εκδόσεων Βακχικόν, μας επιστρέφει βαθμιαία στο αλφάβητο μιας γλώσσας παιδικής που κάποτε όλοι μιλήσαμε. Μες στις λέξεις της παραμένουν κρυφοί οι φόβοι και τα όνειρα που σήμερα μας διαμορφώνουν. Και εμείς πασχίζουμε να κερδίσουμε την δόξα που μας αναλογεί προσκυνώντας τα καινούρια κατεστημένα, ενώ οι μεταπράτες καθορίζουν το είδος την καινούριας τιμής για την ανθρώπινη ψυχή μας. Εκείνο που καθιστά τόσο ενδιαφέρον το βιβλίο του Διογένη Κοπανάκη είναι η άρνηση της αυθεντίας που δικαιωματικά έχει κερδίσει με την επιστημονική του κατάρτιση ο συγγραφέας. Δίχως ερμηνείες και διδακτισμό αυτό το βαθιά ανθρώπινο και προσωπικό, για τον καθένα μας μυθιστόρημα παραδέχεται την απερίγραπτη άγνοια για την ψυχή μας και αρνείται τις μεσολαβήσεις.

Οι άνθρωποι γύρω μας, αυτά τα  μικρά και τέλεια σύμπαντα που διαμορφώνουν την πραγματικότητα μοιάζουν τόσο πολύ στην τέχνη. Και τούτο γιατί ορίζονται από την λογική και από τα ένστικτα τα πιο ανερμήνευτα. Ο Διογένης Κοπανάκης μοιάζει να νιώθει εντός του διάφανη εκείνη την αρχή που περιέγραψε ο ζωγράφος Φράνσις Μπέικον πριν από χρόνια, όταν έλεγε πως μονάχα να φωτίσει, μπορεί κανείς, τα πράγματα. Έτσι λάμπει ο Άρης μες στις σελίδες του μυθιστορήματος, του ατημέλητου και για αυτό τόσο ζωντανού και παραστατικού έργου, μιας απροσποίητης ζωγραφικής, βαθιά ανθρώπινης. Αυτός ο Άρης μα και κάθε άλλος θα αποτελεί για πάντα τον ήρωα μιας τέλειας ιστορίας. Με την καρδιά του θα την υπερασπιστεί ώσπου να φτάσει σε εκείνο το εύηχο, το λυτρωτικό μ΄αγαπάω.

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΚΟΠΑΝΑΚΗΣ

«ΑΡΗΣ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ»

Εκδ. Βακχικόν

*** Ο Απόστολος Θηβαίος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε στην Αθήνα οικονομικά και σήμερα εργάζεται στον τραπεζικό τομέα. Η ενασχόλησή του με τη συγγραφική δραστηριότητα ξεκίνησε το 2007. Κείμενα και ποιήματά του περιλαμβάνονται στο λογοτεχνικό περιοδικό “Νέα Σκέψη”, όπου και συμμετέχει συστηματικά. Δουλειά του έχει συμπεριληφθεί στη “Φιλολογική Πρωτοχρονιά” (εκδ. Μαυρίδη), στην ανθολογία του Συλλόγου Βιβλιόφιλων Έδεσσας, στη συλλογική ποιητική συλλογή των εκδ. “Σίλφιον” καθώς και στο “Αλμανάκ” του 2009, που οργανώθηκε και δημοσιεύθηκε από την ομάδα του “Ποιείν”. Επίσης δείγμα γραφής μπορεί κανείς να εντοπίσει σε πολλά έντυπα, ηλεκτρονικά και μη, όπως το περιοδικό “Asante” ή τους δικτυακούς χώρους της ομάδας “Ποιείν” και άλλων συγγραφικών, ηλεκτρονικών κοινοτήτων. 

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular