***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Οι ζωές του Μπράιαν, Brian Johnson, Εκδόσεις Ψυχογιός

Thunderstuck, Plaza de las Ventas, Ιούλιος του μακρινού 1996. Ένα απέραντο, διαθέσιμο πεδίο πληροφοριών μπορεί να επαναφέρει καθαρό τον ηλεκτρισμένο ήχο από εκείνη την συναυλία. «Η φωνή σου είναι ηλεκτροσόκ και αυτό ακριβώς χρειαζόμαστε», ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια που έπεισαν τον Brian Johnson πως εμπρός του ανοιγόταν στα αλήθεια ένας απέραντος δρόμος, ολότελα ξαφνικά και απρόσμενα για το παιδί που μεγάλωσε στις εργατικές συνοικίες του Newcastle, ηχογραφώντας στις μπομπίνες την φωνή του, ξανά και ξανά. Την ίδια που σήμερα καταγράφεται στο πάνθεον της ροκ μουσικής, αυτής της ανεπανάληπτης κίνησης που έθεσε σε λειτουργία την πιο ενστικτώδη συμπάθεια ενός παγκόσμιου κοινού. Στο όνομά της καταθέτει στιγμές σταθμούς και αναπολεί τις ρίζες, τα πρώτα ακούσματα, τις συγκλονιστικές περιστάσεις, αυτές που ωριμάζουν τους ανθρώπους και διαθέτουν την ειδική βαρύτητα ενός στέρεου αποτυπώματος. Πρόσωπα, φωνές, αιτίες και αφορμές ανέδειξαν τον Brian Johnson στον εμβληματικό front man ενός θρυλικού συγκροτήματος με εκατομμύρια φίλους σε ολόκληρο τον κόσμο. Μπόλικο βρετανικό χιούμορ, ακρίβεια στις αναφορές και η νοσταλγία ενός αποχαιρετισμού διαμορφώνουν τα πρώτα κεφάλαια της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας και ξεχωριστής αυτοβιογραφίας. Ο ίδιος ο τραγουδιστής βάζει σε τάξη τις αναμνήσεις από το χαμένο στην συννεφιά του, Dunston. Τους δρόμους, τις συνήθειες, τα καθήκοντα ενός ολόκληρου κόσμου, πιστού στην βασίλισσα και την χρεία της ζωής. Αυτά είναι τα εφόδια που επιστρατεύει ο τραγουδιστής, ρίχνοντας φως σε όλες εκείνες τις πτυχές που διαμορφώνουν τον άνθρωπο, πίσω από τους εκτυφλωτικούς προβολείς κάποιας ευρωπαϊκής αρένας, κατάμεστης από το παλλόμενο πλήθος, φλεγόμενο από ένα είδος άγριας εφηβείας που σ΄αρπάζει όπως πυρκαγιά, για να χρησιμοποιήσει κανείς τις ίδιες τις λέξεις του Johnson.

«Οι ζωές του Μπράιαν». Με αυτόν τον λιτό τίτλο και με εξώφυλλο τον front man των ACDC από κάποια συναυλία του συγκροτήματος ο Brian Johnson φέρνει στο φως την αυτοβιογραφία του. Ο Γιάννης Νένες και οι εκδόσεις Ψυχογιός αναλαμβάνουν να προσφέρουν στο κοινό μία από τις πιο ενδιαφέρουσες, βιογραφικές προτάσεις της χρονιάς. George Michael, David Bowie σε μια υπέροχη εκδοχή graphic novel, Prince, μερικοί από τους τίτλους που ο γνωστός, ραδιοφωνικός παραγωγός παρουσιάζει από τις εκδόσεις του Ψυχογιού. Έχει προηγηθεί η βιογραφία ενός άλλου αειθαλούς και αυθεντικού ροκά, του κακού παιδιού με τ΄όνομα Keith Richards. Γραφίστας, σκιτσογράφος, μεταφραστής, θεατρικός συγγραφέας, αρθρογράφος με αρκετά χρόνια εμπειρίας ο Γιάννης Νένες γράφει την ιστορία του Johnson και μαζί την ιστορία ενός εμβληματικού συγκροτήματος. Μοιάζει με κάποιον φίλο που στέκει μαζί του σε κάποια διασταύρωση του Dunston και γίνεται μάρτυρας, τότε και εκεί, του μικρού χρονικού που δίνει υπόσταση σε μια ζωή. Ο ίδιος ο συγγραφέας δίνει τις δικές του εξηγήσεις για το «The Lives of Brian» των αγγλικών εκδόσεων Michael Joseph, γραμμένο στο αιώνια χειμωνιάτικο Λονδίνο του 2022, μια μετέωρη, βορινή πολιτεία που ελάχιστα μοιάζει πια με το θρυλικό χωνευτήρι των μεταπολεμικών δεκαετιών και εκείνης της αναπάντεχης έκρηξης στην μουσική, την διασκέδαση, στ΄αλφάβητο κάθε τέχνης. Πλάι στην Νέα Υόρκη, το Λονδίνο της επικαιρότητάς μας έχει χάσει κάτι από την αίγλη του και είναι χάρη σε βιβλία όπως η έκδοση του Ψυχογιού που φέρνει στην επιφάνεια κάτι από εκείνη την αξέχαστη γιορτή.

«Εμπειρία είναι αυτό που έχεις όταν δεν έχεις αυτό που θέλεις. Το βιβλίο αυτό μιλάει για το τι συνέβη όταν δεν είχα αυτό που ήθελα, αλλά ποτέ δεν σταμάτησα να πιστεύω και ποτέ δεν τα παράτησα. Και η τύχη έπαιξε τον ρόλο της, βέβαια – αλλά πραγματικά πιστεύω ότι μπορείς να πετύχεις σχεδόν τα πάντα αν τα όνειρά σου είναι αρκετά σημαντικά και δεν κάθεσαι απλώς όλη την ώρα περιμένοντας κάτι να συμβεί». Ο Brian Johnson από την βροχερή πολιτεία του μας δίνει μια ιδέα για τα κλειδιά της δικής του ζωής. Ένας νέος αποφασισμένος για όλα, πάντα ανέτοιμος μα με μια στέρεη φλόγα μες στην καρδιά του, έτοιμος από πάντα για το μεγάλο βήμα. Απέναντί του η μεταβιομηχανική Αγγλία, κάρβουνο και φυσικό αέριο και απόγνωση ή μετατραυματικό στρες από το θέατρο του δεύτερου, παγκοσμίου πολέμου. Σε τούτη την ολότελα αντιποιητική ατμόσφαιρα ένας νέος, καθόλου διαφορετικός, απόλυτα συμβιβασμένος με τον ρυθμό της ζωής, ονόματ Johnson βρίσκει εκείνη την χαραμάδα που επιτρέπει στον καθένα μας να δοκιμάσει λίγο από το φως και μια ιδέα από τ΄όνειρο. Αυτό που δεν εγκαταλείπει ποτέ του  ο ξεχωριστός ερμηνευτής, μια μορφή που καθόρισε την ροκ σκηνή τις περασμένες δεκαετίες, θέτοντας ένα μέτρο για το μέλλον. Βρίσκεται στο πάνθεον της καρδιάς μας, σίγουρος, βέβαιος για όλα εκείνα που σήμανε η φωνή του, πάντα στα όρια του ηλεκτροσόκ, ικανή να ξεσηκώσει τις χιλιάδες των σταδίων.

Ο μικρός ήρωας των εκδόσεων Ψυχογιός που από μνήμης υπάρχει στις σελίδες της αυτοβιογραφίας, είναι ο ίδιος εκείνος τύπος, με το χαρακτηριστικό κασκέτο του που έρχεται προς τον φακό στο εξαίσιο, φωτογραφικό υλικό που εμπλουτίζει μοναδικά τις σελίδες της έκδοσης. Είναι ο τύπος με το καθώς πρέπει σακάκι του από τον ασπρόμαυρο κόσμο του Playhouse Theatre σε κάποια από τις αμερικάνικες πολιτείες. Αυτός που ποζάρει χαμογελαστός σε μια άλλη, ευτυχισμένη και ξέγνοιαστη εποχή, ικανή να κρατηθεί μονάχα από την στενή φήμη που εξασφάλιζαν οι πιο γνωστές εκτελέσεις στις ετήσιες χοροεσπερίδες. Είναι ο ίδιος, άσημος ακόμη τύπος που αναφέρεται στο θρυλικό πια, δακτυλογραφημένο δελτίο τύπου με θέμα του, «Ο Brian Johnson, νέος τραγουδιστής του συγκροτήματος ACDC». Μέλος των Geordie ως την ηλικία των 27 του χρόνων, για να διαδεχτεί απρόσμενα τον πρόωρα χαμένο Bob Scott. Είναι ο ίδιος που απολαμβάνει το πρωινό του στις Μπαχάμες, πάντα με την τραγιάσκα του και μερικούς στίχους στο νου του που θα μπορούσαν να ξεσηκώσουν ένα στάδιο από τα θεμέλιά του. Γεννήθηκε στην βορειοανατολική Αγγλία το 1947. Το 1980 αναλαμβάνει τα φωνητικά στους ACDC και όσο για τα υπόλοιπα παραμένουν η επίσημη καταγεγραμμένη ιστορία του ροκ. Είναι ο τύπος που ζει πια σε κάποια πολίχνη της Φλόριντα και έχει χίλιους στίχους πρόχειρους για να μας πείσει πως τίποτε δεν είναι όπως παλιά. Κανείς δεν κάνει έρωτα όπως παλιά, κανείς δεν αγαπά και δεν αγαπιέται, κανείς δεν διεκδικεί τα όνειρά του, κανείς, εκεί έξω, όπως ο Brian Johnson, πάντα έτοιμος για τις μεγάλες στιγμές, τις μεγάλες ευκαιρίες. Για αυτόν τον τύπο πρόκειται.

«Τότε η παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι μεγάλη υπόθεση στο Newcastle και όχι μόνο επειδή οι Geordie θα βρουν κάθε δικαιολογία για να γίνουν φέσι. Όταν το ρολόι δείξει μεσάνυχτα κάθε πλοίο στον Τάιν χτυπά την κόρνα του και ολόκληρη η πόλη δονείται από αυτόν τον απόκοσμο, ανήσυχο ήχο, που μεταφέρεται για χιλιόμετρα μέσα από την ομίχλη και την βροχή.  Και τότε είναι η στιγμή για το «ποδαρικό» όταν το πρώτο άτομο που μπαίνει σε ένα σπίτι την 1η Ιανουαρίου κουβαλάει μαζί του ένα  κομμάτι κάρβουνο για καλή τύχη και οι οικοδεσπότες τον υποδέχονται με ένα ποτήρι ουίσκι και τραγουδούν δυνατά… Μέχρι σήμερα, ούτε η Κάρολ, ούτε εγώ μπορούμε να θυμηθούν την παραμικρή λεπτομέρεια για το τι συνέβη από την στιγμή που το ρολόι χτύπησε μεσάνυχτα μέχρι το επόμενο πρωί που ξυπνήσαμε αγκαλιά στο πάτωμα του σαλονιού του Ντέιβ». Έτσι, δίχως τίποτε περισσότερο από την συγκυρία και την ελαφρότητα με την οποία κυλάει η ζωή του  ο συγγραφέας μας παίρνει από το χέρι και μας πηγαίνει σε όλες τις διαδρομές, σε όλες τις μοιραίες συναντήσεις που καθόρισαν τον δρόμο αυτού του παιδιού από τις εργατικές κατοικίες του Newcastle και σφυρηλάτησαν τον χαρακτήρα του, κάπου ανάμεσα στον αιώνιο σταθμό του Termini και τις στάχτες που χιονίζουν για πάντα το Dunston.

Μια αυτοβιογραφία συνιστά ένα είδος εξομολόγησης. Το νήπιο που μας κοιτάζει αφοπλιστικά με μια καλλιγραφία για αποχαιρετισμό στις πρώτες σελίδες του βιβλίου,δεν έχει ιδέα για τον κόσμο που ανοίγεται εμπρός του. Δεν μπορεί να φανταστεί πως κάποτε θα χρειαστεί να παλέψει για την παγωμένη του ζωή και πως κάποτε θα χρειαστεί να περάσει από την προοπτική μιας παλιοδουλειάς, τραβώντας με τα απέραντα μίλια μιας κομψής Rolls Royce στην λεωφόρο του πουθενά. Η αυτοβιογραφία του Johnson διαθέτει την γοητεία των μύθων που αφήνουν να περάσει από πάνω τους μισός, σχεδόν αιώνας. Όλα διατηρούν ένα είδος διαύγειας και επανέρχονται στο φως, όταν κανείς τα χρειάζεται, έτσι που στην υπέροχα δοσμένη νεότητα του συγγραφέα να επαληθεύεται η βελτίωση της προοπτικής καθώς κανείς αποκαθιστά μια σχέση ουσίας με τα υλικότερα πράγματα και ίσως με τα πρόσωπα της ίδιας της ζωής του, όσο οι σκιές μακραίνουν και οι δεκαετίες ταξιδεύουν στην σκόνη.

Σαν την μητέρα, την Esther Maria Victoria Octavia de Luka που έφθασε σε τούτη την όχθη από μια άλλη, μακρινή πολιτεία, γεμάτη από τον ήλιο της Μεσογείου και την ρωμαϊκή πατίνα. Σαν τον πατέρα, τον λοχία Τζόνσον που χρειάστηκε και ο ίδιος μισό αιώνα για  να μπορέσει να αποκαλύψει το επίμονο οίδημα του θανάτου ,σημάδι, σχεδόν γενετήσιο για τις γενιές του Στάλινγκραντ, του Παρισιού, της Ρώμης, των Αθηνών, του Νετούνο και του Άντζιο. Ο Brian Johnson κουβαλά τα φορτία της ανθρώπινης μνήμης και έχει την μουσική για αντιστάθμισμα κόντρα στις σκοτεινές μπαλάντες της ζωής του. Ζυμωμένη από βράχους, κάρβουνο, αγέρα, σίδερο, βροχή και φωταέριο η φωνή του, προτού συγκλονίσει με κάθε τρόπο το φανατικό κοινό των ACDC της ροκ σκηνής, προτού αναδειχτεί σε προστιθέμενη αξία της ίδιας της μπάντας, διδάσκεται την μουσική σε ρυθμούς ραδιοφωνικούς, ανεβοκατεβαίνει κλίμακες και ηχογραφείται, αγγίζοντας τα όρια μιας ακέραιας χειρονομίας που μόνον η ροκ σκηνή κατόρθωσε να καταστήσει μήνυμα σαφές και κτήμα κοινό.

Δεν θα μπορούσα ποτέ να το φανταστώ πως ανοίγοντας την έκδοση του Ψυχογιού θα συναντούσα την έξοχη προφορικότητα του συγγραφέα και την ίδια στιγμή αποδείξεις μιας καλής και συναρπαστικής λογοτεχνίας που ξέρει να διασώζει την ατμόσφαιρα. Δεν θα μπορούσα, μα ο Γιάννης Νένες και οι εκδόσεις Ψυχογιός φρόντισαν να κρατήσουν αμείωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον, σε ένα από τα καλύτερα βιβλία του είδους του μες στην αθρόα, βιβλιογραφική επικαιρότητα. «Οι ζωές του Brian» είναι πολλές, με σταθμούς δύσκολους, με άχαρα πρωινά χωρίς ίχνος αντοχής, μοιρασμένες ανάμεσα στην οικογένεια και τις περιοδείες  και τις εύκολες συναναστροφές, τον καταναγκασμό της φήμης αλλά και τις μικρές, μεγάλες στιγμές μες στην καρδιά ενός τραγουδιού. Ή πάλι στην αθωότητα ενός γραμμοφώνου που παίζει μέσα από τις δεκαετίες, ξυπνώντας τα χαμένα πνεύματα του Dunston.

«Οι ζωές του Μπράιαν», από τις εκδόσεις Ψυχογιός, διά χειρός Brian Johnson και μετάφραση Γιάννη Νένε. Μια υπέροχη αυτοβιογραφία για τον σπουδαίο ερμηνευτή των ACDC που φωτίζει αθέατες και χαριτωμένες πτυχές της ζωής του, φθάνοντας ως το εξουθενωτικό «σήμερα» των προγραμματισμένων εμφανίσεων που διαθέτουν την ίδια γοητεία με τις πρώτες εκείνες δοκιμές στην αγκαλιά των Geordie. Κυρίες και κύριοι, ο Brian Johnson.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.