Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Προφητείες, Γιώργος Δάμπασης, Εκδόσεις Βακχικόν

Καμιά φορά οφείλει να σκύψει κανείς στα βιογραφικά σημειώματα που κοιμούνται για πάντα στον μέσα κόσμο των βιβλίων. Καμιά φορά αρκεί μια φωτογραφία παλιά, ντυμένη την σέπια που ισοδυναμεί με το ευεργετικό όσο και πικρό πέρασμα του καιρού. Όπως στην περίπτωση του Γιώργου Δάμπαση που υπογράφει την καινούρια έκδοση του Βακχικόν, με τίτλο Προφητείες. «Στην ΕΡΤ υπηρέτησε 35 συναπτά έτη στην παραγωγή τηλεοπτικών εκπομπών. Έχει σκηνοθετήσει πολλές μουσικοχορευτικές παραγωγές. Η πιο σημαντική του δουλειά είναι η σειρά 12 ωριαίων επεισοδίων με τίτλο «Ιστορία γραμμένη με νότες», με συνεργάτη τον Καθηγητή Θεατρολογίας Θεόδωρο Χατζηπανταζή όπου γινόταν αναβιώσεις της παλιάς επιθεώρησης και της οπερέτας του Μεσοπολέμου. Ανάμεσα στις σκηνοθεσίες του στην ΕΡΤ είναι και ο «Βαφτιστικός» με ηθοποιούς της μουσικής σκηνής». Έπειτα στο φόντο κυριαρχεί η στήλη της ύστερης αρχαιότητας που κοσμεί το εξώφυλλο της συλλογής και αναπαριστά τον Μωυσή, όταν ακόμη ο κόσμος γνώριζε τον πιο βαθύ του εαυτό.

Εκεί που δεν μπορεί η καθαρή σκέψη, εισβάλλει η λογοτεχνία γράφει ο Ερνέστο Σαμπάτο στις δοκιμές του που σημάδεψαν την ιστορία αυτής της τέχνης. Ο Γιώργος Δάμπασης κατορθώνει ωστόσο να διατηρήσει μια θαυμάσια, διακριτική ισορροπία ανάμεσα στις μεγάλες μεταφορές του και την πραγματικότητα που πάλλεται εκεί έξω. Μια άλλη ανάγνωση, προϊόν της ψυχής και όχι της καθαρής σκέψης, είναι αυτή που δίνει νόημα στις Προφητείες που κυκλοφορούν από τις εκλεκτές εκδόσεις Βακχικόν. Ο συγγραφέας που επιλέγει την πρόζα καταπιάνεται με σύμβολα και προφητείες, μεταφράζοντας τις σημασίες τους μες στην δίνη του καινούριου αιώνα. Κατακλυσμοί, πύργοι της Βαβέλ, καμωμένοι από μαρμαρυγή όπως οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις που προσμένουν την πτώση τους, το μήλο που χάρισε η Εύα από καταβολής του κόσμου δαγκωμένο από την μεγάλη, τεχνολογική επανάσταση η Ρουθ και η Σαλώμη που ρίχνει τα πέπλα της ακριβώς όπως αυτός ο κόσμος αποκαλύπτεται συνθέτουν μερικές μόνο από τις αφορμές αυτής της συλλογής που ξαναλέει αλλιώς το πώς και το γιατί μιας ανάγκης μεταφυσικής. Ο Γιώργος Δάμπασης σκηνοθετεί μερικά από τα σύμβολα αυτού του κόσμου. Στήνει τα πρόσωπά του μες στον εξωφρενικό μας αιώνα, όσο η τσαγιέρα σιγοβράζει ατέρμονα, καταργώντας πόζες και ατμόσφαιρες παλιές. Δίχως αμηχανία εμπρός στο όσιο, ο ποιητής επιστρατεύει τα σύμβολά του για να χρωματίσει αυτόν εδώ τον μυθιστορηματικό αιώνα που πορεύεται με αιώνιες μεταφορές και εντυπώσεις. Μια παράδοση πίστης που παρέμεινε τόσα χρόνια δεμένη στον εαυτό μας, φτιαγμένη από φαγεντιανή, υπομονή και χρόνο, καθρεφτίζεται αλλιώτικα μες στις τάξεις αυτής της ξεχωριστής συλλογής. Τα χρόνια την διάβρωσαν, κατέστρεψαν τους αρμούς της. Ο Γιώργος Δάμπασης δίχως να ταράζει την αίσθηση της αιωνιότητας, ζωγραφίζει αλλιώτικα τις σημασίες, όπως θα έκανε ένα σοφό παιδί. Οι φίλοι του, πρόσωπα όπως ο Φον Νταίνικεν του προσφέρουν μερικά πρόσθετα επιχειρήματα, έτσι ώστε οι προϊστορικοί άγιοι της ζωής μας, να βρουν μια καινούρια θέση μες στην καρδιά μας. Μια θέση ισοδύναμη της εποχής, με τις θεωρίες και τις παραδοχές της, με τα σωματίδια του Θεού και τις συνωμοσίες της. Χρειάζεται η σπάνια ευφυΐα του δημιουργού για να βρει ο Νώε την σημασία του μες σε αυτά τα μπερδεμένα χρόνια. Την ώρα που η ζωή θολώνει και όταν τα παλιά σύμβολα γυρεύουν μια θέση στην ζωή μας, υπάρχουν οι Προφητείες με την διακριτική δόση της ειρωνείας τους για να σταθούν στο ύψος του ανθρώπινου μαρτυρίου. Κάπως έτσι η Σαλώμη, αρτίστα του στριπτίζ επιβεβαιώνει πως όσα έκανε ήταν από αγάπη και θάνατο. Και κάπως έτσι οι δέκα εντολές βρίσκουν μια καινούρια θέση στις παράδοξες βιογραφίες μας και η Αποκάλυψη του Ιωάννη μεταφέρεται στην μεγάλη οθόνη, κοιτάζοντας τα άστρα που δεν φωτίζουν τον ουρανό, αλλά συνοδεύουν τις κριτικές στον έντυπο τύπο. Η καινούρια Διαθήκη του Γιώργου Δάμπαση γράφεται με ανώτερα μαθηματικά και αλγόριθμους. Δεν χρειάζονται σιβυλλικές επισημάνσεις, παρά μόνο το είδος της έκπληξης που αφοπλίζει την σοβαρότητα αυτού του σαραβαλιασμένου κόσμου. Η αχυρένια κούκλα που δεν έχει όσο χρόνο χρειάζεται για να συλλογιστεί τις αναμνήσεις ενός άγνωστου κόσμου χαμογελά με τον εαυτό της, έτσι όπως καθρεφτίζεται στις πρόζες των εκδόσεων Βακχικόν. Τα σύμβολα μοιάζουν με χαρακτήρες ενός άγριου γουέστερν γιομάτου σφαίρες και ανθρώπινο ξεπεσμό. Εγκαταλείπουν την δουλική τους προκατάληψη και ντύνονται την αμφισβήτηση μιας εποχής με αβέβαια έκβαση. Η προϊστορική θημωνιά που περιφράξαμε με κρίνους παραχωρεί την θέση της σε πιστές απομιμήσεις πλαστικών άνθεων. Μικρά μυθιστορήματα στις σελίδες των Προφητειών προσπαθούν να ζωγραφίσουν την μορφή της περιπέτειας που ταιριάζει στην ρηχή μας εποχή, στην ψυχή που προχωρά εκεί έξω, αναζητώντας το πώς και το γιατί της ζωής. Μια δοκιμασία σαν και αυτή μπορεί να αποκαλύψει την ιδιαίτερη ουσία του καιρού μας που ίσως να κατοικεί βαθιά μες στην καρδιά της καινούριας έκδοσης του Βακχικόν.

Ετούτο το σημείωμα σκέφτεται και απορεί πώς άραγε θα μπορούσε να φανταστεί η σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Δάμπαση μια πιστή αναπαράσταση των στίχων του. Θα χρειαζόταν κάποιος αρκετά γερασμένος για να παραστήσει τον Νώε. Τα γένια του θα έπρεπε να είναι απεριποίητα. Στην κιβωτό του θα φυλούσε τα ποζιτρόνια που παράγει με έξαλλες περιστροφές ο επιταχυντής στα υπόγεια της Γενεύης. Και η Ιουδήθ, ντυμένη μοιραία, με έξαλλα μάτια, θα έδινε λέει την εντολή για την εκτέλεση μέσω του πανάκριβου κινητού της, την στιγμή που ο κόσμος έχει περισσότερη ανάγκη από ποτέ μερικούς χώρους φαντασίας για να κατοικήσουν όλες αυτές οι πραγματικότητες που μας αναλογούν. Τα εργαστήρια της Καντόνα που αναπαρήγαγαν την μορφή κάποιου προφήτη δίνουν την θέση τους στις silicon valeys που ξεφυτρώνουν πάνω από τα χαλάσματα της μεταφυσικής. Ο Γιώργος Δάμπασης αποχαιρετά μια ολόκληρη δεοντολογία ζωής και φωτίζει τα πράγματα με έναν δικό του, μοναδικό τρόπο που επικαιροποιεί τα σύμβολα και υποκαθιστά το άθροισμα της ανθρώπινης θέλησης με έξυπνους αλγόριθμους που δεν λαθεύουν ποτέ. Η πράξη, η ευαισθησία,  η ευθύνη ενός στοχαστικού και στοχαζόμενου ανθρώπου όπως ο Γιώργος Δάμπασης μιλούν για την ζωή που κρατά μια ατόφια σημασία, διόλου φιλολογική πια. Η αιωνιότητα τροφοδοτεί την φαντασία του. Ίσως κάποιος να ισχυριστεί πως πρόκειται για παράδοξες σκηνοθεσίες, μα κάθε πρωτοτυπία συνιστά μια ηρωική πράξη. Η αιωνιότητα τροφοδοτεί τις πρόζες των Προφητειών που φθάνουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων από τις εκδόσεις Βακχικόν, επαληθεύοντας την ποιητική ματιά του Γιώργου Δαμπάση που γράφει και νιώθει με σοφία και  αμεσότητα ισοδύναμη μιας μουσικής. Όλα αυτά ταιριάζουν ιδανικά στην ετοιμόρροπη σκηνή μας, λέει και χαμογελά με νόημα στο τέλος της δέκατης εντολής, συντρίβοντας την ίδια στιγμή  όλες τις μικρές και τις μεγάλες μας δεσμεύσεις.  Από τις εκδόσεις Βακχικόν. Προφητέιες.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular