Το Literature.gr επικοινώνησε με τον επίκουρο καθηγητή Κοινωνικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργο Πολίτη με αφορμή το βιβλίο του ΝΑ ΣΗΚΩΘΟΥΜΕ ΟΡΘΙΟΙ – Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. 

Η κρίση αξιών, η σύγχυση του  ”δικαίου” με το ”κακό’’ είναι φαινόμενο μόνο της ελληνικής πραγματικότητας;

Eίναι πανευρωπαϊκό, αλλά στην Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις. Τις τελευταίες δεκαετίες, στην ευρωπαϊκή ήπειρο, ενισχύθηκε η τάση λατρείας προς τις αυτοαποκαλούμενες θετικές επιστήμες. Οι κλασικές και ανθρωπιστικές σπουδές θεωρήθηκαν συντηρητικές και ξεπερασμένες. Καρπός αυτής της μεταστροφής είναι και οι τέτοιου είδους συγχύσεις. Γι’ αυτό παρατηρούμε  σήμερα ότι δεν υπάρχουν μεγάλοι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ότι η Γερμανία δεν αναγνωρίζει τις ιστορικές τις ευθύνες, ότι όλοι μιλούν για αρθμούς και ξεχνούν τον άνθρωπο. Αυτή η τάση μπορεί να αντιστραφεί. Η στροφή προς τις ανθρωπιστικές σπουδές μπορεί να φωτίσει τις απαιτούμενες αρετές: την κριτική αντίληψη και το ήθος.

Για ποιο λόγο η κοινωνία  δεν αντιλαμβάνεται την διαφορά μεταξύ των ‘’αδυνάτων’’ και των πραγματικά αδυνάτων πολιτών;

Επειδή έχουμε εθιστεί στην ιδέα ότι είμαστε όλοι αδύνατοι. Κάποτε έλεγες “είμαι φτωχός” και εννοούσες ότι η περιουσία σου είναι τα κέρματα που βρίσκονται στην τσέπη σου. Σήμερα εννοείς ότι έχεις στην τράπεζα 3-4000 ευρώ. Συγκρίνοντας τον μικρό μας πλούτο με τον πλούτο των πολύ πλουσίων, δεν βλέπουμε ότι άλλοι δεν έχουν ούτε αυτά τα λίγα που εμείς θεωρούμε μηδέν.

Αν ο Σωκράτης ζούσε μια μέρα στην σύγχρονη Ελλάδα, ποια θα ήταν η πρώτη σκέψη του;

Ο Σωκράτης είναι ο φιλόσοφος που έφερε τη Λογική στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Υποθέτω το ίδιο θα επιχειρούσε να κάνει και πάλι. Και εμείς, θα τον στέλναμε ξανά στο δικαστήριο ή στο ψυχιατρείο, για να μη ταράζει την αυταπάτη μας.

Πόσο δύσκολο είναι για τις επόμενες γενιές να απελευθερωθούν από ιδεολογικές προκαταλήψεις;

Για τις επόμενες μπορεί ευκολότερα να γίνει, αρκεί να πάψει η αναπαραγωγή τους από την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ. Για τις αμέσως προηγούμενες είναι πιο δύσκολο. Η εμπειρία της δεινής κρίσης, την οποία ζούμε, θα μπορούσε, ενδεχομένως, να συνδράμει προς αυτό το ευεργετικό αποτέλεσμα.

Διδάσκετε κοινωνική φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διακρίνετε μια ‘’επανάσταση λογικής’’ στους φοιτητές σας;

Oι νέοι άνθρωποι πραγματικά διψάνε και θέλουν να μάθουν να σκέφτονται πιο καθαρά και πιο ποιοτικά. Εμείς δεν τους βοηθάμε. Κάποτε η Λογική διδασκόταν στο Γυμνάσιο. Σήμερα, στη Φιλοσοφική Σχολή, στον φυσικό χώρο της Λογικής, είναι μάθημα επιλογής του τελευταίου εξαμήνου του τελευταίου έτους…

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

H επιμονή στην οικονομική ανάγνωση του «ελληνικού προβλήματος» είναι ανούσια. Η οικονομική κρίση δεν είναι αιτία, αλλά συνέπεια του προβλήματος. Κι εμείς αντί να χτυπάμε τη ρίζα του κακού, παλεύουμε να φυλαχτούμε από τους καρπούς του. Το δίλημμα «αριστερά ή δεξιά» έχει νόημα μόνο στις αναπτυγμένες κοινωνίες. Η δική μας βρίσκεται σε προηγούμενο στάδιο. Είναι βυθισμένη στον Μεσαίωνα του παραλογισμού. Πρώτα πρέπει να ξεφύγει από αυτόν και μετά να αναζητήσει αριστερότερους ή δεξιότερους δρόμους. Μόνο αν, ως κοινωνία, επαναφέρουμε τη λογική στη ζωή μας, θα μπορέσουμε να σηκωθούμε όρθιοι. Αυτό είναι το πολιτικό πρόταγμα της εποχής.

Γιατί η κοινωνία συγχέει το σωστό με το λάθος, το καλό με το κακό; Μελετώντας ορισμένες χαρακτηριστικές ιστορίες νεοελληνικής τρέλας, λύνουμε εδραιωμένες παρεξηγήσεις:

• Ο λαός είναι ένας και ενιαίος ή χωρίζεται σε ομάδες με διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντα, που η πολιτική καλείται να διευθετήσει;

• Αν η ιδιοκτησία είναι το Άγιο Δισκοπότηρο του νεοφιλελευθερισμού, γιατί το «χαράτσι» της ΔΕΗ και η υπερφορολόγηση βαφτίζονται νεοφιλελεύθερα μέτρα;

• Ποιος είναι ο θεματοφύλακας του δημόσιου συμφέροντος; H εκάστοτε κυβέρνηση που εκλέγει η πλειοψηφία ή οι συνδικαλιστικές ενώσεις που ελέγχονται από τη μειοψηφία;

Στον τόπο που γέννησε τη Λογική, κυριαρχεί ο παραλογισμός. Να πώς θα τον νικήσουμε.

”Να σηκωθούμε όρθιοι – Η επανάσταση της κοινής λογικής ”, Γιώργος  Ν. Πολίτης,  Εκδόσεις Ψυχογιός

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.