Ταξιδεύοντας με βιβλία, γράφει ο Κώστας Στοφόρος

20 March 2018

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Φανταστείτε να βρίσκεστε στη Σύμη, σε ένα σπίτι πλάι στη θάλασσα. Μια αυλή κάτω από το φως του φεγγαριού κι ένας παππούς, καθισμένος στην ξύλινη πολυθρόνα του να σας λέει παραμύθια… Και να σας λέει για τον …φίλο του, τον Χαϊλέ Σελασιέ, που φόρτωσε τη λιμουζίνα του στο μικρό καράβι της γραμμής για να έρθει επίσκεψη στη Σύμη. Και το αυτοκίνητο βρέθηκε τελικά πάνω σ’ ένα βράχο, στο νησάκι Παξιμάδι. Κι έγινε ένα μαζί του. Η μόνη περίπτωση να το δεις είναι όταν έχει ολόγιομο φεγγάρι και ταξιδεύεις από τη Σύμη για τη Ρόδο. Μεγάλος εγώ τώρα, κόντεψα να πιστέψω την ιστορία! Είναι τόσο μαγικό αυτό το βιβλίο…

Ποιο βιβλίο, θα μου πείτε. Μα «Ο κύκλος του φεγγαριού και ιστορίες του Ναστραντίν Χότζα» (έκδοση Μιχ. Τουμπής, Αθήνα 2014) της Φωτεινής Κλαδάκη -Μενεμενλή και του Νίκου Βρατσάνου με εικονογράφηση της Μυρτώς Βρατσάνου. Περιλαμβάνει ιστορίες και παραμύθια του -πατέρα και παππού των συγγραφέων- Νικήτα Φ. Κλαδάκη, όπως καταγράφηκαν και διαμορφώθηκαν για να τις διαβάζουμε εμείς σήμερα. Η προσαρμογή των περιπετειών του Χότζα που ο παππούς τον έκανε Συμιακό, είναι από τις πιο δημιουργικές παραλλαγές που έχω διαβάσει. Ζωντανεύουν μια ολόκληρη εποχή με τον ανάλαφρο τρόπο του παραμυθιού. Διαβάζοντας είναι σα να βρίσκεσαι κι εσύ σε εκείνη την αυλή. Και σκέφτομαι να πάρω μαζί μου το βιβλίο, όπου βρεθώ το καλοκαίρι, να μαζεύω γύρω μου παιδιά, δίπλα στη θάλασσα και να τους διαβάζω αυτές τις ιστορίες ου διασώζουν με έναν μοναδικό τρόπο το άρωμα μιας άλλης εποχής….

…Κάθε φορά που κυκλοφορεί ένα βιβλίο της Μαρίας Δασκαλάκη, στο σπίτι αρχίζουν οι καβγάδες: Ποιος θα το διαβάσει πρώτος; Έτσι έγινε και αυτή τη φορά! Το χαμένο ημερολόγιο του παππού αποδείχθηκε μάλιστα πως είναι ένα από τα καλύτερα της σειράς «Μυστική αποστολή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας. Η συγγραφέας μας ταξιδεύει αυτή τη φορά στην περιοχή του Ρεθύμνου, στην Αρχαία Ελεύθερνα όπου όχι μόνο μαθαίνουμε την ιστορία της περιοχής, αλλά ζούμε μαζί με τους βασικούς της ήρωες, τον Δημήτρη και την Αριάνθη, τη συναρπαστική περιπέτεια μιας αρχαιολογικής ανακάλυψης. Η Μαρία Δασκαλάκη φέρνει στο προσκήνιο της περίοδο της Γερμανικής Κατοχής και της αντίστασης, καταφέρνοντας να μας δώσει κάθε είδους πληροφορίες οι οποίες ωστόσο δένουν αρμονικά με τον κεντρικό κορμό της υπόθεσης, χωρίς να πλατειάζει και χωρίς να νιώθουμε ότι μας κάνει «μάθημα». Αποδεικνύει πως μπορούμε να μαθαίνουμε και παράλληλα να διασκεδάζουμε. Όπως καταλαβαίνετε κι εγώ δεν χάνω βιβλίο για βιβλίο της συγγραφέως και μάλιστα συχνά παρακινούμαι να ανατρέξω σε βιβλιογραφία και να μάθω περισσότερα για όσα γράφει. Καταφέρνει να αποτυπώσει με πειστικό τρόπο τόσο το παρόν, όσο και το παρελθόν ενός τόπου, αφού συνδυάζει την ευχέρεια στο γράψιμο με την ιστορική έρευνα και την βιωματική γνώση.

…Η φαντασία συναντά την πραγματικότητα… Διαβάζοντας το μυθιστόρημα για νέους της Βάγιας Παπαποστόλου «Πολυαγαπημένη μου Άννα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, έμαθα για το περίφημο Θεογέφυρο και οι περιγραφές με μάγεψαν τόσο που αποφάσισα να μάθω περισσότερα και σε κάποιο ταξίδι να το επισκεφθώ. Δεν πέρασαν παρά μια -δυο μέρες και ήρθε η είδηση: «Κατέρρευσε το μεσημέρι της Πέμπτης το Θεογέφυρο στη Ζίτσα Ιωαννίνων ένα φυσικό γεφύρι, μνημείο της φύσης…. Το Θεογέφυρο βρίσκεται κοντά στο χωριό Λίσινο και σχηματίστηκε από τη ροή των νερών του ποταμού Καλαμά ως φυσικό πέρασμα…. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, κάποια γυναίκα άφησε το νεογέννητο παιδί της και διέσχισε το ποτάμι, μέσω ξύλινης γέφυρας για να επισκεφτεί κοντινό μοναστήρι. Τότε, ξέσπασε καταιγίδα, ο ποταμός φούσκωσε και παρέσυρε την ξύλινη γέφυρα. Η γυναίκα παρακάλεσε τον Θεό να τη βοηθήσει να επιστρέψει εγκαίρως στο παιδί της για να το ταΐσει. Ξαφνικά, τα νερά υποχώρησαν και σχηματίστηκε γεφύρι, το οποίο ονομάστηκε από τους ντόπιους «γεφύρι του Θεού»….» (CNN Greece, 8/2/2018)

Ήταν τόσο όμορφα τα συναισθήματα που μου είχε γεννήσει το -επιστολικό- μυθιστόρημα της Βάγιας Παπαποστόλου. Ένα κορίτσι, η Μυρσίνη, μετακομίζει με τους γονείς της από την Αθήνα σε ένα χωριό της Ηπείρου. Με την αγαπημένη της φίλη, την Άννα αποφασίζουν να αλληλογραφούν μέχρι εκείνη να έρθει να τη βρει στις διακοπές. Έτσι έχουμε την ευκαιρία να ζήσουμε από κοντά τη ζωή των δυο κοριτσιών, τις όμορφες στιγμές, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Καταλύτης η γνωριμία της Μυρσίνης με τον Μάνο, ένα παιδί κωφό, που θα τη μυήσει στον κόσμο του, αλλά και στη φύση της Ηπείρου. Αυτός θα την οδηγήσει και στο Θεογέφυρο. Μια όμορφη ιστορία αγάπης, σε ένα βιβλίο γεμάτο τρυφερότητα, αλλά και γνώση των καταστάσεων που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι.

…Για πιο μικρά παιδιά, η Λώρη Κέζα μας έχει ετοιμάσει ένα πολύ διασκεδαστικό βιβλίο, το «Σ’ ανοίγω, σε κλείνω», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με εικονογράφηση του Γιώργου Πετρίδη. Η ηρωίδα της ιστορίας, η Λιού, μια μέρα που βρίσκεται με τον μπαμπά της σε ένα παλαιοπωλείο, ανακαλύπτει ένα τηλεκοντρόλ που πιστεύει πως έχει πέσει από τον ουρανό. Και έχει δίκιο! Το αγοράζει και ανακαλύπτει πως έχει την ιδιότητα να λειτουργεί ως τηλεκοντρόλ για τις φωνές των γύρω σου. Ανεβάζεις ή κατεβάζεις την ένταση της φωνής της μαμάς, του μπαμπά, της δασκάλας ή μπορείς ακόμη και να τους κλείσεις. Να τους βάλεις για ύπνο. Ωραία όλα αυτά, αλλά όταν σου πάρουν οι γονείς το τηλεκοντρόλ κι αρχίζουν να χαμηλώνουν τη δική σου τη φωνή, τι γίνεται; Ένα βιβλιαράκι που μπορούν να διαβάσουν και μόνα τους τα παιδιά και σίγουρα θα τα κάνει να σκεφτούν αρκετά πράγματα.

Πάντως -μεταξύ μας- αν βρείτε κανένα τέτοιο τηλεκοντρόλ, με ενδιαφέρει!