Απέριττα στοχαστική η Λιανού, καίρια χαμηλόφωνη και διεισδυτική όσο της επιτρέπουν τα εμπειρικά της δεδομένα, εμπιστεύεται στη φαντασία την ανάπτυξη του ποιητικού λόγου, όμως με αυτοσυγκράτηση, αφού η θεματολογία της την υποχρεώνει συχνά να ψηλαφίζει την ανθρώπινη μορφή μέσα στην ομίχλη ή και το σκοτάδι.

Η ακοή μας ενώνεται ισότιμα με εκείνης χάρη στην αγνή αναζήτηση προσωπικού ύφους. Μια μετρημένη, ειλικρινής στάση που θα της επιτρέψει στο μέλλον να προχωρήσει προοδευτικά άρα και αποτελεσματικά στις αισθητικές της αναζητήσεις.

Αν στις κατακτήσεις του μοντερνισμού είναι “η ξεκάθαρη , οξεία, άμεση μετάδοση της αίσθησης που έχει ο συγγραφέας για τη ζωή”( G.K Stead:Pound, Yeats Eliot and the Μodernist Movement, 1986), τότε η Λιανού δείχνει ότι κατορθώνει να αφομοιώνει ελπιδοφόρα τις αρετές αυτές στην ποιητική της γραφή. Η δημιουργική αφομοίωση του μοντέρνου αποδεικνύεται σε αρκετές πολύ πετυχημένες στιγμές της συλλογής όπου  η απλότητα και καθαρότητα δίνουν τον κυρίαρχο τόνο:

21,

“Και άφηνα που λες τα παράθυρα ορθάνοιχτα

Από το πρωί ως το βράδυ

να περάσει ο κόσμος

Να κλέψω λίγο από τη ζωή τους για να φτιάξω τη δική μου.”

Η χρήση της τελείας που κυριαρχεί στο τέλος κάθε στίχου, χαρίζει δωρική σταθερότητα στην ποιητική πνοή, τεχνική ιδιαίτερα χρήσιμη για να υποβάλει τα αισθήματα και διανοητικά στοιχεία που αφαιρετικά παρουσιάζει. Η δημιουργία του προσωπικού αυτού ρυθμού διασώζει την αμεσότητα ως αντιστάθμισμα της έλλειψης εικονοπλασίας ή άλλων συμβολιστικών τρόπων με βάση την εικόνα. Το ύφος είναι ομοιογενές, διατηρεί τον ίδιο ρυθμό και τον ίδιο χαμηλόφωνο τόνο σε όλα τα ποιήματα της συλλογής. Τα αριθμεί χωρίς τίτλους, γιατί ουσιαστικά τα αντιμετωπίζει ως παραλλαγές στο ίδιο θέμα: ο διάλογος με τον εαυτό.

Η προσέγγιση της συλλογής ως ενός είδους εσωτερικού μονολόγου με τον σχετικό πλουραλισμό των φωνών να μην αντιστοιχεί σε πλουραλισμό προσώπων δεν είναι εφικτή χωρίς προβλήματα. Η ποιήτρια δεν μας δίνει το μίτο ως προς ένα δυισμό της αφηγηματικής φωνής δίνονται ορατές γυναικείες μορφές αλλά και ανδρικές. Έτσι ενώ η συλλογή κατέχει μια πετυχημένη ρυθμική ταυτότητα , η υψηλή αίσθηση ομοιογένειας διασπάται από την ύπαρξη δυσαρμονικών μεταξύ τους φωνών, πράγμα που υπονομεύει και την όποια θετική πρόθεση να αντιμετωπισθεί η συλλογή ως συνθετικό ποίημα:

16,

«Μέσα της όμως ζούσε η ελπίδα»

 25,

«Τώρα παραμένω σιωπηλός, πιστός και υπάκουος.»

Ένα επίσης ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της συλλογής, είναι ο τρόπος που φέρει συγκεκριμένα σύμβολα. Ο καθρέφτης, το μαχαίρι, το κόκκινο χρώμα, η θάλασσα, ως πανάρχαια σύμβολα φορτισμένα στο συλλογικό υποσυνείδητο με ιδιότητες που μπορούν να γίνουν σταθερές αξίες παρέχουν στη ποιήτρια νοηματική και αισθητική ασφάλεια. Δεν προσθέτουν όμως κάτι ξεχωριστό και η τοποθέτησή τους  στο στίχο δεν ανοίγει δρόμους συμβατούς με το ύφος που θα ήθελε να παγιώσει. Κινδυνεύει επίσης να περάσει στην απλοϊκότητα, κάτι που θα αδικούσε ολόκληρη τη συλλογή και τις αρετές της. Ο τίτλος, ακριβώς επειδή δεν ξεχωρίζει σε πρωτοτυπία, θα μπορούσε να κερδίσει από το ιδιαίτερο περιεχόμενο που θα του έδινε κάποιο από τα ποιήματα. Όμως αυτό δεν συμβαίνει. Και στο ποίημα-κατακλείδα της συλλογής ό,τι συμβολίζει το κόκκινο χρώμα δεν φτάνει στο μυχό του είναι μας, γιατί βρίσκεται ερμητικά κλεισμένο στο εγώ της αφηγηματικής φωνής.

Χαρακτηριστικό και πηγαία έκφανση δημιουργικότητας, η άφοβη περιπλάνησή της σε πολλαπλές οδούς, όπως διακρίνουμε στα ποιήματα 20 και 40, σηκώνοντας γενναία και το βάρος των κινδύνων.

Στο 40, το ανέφικτο λαμβάνει διαστάσεις μη ανθρώπινες.

«Με ένα χαμηλό φως και όλες τις μελωδίες που μας

χάρισαν, φτιάξαμε για λίγα λεπτά έναν κόσμο.

Πλάσαμε ένα όνειρο, για το τελευταίο αύριο που θα θέλαμε να ζήσουμε.»

Αυτή είναι η οπτική γωνία των προσώπων που παραιτούνται. Παραιτούνται όμως, μόνο για το λόγο αυτό. Δεν υπάρχει διάθεση πάλης, αντίδρασης. Ένα αίσθημα αδυναμίας κυριαρχεί που αυτροφοδοτείται, αφού δεν υπάρχουν άλλες ενδείξεις εξουθένωσης των «ηρώων», ούτε καν ένα αίσθημα ματαιότητας που συνήθως αυτό μόνο του οδηγεί στην αδράνεια. Το ποίημα όμως εδώ πάσχει από έλλειψη συγκεκριμένου προσανατολισμού εξαιτίας του «για το τελευταίο αύριο» στον τρίτο στίχο. Ο πυρήνας του ποιήματος είναι και πρέπει να παραμείνει το όνειρο:«Πλάσαμε ένα όνειρο» και «Και το όνειρο χάθηκε». Αυτό είναι το θέμα. Το «τελευταίο αύριο» ανοίγει ένα άλλο κεφάλαιο και απομακρύνει από το στόχο που η ίδια η ποιήτρια έχει θέσει.

Στο 20 γοητευόμαστε από την πολύ ωραία μεταφορά για τις λέξεις :

«δεν είναι πιστές»,

όμως κι εδώ εμπλέκει ανόμοια, μεγάλα ζητήματα που έχουν τη δυναμική να σταθούν μόνα τους:

«να βοηθήσω κι άλλους να πουν τις δικές τους λέξεις».

Στο ποίημα 23 όμως επιτυγχάνει αισθητικά και νοηματικά ακριβώς αυτό που θέλει. Εδώ τα πολλαπλά θέματα συνδυάζονται-συνδέονται ομαλά, έχουν ισορροπία στην έντασή τους, επομένως το ένα δεν υπερισχύει του άλλου.

Θέμα α’: ο ρόλος της γραφής. Θέμα β’ :ό,τι σημαίνει το κόκκινο χρώμα, το οποίο είναι και το βασικό σύμβολο της συλλογής:

«Γράφει.

Λες και ψηλαφίζει τις λέξεις του μία προς μία.

Πληγώνοντας έτσι, ό,τι λευκό υπάρχει κοντά του.

Κόκκινο μελάνι.

Και για εκείνους που μίσησε, και για εκείνους που

αγάπησε. Πάντα η ίδια τακτική.

Λευκό και κόκκινο, λευκό και κόκκινο.

Στο τέλος γνώρισε κάποιον.

Μόνο τότε έμαθε να χρησιμοποιεί τα χρώματα.»

Κάτι κόκκινο λοιπόν. Βίωμα ή συναίσθημα, συναγερμός, αφύπνιση ή κίνδυνος, ένα σύμβολο για περιστάσεις συμβατικές, στα χέρια ή καλύτερα στο λόγο της Λιανού αποκαθίσταται στον αρχαίο του θρόνο: ξαναγίνεται το διαχρονικό άσβεστο ανθρώπινο πάθος.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.