Ένα μοβ, πιο σκοτεινό από τη ζωή του

6 January 2022

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Prince – Με ανοιχτό και με κλειστό μικρόφωνο, Neal Karlen, Εκδόσεις Ψυχογιός

Το βιβλίο «Prince – Με ανοιχτό και με κλειστό μικρόφωνο» του Neal Karlen, μας έρχεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μια υπέροχα ζεστή και μελωδική μετάφραση του Γιάννη Νένε, ο οποίος έχει γράψει και τον πρόλογο του βιβλίου. Ο συγγραφέας Neal Karlen γεννήθηκε το 1959 στη Μινεάπολη της Μινεσότα, όπου μεγάλωσε και ζει μέχρι σήμερα. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου Μπράουν, έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος και αρθρογράφος σε διάφορα έντυπα, όπως οι New York Times και το περιοδικό Rolling Stone. Έχει συνεργαστεί με το τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό δίκτυο CBS News και με το National Public Radio. Μυθοπλαστικά του κείμενα έχουν δημοσιευθεί στο λογοτεχνικό περιοδικό Indiana Review. Μεταξύ άλλων έχει εκδώσει το βιβλίο Babe in Toyland: The Makin and Selling of a Rock and Roll Band, ενώ τα συγγραφικά του ενδιαφέροντα ποικίλλουν, από το θέαμα και τον αθλητισμό ως τη γλώσσα και τη θρησκεία.

«Prince, αυτή η… μεγαλοφυΐα. Κλόουν. Θεός. Δαίμονας. Αίνιγμα. Ανέκδοτο. Αυτός που αφηγείται παντοτινές αλήθειες. Αυτός που διαδίδει φευγαλέα ψέματα. Και οτιδήποτε υπάρχει ανάμεσά τους»

Το βιβλίο αποτελεί μια διπλή αφήγηση/απομαγνητοφώνηση του Neal Karlen, παιδικού φίλου του Prince, και μέσα από τις αναμνήσεις, τα αστεία, τις συζητήσεις τους (ξημερώματα συνήθως) και αποσπάσματα από συνεντεύξεις του για το Rolling Stone, εμείς θα διαβάσουμε και θα γίνουμε συμμέτοχοι στην πορεία ενηλικίωσης του πιτσιρικά που κατόπιν έγινε ο Prince που όλοι γνωρίζουμε (και για όσους δεν τον γνωρίζουν, είναι μια καλή ευκαιρία να τον μάθουν διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, καθώς αποτελεί ένα από μεγαλύτερο κεφάλαια της μουσικής παγκοσμίως).

«Για τον Prince αυτή η ώρα –τρεις το πρωί– δε σήμαινε υπαρξιακές ανησυχίες. Ήταν μια κανονική εργάσιμη ώρα, κάθε μέρα, κάθε νύχτα. Ήταν περήφανος που το βαμπιρικό του πρόγραμμα, το οποίο ακολουθούσε σε όλη του τη ζωή, δεν ήταν ώρα αιχμής για αυτομαστίγωμα ή για πνευματική κατάρρευση αλλά για να συνεχίσει τις εργασίες της μέρα του, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την κυκλοφορία τριάντα εννέα στούντιο άλμπουμ και τεσσάρων σάουντρακ, που πούλησαν εκατό εκατομμύρια κομμάτια και απέσπασαν άπειρα Γκράμι, ένα βραβείο Όσκαρ και ίσως τη δικαιωματική ιδιοκτησία του χρώματός του (και, φυσικά, εννοώ το μοβ, όχι το μαύρο)».

Διαβάζοντας μια βιογραφία είναι –τουλάχιστον!– δύσκολο να εκφέρεις κριτική άποψη, όχι μονάχα διότι μεταφέρεσαι σε έναν κόσμο απόλυτα αληθινό (τουλάχιστον, όπως δηλώνεται μέσα από τις μαρτυρίες που διασταυρώνουν τα γεγονότα), αλλά διότι πρέπει να διαχωρίσεις την τέρψη της ανάγνωσης και την ικανότητας γραφής του συγγραφέα, από την άντληση των τόσων πληροφοριών που παρατίθενται. Ωστόσο, στην περίπτωση του βιβλίου του Prince, διαπιστώνω ότι η απόλαυση είναι παρούσα σελίδα τη σελίδα που το διάβαζα και αυτό μου χάρισε ένα όμορφο (τόσο μουσικά όσο και αναγνωστικά) ταξίδι, οδηγώντας με στο εξής συμπέρασμα: Μήπως αυτό που λείπει από τον αναγνώστη που κουράστηκε από τα μυθιστορήματα, είναι να διαβάσει κάτι τόσο διαφορετικό όσο μια βιογραφία;

«Ο Prince είχε υιοθετήσει το μοβ προς τιμήν του αγαπημένου του παιδικού βιβλίου “Ο Χάρολντ και το μοβ κραγιόνι”. Το διάσημο παραμύθι του 1953 του Κρόκετ Τζόνσον αφηγείται την ιστορία του νεαρού Χάρολντ, ο οποίος, εφοδιασμένος με ένα μοβ κραγιόνι, μπορούσε να ζωγραφίζει τον εαυτό του μέσα και έξω από την πραγματικότητα. Θα ζωγράφιζε ένα παράθυρο, θα σκαρφάλωνε και θα το έσκαγε από το σπίτι του. Θα σάλπαρε με μία βάρκα. Θα έχωνε τον εαυτό του μέσα στο ζεστό, ασφαλές κρεβατάκι του για τη νύχτα, μακριά από τα ουρλιαχτά των γονιών του».

Οφείλω να ομολογήσω ότι ολοκληρώνοντας το βιβλίο, οδηγήθηκα στην απόφαση ότι θέλω να διαβάσω κι άλλες βιογραφίες, ειδικότερα από τις μεγάλες μορφές της παγκόσμιας μουσικής –το ομολογώ! Τσίμπησα το βιβλίο Mick Jagger και το βιβλίο Slash που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός–, ωστόσο, στην περίπτωση του Prince, για είμαστε απολύτως ειλικρινείς, οι μυθιστορηματικές προεκτάσεις της ζωής του θα μπορούσαν ακόμη και να ξεπεράσουν κάποια μυθιστορήματα. Θα μπορούσα να αναφέρω δεκάδες αποσπάσματα από το βιβλίο –το δικό μου αντίτυπο είναι γεμάτο από υπογραμμισμένα σημεία!–, τόσο για τα απίστευτα στοιχεία της επιτυχίας του Prince όσο και για τις λεπτομέρειες που προσφέρει σχετικά με τον καλλιτέχνη όταν το φως της δημοσιότητας έσβηνε και αποσυρόταν στη δημιουργία του στούντιο και τον εαυτό του –κάτι που δύσκολα μπόρεσε να διαχειριστεί καθ’ όλη την ύπαρξή του. Ωστόσο, το βιβλίο αυτό δεν αποτελεί μια βιογραφία που ωραιοποιεί την εικόνα του Prince και ούτε επιθυμεί να σερβίρει έναν μύθο μέσα από πιπεράτες αναφορές της σεξουαλικής του ζωής, αλλά να μιλήσει για έναν άνθρωπο που η ευφυΐα του ξεπερνούσε τo φυσιολογικό, και για το πώς η νοημοσύνη κάποιου μπορεί να γίνει εχθρός του, οδηγώντας τον στο μονοπάτι των λαθών, χαρακτηρίζοντάς τον «δύσκολο» (αν όχι μονήρη).

«Νιώθω το κεφάλι μου σαν φλιπεράκι, είχε πει. Μου συμβαίνει όταν σκέφτομαι υπερβολικά πολύ και δεν μπορώ να κοιμηθώ, γιατί απλώς έχω τόσα πράγματα στο μυαλό μου. Ξέρεις, πράγματα του τύπου θα μπορούσα να κάνω αυτό, θα μπορούσα να κάνω το άλλο. Θα μπορούσα να δουλέψω με αυτή την μπάντα. Πότε θα κάνω αυτό το σόου ή το άλλο; Είναι τόσο πολλά. Είναι και οι γυναίκες. Πρέπει και να φάω; Μακάρι να μην ήταν αναγκαίο να τρώω».

Η διαπίστωση πως όντως έχουν συμβεί όσα συνέβησαν, σε κάνουν να αναλογίζεσαι κάτι θλιβερό: είναι μεν συναρπαστική σε αρκετά σημεία η ζωή του Prince, όμως στα περισσότερα ήταν συγκινητικά ατόφια και βαθιά ανθρώπινη, καθώς διαπιστώνεις ότι ο πλούτος και η επιτυχία κάποιου (και ειδικότερα όταν αυτός ο κάποιος είναι ιδιοφυΐα) δεν αρκεί για να γαληνέψει την ψυχή του. Αν θα μπορούσα να κάνω έναν παραλληλισμό της θλίψης και της μοναξιάς του Prince, θα την έκανα με εκείνη του Steven Hawking, διότι ο καθένας στο πεδίο του άγγιξε κορυφές –κάποιες, ίσως, μόνο η ίδια η ιδιοφυΐα τους να τις αντιλήφθηκε– δίχως ποτέ να θελήσει την αναγνώριση, τη λύπηση ή και τον οίκτο των γύρω (ίσως επειδή μια ιδιοφυΐα αναγνωρίζει σε αυτό, ένα σημείο αδυναμίας και κατωτερότητας). Το βιβλίο «Prince – Με ανοιχτό και με κλειστό μικρόφωνο, είναι στα must read! Και μέσα του θα διαβάσετε πώς ο Prince βίωσε την απόλυτη επιτυχία αλλά και την αποτυχία, πώς θα διαχειριστεί τον πόνο του για τα δυο παιδιά που έχασε, πώς θα αναμετρηθεί με επίπονες αρθρώσεις, παυσίπονα, οπιοειδή και λάθη χειρουργικών επεμβάσεων, ενώ θα αποτυπωθούν οι αυτοκτονικές και αυτοκαταστροφικές του τάσεις, θα εντοπίσει τα λάθη του (μιλώντας σε ελάχιστους γι’ αυτά ώστε να τα παραδεχτεί), θα αλλάξει πάνω από δέκα ονόματα –μια περίοδο να αυτοχαρακτηρίζεται ως ένα ιδεόγραμμα μονάχα–, θα χαρακτηριστεί αλλόκοτος και φρικιό, θα μισηθεί, θα λοιδορηθεί, θα τον ζηλέψουν, θα τον διασύρουν, όμως εκείνος θα αποσυρθεί στο καταφύγιο της μουσικής του ιδιοφυΐας για να βελτιωθεί, να επανέλθει, να κάνει κι άλλες επιτυχίες, τη στιγμή που τον υπολόγιζαν ως ξεγραμμένο. Θα κλείσει νωρίς τη ζωή του σε αυτή τη γη (σε ηλικία 57 ετών), φεύγοντας για έναν παράδεισο που τον υπολόγιζε να είναι ίδιος σε ομορφιά με τον πλανήτη όπου έζησε.

Ξεκινήστε να διαβάζετε το βιβλίο ακούγοντας τον δίσκο «Dirty Mind» του Prince από το 1980, όμως μη σταματήσετε αν δεν ταξιδέψετε σε πολλά ακόμη άλμπουμ του, καθώς μιλάμε για μια ατμοσφαιρική funk ελεγεία που δύσκολα χορταίνει ένας ακροατής.