***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Τοπογραφίες Τοπογραφές, Ιρέν Νιγκ, Εκδόσεις Βακχικόν

Τοπογραφίες Τοπογραφές Πρόζα, τιτλοφορείται η έξοχη, καινούρια συλλογή των εκδόσεων Βακχικόν. Στο σχεδόν χειροπιαστό εξώφυλλο του μικρού βιβλίου που φθάνει διά χειρός Ιρέν Νιγκ στα ράφια των βιβλιοπωλείων μπορεί κανείς να αναγνωρίσει σημάδια, σκιές, μετέωρα εκκρεμή. Τα ίδια, συνθετικά στοιχεία που διαμορφώνουν τις πρόζες της γεννημένης στο Λιχτενστάιν βραβευμένης δημιουργού. Το Ευρωπαϊκό Βραβείο Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας που της απονεμήθηκε το 2011 φώτισε το έργο της και αποκάλυψε την σχεδόν βιωματική της γραφή που ακουμπά στον κτιστό κόσμο για να ξεφύγει σε σφαίρες τρυφερές, σε απόκρημνες χρήσεις του λόγου, εκεί που τα σημεία της στίξεως φέρουν ευθύνη και οι λέξεις ελαστικότητα και έκφραση. Μόνον οι ποιητές μπορούν να απελευθερώσουν τέτοιες δυνάμεις και η Ιρέν Νιγκ ανήκει σε αυτήν την σπάνια τάξη. Τοπία και σήματα, κάτι σαν τους δικούς μας αρχαίους βωμούς και τα εικονοστάσια του σήμερα κατά μήκος των εθνικών οδών συνιστούν το τρεμάμενο φως της ζωής μας και μια υπενθύμιση του φριχτού επέκεινα. Η δημιουργός περνά από κήπους και λέξεις μιας χαμένης ηλικίας, βρίσκει χνάρια που της ψιθυρίζουν δρόμους επιστροφής και σκηνογραφίες γεμάτες από ποίηση και παιδικότητα. Μια δροσερή χειρονομία που μας αφήνει αμήχανους ήδη από τα πρώτα αυτοτελή διηγήματα που φιλοξενεί η έκδοση του Βακχικόν, το μικρό βιβλίο που έρχεται σαν αληθινή έκπληξη δεν επιτρέπει στον αναγνώστη να παραμείνει αντικειμενικός. Σταθμοί μελέτης, προσοχής, αγάπης, πυκνές φυλλωσιές που κρύβουν μια κάποια σημασία, διατρέχουν τις σελίδες της έκδοσης. Τα κείμενα της Νιγκ δεμένα με την γη, εφευρίσκοντας αυτοσχέδιες λέξεις, που επιτρέπουν το βλέμμα στην άλλη πλευρά του κόσμου, κρατούν αμείωτο τον ρυθμό τους και τελειώνουν πάντα στην αιχμή τους. Πάντα ο Οκτώβριος και πάντα εκείνο το προσωπικό, το πρώτο πρόσωπο που κρατιέται δεμένο με ακλόνητες ρίζες. Οι τελευταίες φθάνουν ως την μοναξιά της που παραμένει ένα αληθινό βασίλειο. Και η Ιρέν Νιγκ γίνεται η λαχτάρα, μια ολόκληρη αστρική αυλή, ένας αντικατοπτρισμός της ατομικής μυθολογίας, του πατέρα που σα δέντρο χαμογελούσε. Επιστρατεύει ποιήματα, καλλιεργεί τις λέξεις της με την ευλάβεια μιας τελετής, τις παραχώνει στο χώμα, ελπίζοντας πως θα καταφέρουν μια ρωγμή στο άρρητο, ένα τέλος σε εκείνο τον επίμονο βόμβο από τον σφυγμό του κόσμου.

Τριάντα και βάλε διηγήματα, πρόζες όπως επισημαίνει το εξώφυλλο της έκδοσης που επιμελείται μεταφραστικά με έξοχη ευαισθησία, ανιχνεύσιμη στο αντίδωρο που λαμβάνει ο αναγνώστης η Ευσταθία Ματζαρίδου διαμορφώνουν το περιεχόμενο του Τοπογραφίες Τοπογραφές. Η Ιρέν Νιγκ μεταφράζει τον κόσμο, υποκύπτει στην μνήμη της με όλες τις αισθήσεις οξυμένες, γυρίζει σε σπίτια παλιά, πέτρα γίνεται και παίζει με τον κόσμο. Το χρώμα της είναι το γκρίζο όπως των δελφινιών. Απόστρατα πράγματα που δεν θα μπορούσαν να βρουν μια θέση σε αυτόν τον κόσμο, κερδίζουν ένα πέρασμα με τα ποιητικά γεφύρια που στήνει η βραβευμένη συγγραφέας, προσπαθώντας να χωρέσει τους μηχανισμούς της καταστροφής μες στις πλασμένες από την αγάπη πρόζες της. Αυτές θα αναλάβουν όλη την βρώμικη δουλειά, να πουν για όσα μας πληγώνουν, για τις δευτερεύουσες στιγμές που ξαναγράφουν την ιστορία μας, σπάραγμα του τεκμαρτού που αφήνουμε πίσω μας.

Τι άλλο μπορεί να γίνει ο ποιητής μες στις πρόζες του; Μονάχα στίχος, το μερίδιο του ανείπωτου που φθάνει ως την επιφάνεια. Τι άλλο μπορεί να είναι πέρα από την σκουριά που βάφει μορφές και σχήματα. Σαν τον Νώε, τον πρώτο αμπελοκαλλιεργητή ηη Ιρέν Νιγκ φυτεύει λέξεις πάνω στο παλιό, μες στο χώμα, αφήνοντας πόρτες ανοιχτές έξω από τις ζωές των ανθρώπων. Όπως οι κοπέλες του Λόρκα που ρωτούν το φεγγάρι, όπως ο άνεμος που περνά μέσα από τις λεύκες έτσι η Ιρέν Νιγκ διατρέχει την φαινομενική αθωότητα που δεν είναι άλλο από μια προβολή της ομορφιάς. Είναι στην ανάγνωση , στον τρόπο και το φέρσιμο του ποιητή, είναι στην συναλλαγή του τις ώρες τις αγοραίες, απάνω στο μοίρασμά του έξω στον κόσμο και τις άλλες τις πιο μοναχικές που φλέγεται και πασχίζει να κατανοήσει αυτόν και όχι άλλον κόσμο. Η συγγραφέας των Τοπογραφιών Τοπογραφών από τις εκδόσεις Βακχικόν αφήνει σε κάθε της πρόζα ένα στοιχείο για να εννοήσει ο αναγνώστης την θέση της, να την αντικρίσει μισή στην πραγματικότητα και μισή στην λογοτεχνία που δεν είναι λιγότερο πραγματική, ανασαίνοντας λυρικούς σπασμούς, φιμώνοντας με έκπληξη την συνηθισμένη τρυφερή ανάκληση.

«Η Ιρέν Νιγκ ξεκινά από το επίπεδο των μεμονωμένων λέξεων, και ακόμη πιο συγκεκριμένα, από τον ήχο των λέξεων. Σε αυτό το επίπεδο, εμπνέεται συχνά από τον τρόπο που τα παιδιά παίζουν με τα καινούρια πράγματα ή λέξεις: χωρίς προκατάληψη, με έντονη περιέργεια και σοβαρή αφοσίωση. Όταν μεταφέρει την εξερεύνησή της», σημειώνει το οπισθόφυλλο της έκδοσης, «σε επίπεδο φωνών, χαρακτήρων και ιστοριών ή θραυσμάτων ιστοριών, οι αναφορές αλλάζουν». Οι εκδόσεις Βακχικόν, με την δραστήρια, βιβλιοπαραγωγή τους που εκτείνεται σε όλο το φάσμα του λόγου, υπηρετώντας με την ίδια αφοσίωση την ποίηση, το μυθιστόρημα αλλά και το θέατρο ή την εξειδικευμένη μελέτη, συστήνει στο ελληνικό κοινό μια καταξιωμένη δημιουργό. Σε μια άλλη εκδοχή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης οι εκδόσεις Βακχικόν και η Ιρέν Νιγκ με την μεταφραστική συμπαράσταση της Ευσταθίας Ματζαρίδου προτείνουν στο ελληνικό κοινό μια όψη της  λογοτεχνίας που εξελίσσεται και δανείζεται από την εποχή της για να εκπληρώσει τον αιώνιο σκοπό του τραγουδιού του γέρο Γουώλτ. Το λεπτό τέχνασμα της προοπτικής ή των εμπλουτισμένων διαστάσεων που χαρακτηρίζει το εξώφυλλο της έκδοσης, συνιστά έναν τρόπο εκφοράς, μια αναγνωστική οπτική των κειμένων που ανασαίνουν από το ταλέντο της Ιρέν Νιγκ. Αυτή η τοπογραφία που έρχεται στο φως, ένας χάρτης του κόσμου όπως τον είδε η συγγραφέας με καταγωγή από το Λιχτενστάιν διασώζει μια άλλη όψη του κόσμου, ικανή να μας γοητεύσει. Με λέξεις ασπαίρουσες, ζωντανές που όσο και αν αλλάζουν και μεταμορφώνονται εντούτοις στέκουν αναλλοίωτες και αιώνιες, υπακούοντας σε μια γνώριμη φόρμα και σε ολόδροσες σημασίες.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.