Η πρώτη ποιητική συλλογή του Θανάση Γαλανάκη φέρει τον πρωτότυπο και ασυνήθιστο για τα ποιητικά δεδομένα τίτλο Τα καναρίνια. Η επιλογή αυτή συνάδει και συμπορεύεται με το ευρύτερο ενδιαφέρον του ποιητή για την παρουσία των πτηνών στη λογοτεχνία, γεγονός που αποδεικνύεται και από την δημιουργία σχετικού λογοτεχνικού ιστολογίου από τον ίδιο, κυρίως όμως υπαγορεύεται από την θεωρητική θέση και άποψη του ποιητή για την τέχνη του, την ποιητική του, που κατευθύνεται και επικεντρώνεται στην σύνθεση και όχι, απλώς και μόνο, τη συγγραφή ποιημάτων. Γιατί ο Γαλανάκης επιλέγει να συνθέσει τα ποιήματά του σε φόρμα, σε έμμετρο στίχο, στοιχείο που φέρνει την ποίησή του κοντά στην παραδοσιακή στιχουργία και, κατ’ επέκταση, κοντά στο τραγούδι. Η ομοιοκαταληξία, ο εμφανής ρυθμός των ποιημάτων και όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά του έμμετρου ποιητικού λόγου είναι παρόντα στην συλλογή του Γαλανάκη και καθιστούν την ανάγνωσή της μία ευχάριστη διαδικασία και την προσπέλαση του νοήματος σαφώς πιο αποτελεσματική και καίρια. Η προτίμηση και η πίστη του ποιητή, μάλιστα, στην μουσικότητα του στίχου δηλώνεται με ευθύτητα και αμεσότητα στο πρώτο κιόλας ποίημα της συλλογής που αποτελεί και ένα είδος ποιητικής απολογίας του Γαλανάκη. Με μουσική το χάος καταργείται./ Τραγούδια λέει στη γέννα η μαμή./ Κι ο στίχος έμμετρα κανοναρχείται. («Μουσική»)
Η συλλογή απαρτίζεται από είκοσι τέσσερα ποιήματα χωρισμένα σε δύο υποενότητες που τιτλοφορούνται «Καναρίνια» και «Ιατρείο Πόνου» αντίστοιχα. Καθένα από τα ποιήματα ακολουθεί τον δικό του μορφολογικό τύπο καθώς, πέρα από τα σονέτα, ο ποιητής γράφει σε τετράστιχες ή εξάστιχες στροφές, ενώ άλλοτε προτιμά τις ολιγόστιχες ή πολύστιχες – αφηγηματικού τύπου – συνθέσεις στις οποίες δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία, υπάρχει όμως έντονος εσωτερικός ρυθμός και κυμάτισμα του στίχου. Το σονέτο, βέβαια, ως ποιητικό είδος, υπερέχει στη συλλογή, όπως είναι φυσικό για έναν νέο ποιητή, και αυτό καταδεικνύει τη διάθεση του να δοκιμάσει και να δοκιμαστεί σε αυτή την κλασσική φόρμα που διαχρονικά αποτέλεσε και αποτελεί ένα γόνιμο πεδίο άσκησης στην τέχνη του στίχου για τους νέους ποιητές.
Οι δύο ποιητικές ενότητες του βιβλίου, σε κάποιο βαθμό, διαφοροποιούνται θεματικά. Στην πρώτη είναι περισσότερο έντονη μία διάθεση και τάση αυτοαναφορική, ο ποιητής δηλαδή μιλάει σε πρώτο συνήθως πρόσωπο για τον ίδιο, τη σχέση του με την ποίηση και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, την μοναξιά που βιώνει και που είναι συνυφασμένη με την καλλιτεχνική φύση, ακόμα και για την αμφίθυμη διάθεσή του. Κάτι σαν «Summertime sadness” για αγόρια./ Κάτι σαν αίσθημα απωλείας με δονεί./ Κάτι που δεν είναι ατόφυα στεναχώρια./ Κάτι που μοιάζει μ’ ένα «μη» χωρίς το νι. Βεβαίως δε λείπουν και ποιήματα που αφορμώνται από άλλους προβληματισμούς και θέματα – ποιήματα με επίκεντρο τον ερωτισμό, τη σαρκική επιθυμία και πράξη, αλλά και ποιήματα επικεντρωμένα σε χαρακτήρες, είτε προερχόμενους από την καθημερινότητα, είτε από την ιστορία, είτε ακόμη και από τη λογοτεχνία. – Σονέτο αν γράφει για Εσέ, Ωραία,/ με χασμωδία μη λειτουργική,/ το μέτρο του το ερωτικό ίσως θάναι// για κείνον της ζωής του η αυλαία/ -μια πάλη με τη λέξη, ταξική./ (Ο εραστής σου νάμουν Έμμα, κάνε!) («Έμμα Μποβαρύ»)
Στην δεύτερη ποιητική ενότητα ο Γαλανάκης επιχειρεί ένα άνοιγμα, μία διεύρυνση του ποιητικού πεδίου. Η παρουσία του ποιητικού υποκειμένου δεν εξοβελίζεται εντελώς, αλλά υπάγεται και εντάσσεται σε ένα πλάνο και ένα τοπίο ευρύτερο και συνολικό. Υπαρξιακοί προβληματισμοί και φιλοσοφικές αναζητήσεις συνυφαίνονται εδώ με την μέριμνα του ποιητή για τους απόκληρους της ζωής και της σύγχρονης κοινωνίας, με προβληματισμούς δηλαδή κοινωνικής φύσεως. Ο χρόνος και το καταλυτικό του πέρασμα, η προοδευτική και οριστική απώλεια της νεότητας, ο θάνατος ως οριακό σημείο και βίωμα, η παρουσία του θεού και η σχέση του με τον άνθρωπο, η ενδοσκόπηση και ο απολογισμός συνιστούν την μία όψη του νομίσματος. Την άλλη όψη συγκροτούν εικόνες από την καθημερινότητα της πόλης, μια καθημερινότητα που σφραγίζει έντονα την ζωή και την ψυχοσύνθεση του ποιητή με τέτοιον τρόπο ώστε η μία να αντικατοπτρίζει την άλλη. Στα μπαρ των Αθηνών θα σε γυρεύω/ ανάμεσα σε νέον και πιωμένους./ (Αφήγηση από νέους καταραμένους)./ Μες στη σιωπή κι εσύ· ώρα να φεύγω. («Στα μπαρ των Αθηνών») Η ζωή στην σύγχρονη πόλη, η οικονομική κρίση και οι συνέπειές της, ο αλλοιωμένος σύγχρονος τρόπος ζωής, η επαιτεία και οι ρίζες του προβλήματος αποτελούν λοιπόν τον έτερο πόλο από τον οποίο αντλεί την έμπνευσή του ο ποιητής και η επιλογή αυτή ισορροπεί την εσωστρέφεια του ποιητή με μία εξωστρέφεια που απορρέει και κατευθύνεται σε κοινωνικά φαινόμενα και εκδηλώσεις.
Η συλλογή του Γαλανάκη εντάσσεται, κατά βάση, μέσα στην παγιωμένη πλέον τάση που παρατηρείται στη σύγχρονη ελληνική ποίηση για καλλιέργεια του έμμετρου ποιητικού λόγου, της παραδοσιακής φόρμας και στιχουργίας. Η προσωπική κατάκτηση όμως του ποιητή και το στοιχείο εκείνο που προσδιορίζει και συνιστά την ιδιοπροσωπία του εντοπίζεται στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τη φόρμα. Γιατί ο Γαλανάκης δεν αφήνεται, όπως ίσως θα μπορούσε να κάνει, στη μαγεία και τη γοητεία του ρυθμικού ποιητικού λόγου, δεν αφήνει το έμφυτο ταλέντο του να τον παρασύρει σε ποιητικές συνθέσεις στις οποίες ο ήχος, το σημαίνον θα υπερσκέλιζε το σημαινόμενο και το νόημα. Αντίθετα, η ποίησή του παρά τις δεσμεύσεις που του επιβάλλει ο ρυθμός, ο έμμετρος στίχος και η ομοιοκαταληξία, κυριαρχείται από το νόημα, το σημαινόμενο και το περιεχόμενο της ποιητικής σκέψης. Είναι σαφές δηλαδή ότι ο Γαλανάκης τεχνουργεί τα ποιήματά του με αυστηρή προσήλωση στον στόχο του που είναι η ανάδειξη του θέματος και όχι, απλώς η δημιουργία ενός άρτιου ηχητικά, ρυθμικά, ακουστικά ποιήματος. Η σκέψη, με άλλα λόγια, καθοδηγεί και υπαγορεύει την ηχητική της αποτύπωση και ο ήχος τίθεται στην υπηρεσία της ανάδειξής της. Αυτό ίσως είναι και το μέτρο της αξίας των ποιητικών έργων που συντίθενται σε παραδοσιακές φόρμες και μορφές και αυτό είναι και το μέτρο της αξίας της συγκεκριμένης συλλογής που, πέραν των άλλων, είναι και μία κίνηση υπεράσπισης και του Ρυθμού και του Λόγου ως συνιστωσών της ποιητικής δημιουργίας.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
