Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο όπως «Οι βαλίτσες του Άουσβιτς» της Ντανιέλα Παλούμπο, καταλαβαίνεις πόσο μεγάλη αξία έχει η λογοτεχνία, για μικρούς και μεγάλους. Σε εποχές αναβίωσης του αντισημιτισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, τέτοια βιβλία είναι πραγματικά αντίδοτα στο δηλητήριο που εξαπλώνεται με γοργούς ρυθμούς στο σώμα της Ευρώπης.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος  με εικονογράφηση της Κλάρας Μπατέλο σε μετάφραση Ελένης Τουλούπη και περιλαμβάνει τέσσερις συγκλονιστικές ιστορίες παιδιών, θυμάτων της Shoa -του Ολοκαυτώματος. Ο Κάρλο από την Ιταλία, η Χάννα και ο Γιάκομπ από τη Γερμανία, η Εμελίν από τη Γαλλία, ο Νταβίντ από την Πολωνία…

Τα 6 εκατομμύρια θύματα της ναζιστικής θηριωδίας -που όχι μόνο έμεινε ουσιαστικά ατιμώρητη, αλλά έχει σήμερα και χιλιάδες πιστούς οπαδούς- αποκτούν πρόσωπο και ιστορία μέσα από αυτές τις διηγήσεις, που μπορεί να είναι προϊόν μυθοπλασίας, αλλά είναι ταυτόχρονα και πιο πραγματικές από την πραγματικότητα -αν μου επιτρέπεται η έκφραση.

Ήδη από τον πρόλογο του βιβλίου όπου η συγγραφέας μας περιγράφει τι είναι αυτές οι βαλίτσες του Άουσβιτς, βαλίτσες των ανθρώπων που έφταναν στο στρατόπεδο και οι περισσότεροι οδηγούνταν κατευθείαν στους θαλάμους των αερίων:

«…πρώτα όμως τους έβαζαν να γράψουν το όνομά τους στις βαλίτσες, για να μπορούν να τις ξαναβρούν: ένα τελευταίο βασανιστήριο των ναζί, που ήθελαν να κάνουν τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι μετά το ντους θα τους επέστρεφαν τα προσωπικά τους αντικείμενα. Δεν έδιναν όλοι βάση σε εκείνες τις υποσχέσεις, αλλά έγραφαν έτσι κι αλλιώς τα ονόματα, τα επίθετα και τον τόπο καταγωγής τους. Όπου κι αν κατέληγαν οι βαλίτσες, ήθελαν να υπάρχει μια γραπτή απόδειξη της παρουσίας τους…»

Σήμερα, ο επισκέπτης του Άουσβιτς μπορεί αν δει πολλές από αυτές τις βαλίτσες πίσω από ένα τζάμι. Γράφει η Ντανιέλα Παλούμπο:

«…Μπροστά από εκείνο το τζάμι, άκουσα τις φωνές του Κάρλο, της Χάννα, του Γιακόμπ, του Νταβίντ, της Εμελίν… Στην αρχή ήταν φωνές άγνωστες και έμοιαζαν ίδιες. Ακούγοντας όμως πιο προσεκτικά κατάφερα να τις ξεχωρίσω, και τώρα δεν μου είναι πια ξένες.

Θα μου άρεσε αν σκαρφαλώσω το τζάμι, να ανοίξω τις βαλίτσες και να ψάξω την ελπίδα που έχει παραμείνει κρυμμένη μέσα τους. Θα μου άρεσε να την αφήσω ελεύθερη, είμαι σίγουρη ότι θα γύριζε πίσω στο σπίτι» 

Οι ιστορίες ξεδιπλώνονται στη συνέχεια με δύναμη γραφής, με λιτότητα, με λεπτές αποχρώσεις που με τις πινελιές τους σκιαγραφούν το δράμα των παιδιών, τα οποία στη μεγάλη τους πλειονότητα οδηγήθηκαν στην εξόντωση. Μετά από κάθε διήγημα σκέφτεσαι τι θα μπορούσε να γίνει αν όλα αυτά τα παιδιά αφήνονταν να συνεχίσουν τη ζωή τους… 

Η μόνη επιζήσασα από τα παιδιά είναι η μικρή Εμελίν, με τη ζωγράφο μητέρα που έβαφε τα παντζούρια του σπιτιού τους μπλε, σαν τη θάλασσα. Με τον τρυφερό μπαμπά.

Όταν μέσα από ένα γράμμα έμαθαν πως η κόρη τους είχε φυγαδευτεί και κρυβόταν με ασφάλεια, «ηρέμησαν….Την επομένη που έφυγαν για το Άουσβιτς είχαν μαζί τους δυο βαλίτσες. Και οι δυο μπήκαν στη σειρά με όσους θα πήγαιναν αμέσως για ντους. Όταν είπαν στην Μπριζίτ να γράψει το όνομα και το επώνυμό της στη βαλίτσα, εκείνη έγραψε μόνο: Σ’ αγαπώ πολύ, Εμελίν. Η μαμά…»

  

Με διαφορετικό τρόπο, μέσα από τη  μορφή μιας περιπέτειας και η αγαπημένη συγγραφέας Εύα Κασιάρου καταπιάνεται με το θέμα του Ολοκαυτώματος και της μαζικής εξόντωσης των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Από τους 55.250 Εβραίους που αντιστοιχούσαν στο 23,7% του πληθυσμού της πόλης αφανίστηκε ολοσχερώς το 96%… Ένα τερατώδες έγκλημα που έμεινε ατιμώρητο. Με ευθύνες της τότε Κυβέρνησης ο ένας από τους δυο αρχιτέκτονες της σφαγής, ο Μαξ Μέρτεν, ενώ συνελήφθη και καταδικάστηκε από την ελληνική δικαιοσύνη, μετά από λίγους μήνες αφέθηκε ελεύθερος να επιστρέψει στη Γερμανία. Ο Αλόις Μπρούνερ δεν δικάστηκε ποτέ και πέθανε σε βαθιά γεράματα. Για να μη πούμε για τους Έλληνες συνεργάτες και όσους πλούτισαν αρπάζοντας τις περιουσίες των Εβραίων…

Στο «Ξεχασμένο κλειδί» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, ο 11χρονος Χρήστος που μένει στη Θεσσαλονίκη, περιμένει τον φίλο του τον Μανώλη από την Αθήνα και φυσικά ανυπομονεί αν τον ξεναγήσει στις ομορφιές της πόλης. Μια πυρκαγιά στο σπίτι της γιαγιάς του, θα τους οδηγήσει ωστόσο σε μια παράξενη περιπέτεια – ταξίδι στην εποχή της Κατοχής. Ένα παλιό παλτό, ένα κλειδί, ένα σπίτι στην Άνω πόλη, θα είναι αυτά που θα τους οδηγήσουν να ανακαλύψουν τον παιδικό έρωτα της γιαγιάς για ένα Εβραιόπουλο, τον Ιάκωβο, που χάθηκε -όπως πιστεύει στα στρατόπεδα εξόντωσης.

Οι μνήμες ζωντανεύουν και τα παιδιά ανακαλύπτουν την ιστορία, όπως και οι αναγνώστες του βιβλίου. Με αγωνία και ανατροπές, η συγγραφέας μας δείχνει πως μπορούμε να αφηγηθούμε ακόμη και θέματα που έχουν να κάνουν με την πολύ σκληρή πραγματικότητα, χωρίς να σοκάρουμε, αλλά αφυπνίζοντας. Φυσικά νιώθεις οργή και θλίψη διαβάζοντας. Αλλά παίρνεις και δύναμη για να πεις, και να το εννοείς, «ποτέ ξανά!»…

 

 

Ναι. Μπορείς να μιλήσεις για τη σκληρή πραγματικότητα με τον πιο τρυφερό τρόπο. Κι αυτό το αποδεικνύει και η Μάγια Δεληβοριά στο Μυστικό του πηγαδιού που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος με εικονογράφηση του Θανάση Τσίτσικα.

Οι ηρωίδα της είναι μια νεράιδα, η Ανάσα. Κόρη της Λάτιας -που είναι αερικό των Πάγων- και τη Νοτιά. Που έρχονται να ζήσουν σε ένα αρχοντικό της Σμύρνης. Και παρά τις σκανταλιές που κάνουν ζουν αρμονικά με τους ανθρώπους. Όλα αυτά μέχρι που έρχεται η καταστροφή. Ακόμη και τα ξωτικά και οι νεράιδες θα πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς και θα ζήσουν τα βάσανα των ανθρώπων προσπαθώντας να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Μελαγχολικό και όμορφο παραμύθι που η συγγραφέας αφιερώνει στον Άσα Τζένινγκς, τον Αμερικανό που έσωσε χιλιάδες ζωές μέσα στη δίνη της Καταστροφής. Κι όπως συμβαίνει με πολλούς αληθινούς ήρωες, ελάχιστοι γνωρίζουν πια το όνομά του…

Να πως μπορείς να λες την αλήθεια στα παιδιά, κι ας είναι και μέσα από παραμύθια με νεράιδες. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στη συγγραφέα γι’ αυτό επίτευγμα μέσα από μια τόσο όμορφη και ονειρική αφήγηση…

 

…κι επειδή το βαρύναμε πολύ κι ας είναι τόσο όμορφες οι ιστορίες, ήρθε η ώρα να γελάσουμε και λίγο. Να διασκεδάσουμε με μια οικογένεια, υπόδειγμα … «αριστείας»!

Θα μπορούσαν να είναι ήρωες ελληνικής ταινίας: Η οικογένεια Αριστείδη με τον πατέρα συγγραφέα ο οποίος «έχει γράψει μέχρι τώρα δεκαέξι βιβλία των πεντακοσίων σελίδων το καθένα, τα οποία έχουν πουλήσει χιλιάδες αντίτυπα», με τη μητέρα διάσημε τηλεπαρουσιάστρια και εκπάγλου καλλονής, με τη μεγάλη κόρη πανέμορφη και εκπληκτική μπαλαρίνα, με τον μεγάλο γιο -μαθηματική διάνοια και τη μικρή κόρη, παιδί -θαύμα στο πιάνο… Α, ναι! Υπάρχει και ο Αντωνάκης. Ο μικρός. Που δεν έχει καταφέρει σχεδόν τίποτα. Ή μάλλον έχει καταφέρει να τα κάνει όλα «σαλάτα» όποτε προσπαθεί  κι αυτός να αναδειχθεί. Όπως όταν έβρασε το κόκκινο σημειωματάριο του μπαμπά…

Όλα αυτά συμβαίνουν στο νέο βιβλίο της Άντρης Αντωνίου «Από τους τέσσερις ο τέταρτος» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός με εικονογράφηση της Λιάνας Δενεζάκη.

Ένα διασκεδαστικό βιβλίο, που αποδεικνύει ότι ο καθένας έχει τη δική του αξία κι ας μην είναι «πρώτος». Η οικογένεια θα πάρει το μάθημά της από έναν διάσημο σκηνοθέτη και ο Αντωνάκης θα βρει τον τρόπο να εκτιμήσει τον εαυτό του.

Αυτά για σήμερα…

  

Kostas Stoforos

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular