Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

«Τι ήταν τα νιάτα στην καλύτερη έκφανσή τους; Μια πράσινη, ανώριμη εποχή, μια περίοδος ρηχών διαθέσεων και αρρωστημένων σκέψεων. Γιατί είχε φορέσει το μανδύα τους;»

Όσκαρ Ουάιλντ, Το Πορτραίτο Του Ντόριαν Γκρέι

Είναι ένα γλυκό ανοιξιάτικο απόγευμα του Απριλίου στη Νέα Ορλεάνη, και στο νούμερο 1111 της Κανάλ Στρητ η φωτεινή επιγραφή του θεάτρου Σέντζερ δεσπόζει σαν φάρος στην πολυσύχναστη λεωφόρο. Οι πόρτες είναι ανοιχτές κι από το εσωτερικό ξεχύνεται ο ήχος της ζωηρής τζαζ και το βουητό του χαρούμενου πλήθους. Πάνω από χίλια άτομα έχουν μαζευτεί στο μεγαλόπρεπο φουαγιέ του ανακαινισμένου θεάτρου. Οι μαρμάρινες κολόνες και οι κρυστάλλινοι πολυέλαιοι αστράφτουν και διαχέουν το φως, και στον εξώστη μια τζαζ μπάντα παίζει ζωντανή μουσική. Σερβιτόροι γλιστρούν ανάμεσα στους επισκέπτες ισορροπώντας δίσκους γεμάτους ποτήρια σαμπάνιας και τους παραδοσιακούς μεζέδες από λωρίδες τηγανητής μελιτζάνας. Οι κυρίες φορούν κομψά ψάθινα καπέλα και μαργαριτάρια ή χρωματιστά μποά, οι κύριοι τις καλές τους γραβάτες και τα παπιγιόν. Το κέφι είναι παντού, τα φλας αστράφτουν και τα ποτά δίνουν και παίρνουν.

Πρόκειται για την κηδεία της Μίκυ Ήστερλινγκ.

Η Μίκυ Ήστερλινγκ είχε αποχωρήσει από το μάταιο τούτο κόσμο μια βδομάδα πριν τη βραδιά αυτή, σε ηλικία ογδοντατριών ετών, έχοντας αφήσει σαφείς οδηγίες για την κηδεία της· έτσι τώρα η Μίκυ Ήστερλινγκ βρίσκεται καθισμένη σε ένα παγκάκι τοποθετημένο σε ένα βάθρο, στο κέντρο του φουαγιέ του θεάτρου Σέντζερ. Φορά ένα λουλουδάτο φόρεμα, ένα ατελείωτο φούξια μποά, κι ένα από τα αξιομνημόνευτα εξωφρενικά καπέλα της. Στο ένα από τα φορτωμένα με κοσμήματα χέρια της (των οποίων τα νύχια είναι βαμμένα κόκκινα) βρίσκεται η μακριά πίπα του τσιγάρου της με ένα μισοκαπνισμένο AmericanSpirit πάνω, και στο άλλο ένα σκαλιστό κρυστάλλινο ποτήρι γεμάτο με την αγαπημένη της σαμπάνια, Veuve Clicquot. Για καλό και για κακό στο τραπεζάκι δίπλα της βρίσκεται το ανοιγμένο μπουκάλι της σαμπάνιας, το πακέτο με τα τσιγάρα, η θήκη των γυαλιών της και ένα βιβλίο. Το μακιγιάζ της Μίκυ είναι άψογο, και η μικρόσωμη φιγούρα της γέρνει πίσω στο κάθισμά της με όλη την άνεση του κόσμου. Στο πέτο της φορά μια διαμαντένια καρφίτσα που γράφει BITCH.

Οι φίλοι της την περικυκλώνουν και της χαμογελούν, την βγάζουν φωτογραφίες με τα κινητά τους, υψώνουν τα ντελικάτα ποτήρια τους στο όνομά της. Ανακαλούν τις καλές στιγμές, τα πάρτι, τα ταξίδια, τις δεξιώσεις – και μια και πρόκειται για κηδεία θυμούνται και τις δωρεές και τις επιχορηγήσεις στους ντόπιους καλλιτέχνες και τις φιλανθρωπίες στα ορφανοτροφεία. Οικογένεια και φίλοι συμφωνούν ότι αυτό το κοκτέιλ πάρτι είναι απόλυτα ταιριαστό με την περίσταση.

Ίσως να είναι το αλκοόλ που ρέει άφθονο, αν και κάποιος παρατηρητής παραδέχτηκε ότι κάθε κηδεία όπου είχε βρεθεί στη Νέα Ορλεάνη είχε ανοιχτό μπαρ. Και ίσως να είναι χαρακτηριστικό της ίδιας της Νέας Ορλεάνης λοιπόν που κανείς δε μοιάζει σοκαρισμένος από το θέαμα αυτό: το ταριχευμένο σώμα της ηλικιωμένης κοσμικής κυρίας στη μέση του φουαγιέ, στημένο μπροστά στα ανθοστόλιστα τραπέζια.Ο θάνατος μοιάζει να μετρά αλλιώς εκεί.

Κι όμως, είναι αδύνατον για οποιονδήποτε να σταθεί ασυγκίνητος μπροστά σε ένα τέτοιο memento mori. Υπάρχει κάποια εξήγηση, κάποια λογική σε αυτό;

«Όταν δεν καταλαβαίνεις τη ζωή, πώς μπορείς να καταλάβεις το θάνατο;» αναρωτιόταν ο Κομφούκιος και, δίπλα του, στο ίδιο μεταθανάτιο παγκάκι, ο Όσκαρ Ουάιλντ γνέφει επιδοκιμαστικά. Ο χαρακτήρας του Ντόριαν Γκρέι, δημιουργημένος κατά το φαουστικό μύθο, ζούσε διαχωρισμένος από τη διαδικασία της φυσικής ζωής: της επαναλαμβανόμενης, καθημερινής φθοράς, της σιγανής θανάτωσης του εκάστοτε κυττάρου μέχρι το αναγκαίο τέλος. Ένας χαρακτήρας ανίκανος να κατανοήσει ότι η ζωή στην οποία γαντζωνόταν είχε για βασικό συστατικό τα θραύσματα του θανάτου.

Η περηφάνια του Ντόριαν τον είχε ωθήσει να κρύψει την εικόνα του γήρατος – η Μίκυ Ήστερλινγκ μετέτρεψε τον παραδοσιακό φαουστικό μύθο σε ελεγεία θριάμβου, αντιστρέφοντάς τον. Βαλσαμώνοντας προσωρινά το νεκρό της σώμα, η Μίκυ, αντί για το αιώνιο νεανικό σφρίγος, ακινητοποιεί μέσα στον χρόνο την ανθρώπινη φθορά. Ανταλλάσσει τη σαρκική αθανασία με το προνόμιο της συλλογικής ανθρώπινης μνήμης.

Οι ηθικές αξίες εδώ δεν μετριούνται από τα σημάδια του χρόνου, κάθε μία ρυτίδα να κρύβει και μια αμαρτία, αλλά παραμερίζονται με την χρήση συμβόλων που γιορτάζουν το πάθος για τη ζωή: χρώματα, λουλούδια, πολύτιμες πέτρες, αισθησιακές απολαύσεις αντί για την καθαρή, ισορροπημένη αισθητική ενός αψεγάδιαστου πίνακα. Το βαλσαμωμένο ανθρώπινο σώμα εκτίθεται σε όλο του το φθαρμένο μεγαλείο, χωρίς αιδημοσύνη, χωρίς διδακτισμό και χωρίς άλλο μήνυμα πέραν της, ειρωνικά, joie de vivre.

Ένα πρελούδιο του εκάστοτε «πορτραίτου», καθώς και της ανθρώπινης αντίδρασης σε αυτό, υπήρξε και στην αληθινή αλλά και την πλασματική αφήγηση. Ο καλλιτέχνης του πορτραίτου του Ντόριαν διαισθάνεται τη δύναμή του κι απειλεί να το καταστρέψει – αργότερα θα δολοφονηθεί από τον Ντόριαν γι’ αυτή του την επιμονή. Όσο για τη Μίκυ, είχε αρχίσει ήδη να περιτριγυρίζει τον εαυτό της από έργα τέχνης που την απεικόνιζαν και προκαλούσαν τα σχόλια, με αποκορύφωμα ένα χάλκινο γλυπτό φτιαγμένο από μια Ιταλίδα ευγενή που αναπαριστούσε τη Μίκυ γυμνή, φορώντας μονάχα το τρελό της καπέλο και γοβάκια. Ήδη σε μια προχωρημένη ηλικία που αναιρούσε την παραδοσιακή σύνδεση της ματαιοδοξίας με τη διατήρηση του νεανικού κάλλους, η Μίκυ αποκαλούσε το γλυπτό αυτό την «πεμπτουσία» της, χρησιμοποιώντας τον εξωφρενικό ρεαλισμό για την αναπαράσταση του αληθινού εαυτού.

Και τα δύο «πορτραίτα» μπορεί να οφείλονται σε προσωπικότητες με μεγάλο εγώ από το οποίο προκύπτει μια τέτοια ματαιόδοξη πράξη, τόσο από την πλασματική προσωπικότητα του Ντόριαν όσο κι από την πραγματική της Μίκυ. («Εντάξει, έχω ένα μεγάλο εγώ. Μου αρέσει η δύναμη.») Όμως το πορτραίτο του γήρατος μεταφέρει μια προκλητική αποδοχή του θανάτου. Η συμφιλίωση με την αναγκαιότητα του θανάτου είναι ανθρώπινη νίκη. Και τη συμφιλίωση αυτή αρνήθηκε στον εαυτό του ο φαουστικός ήρωας, μέχρι που ήταν πολύ αργά. Όταν ο Ντόριαν Γκρέι, πνιγμένος στην απελπισία, θρυμμάτιζε με το τακούνι του τον καθρέφτη, ζούσε την ίδια στιγμιαία αποδοχή της θνητότητας. Σύντομα όμως η ύβρη και τα εγκλήματα που είχε διαπράξει θα του στερούσαν ξανά το ανθρώπινο αυτό προνόμιο πριν το αναπόφευκτο τέλος.

Το μεγάλο κοινό στοιχείο της Μίκυ Ήστερλινγκ και του Ντόριαν Γκρέι δεν ήταν μόνο η επιδειξιμανία – αλλά ότι κανένας τους δεν ήταν αμιγώς ο καλλιτέχνης, ενώ και οι δύο ήταν το έργο αυτό καθαυτό. Μέσα από την απόλαυση (και το βάσανο) της ζωής, είχαν αυτοδημιουργηθεί ως ένας εαυτός-magnum opus.

Το τελικό έργο θα μπορούσε να δώσει την απάντηση που έμοιαζαν να ψάχνουν: το έργο-εαυτός του Ντόριαν ήταν, εντέλει, η εξαπάτηση εν ζωή. Το έργο-εαυτός της Μίκυ όμως, ήταν η αλήθεια εν θανάτω.

mickey1

mickey2

 

Η Μίκυ Ήστερλινγκ (Mickey Easterling, γεννημένη Marycathyren Gambino, 1931?-2014) έζησε στη Νέα Ορλεάνη και στο Μαρόκο. Η κηδεία της έλαβε χώρα στις 22 Απριλίου 2014 στο Saenger Theatre της Νέας Ορλεάνης, Λουϊζιάνα, ΗΠΑ.

Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular