Διδάσκω σε ένα σεμινάριο δημιουργίας παραμυθιού. Όταν η «Έρικα» βρέθηκε στα χέρια μου και τη διάβασα ένιωσα να με συγκλονίζει. Κι ας ήταν για ένα θέμα που έχω διαβάσει πολλά – πολλά βιβλία από μεγάλους συγγραφείς, Έλληνες και ξένους. Θέλησα να μοιραστώ αυτά που ένιωσα με τους μαθητές μου και διάβασα το βιβλίο στην τάξη. Όταν τέλειωσα την ανάγνωση, γύρω μου καταλάβαινα πως ο τρόπος που βλέπουμε όλοι μας τα παιδικά βιβλία θα ήταν διαφορετικός από εδώ και πέρα.

Έρικα. Η ιστορία μιας γυναίκας που η συγγραφέας  Ruth Vander Zee συνάντησε τυχαία σε μια μικρή μεσαιωνική πόλη της Γερμανίας, το Ρότενμμπουργκ. Μιας γυναίκας που γλίτωσε από τα στρατόπεδα του θανάτου. Γιατί το βιβλίο αυτό καταπιάνεται με ένα πολύ δύσκολο θέμα. Το Ολοκαύτωμα:

«…Είπαν κάποτε πως ο λαός μου θα πλήθαινε όπως τ’ αστέρια στον ουρανό. Από το 1933 μέχρι το 1945 έξι εκατομμύρια απ’ αυτά τ’ αστέρια έσβησαν για πάντα. Κάθε αστέρι κι ένας δικός μου που η ζωή του χάθηκε και το οικογενειακό του δέντρο ξεριζώθηκε…»

Η ηρωίδα, μωρό ακόμα στοιβάζεται σε ένα βαγόνι με τους γονείς. Σε ένα τρένο με προορισμό τον θάνατο. Η μητέρα της για να τη σώσει, την πετάει από το βαγόνι. Μια γυναίκα την μαζεύει. Της δίνει όνομα και μια καινούργια ζωή. Η Έρικα δεν θα μάθει ποτέ ποιοι ήταν οι γονείς της ή τι όνομα της είχαν δώσει. Κι όμως. Ήταν ένα τυχερό παιδί. Ενάμισι εκατομμύριο παιδιά χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.

Το βιβλίο με λιτή γραφή καταφέρνει να σε συγκλονίσει. Η εικονογράφηση με πίνακες –έργα τέχνης από τον Roberto Innocenti, θυμίζει ντοκιμαντέρ από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μετάφραση και τα κείμενα της Μαρίζα Ντεκάστρο που συμπληρώνουν την έκδοση είναι ξεχωριστά και πολύτιμα. Διαβάζουμε για το τι έγινε στη χώρα αλλά μαθαίνουμε και για τον τρόπο που αξίζει να προσεγγίσουμε αυτό το βιβλίο, όχι μόνο τα παιδιά και οι γονείς, αλλά και οι εκπαιδευτικοί.

Πιστεύω πως ένα τέτοιο βιβλίο δεν θα έπρεπε να λείπει από καμία σχολική τάξη. Ειδικά σε μια εποχή που κάποιοι άνθρωποι όχι μόνο έχουν ξεχάσει, αλλά πρεσβεύουν και στηρίζουν ιδέες που οδηγούν σε Ολοκαυτώματα…

Γράφει η Μαρίζα Ντεκάστρο: « …σκέψου ποιες και πόσες προκαταλήψεις και ποιες λάθος ιδέες οδήγησαν τότε στην απόφαση να εξοντωθούν εκατομμύρια άνθρωποι. Και κάτι άλλο: σκέψου ότι ακόμα και σήμερα, μετά από τόσες δεκαετίες, υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν παρόμοιες ιδέες. Τώρα ξέρεις και καταλαβαίνεις…»

Αξίζουν συγχαρητήρια στις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο που μας χάρισαν αυτήν την υποδειγματική έκδοση στα ελληνικά. Το διαβάζω και το ξαναδιαβάζω και είναι αδύνατον να συγκρατήσω τα δάκρυα που τρέχουν μόνα τους. Ένα βιβλίο που θα μείνει στην καρδιά σας:

«…Με πέταξε σε ένα χαντάκι με απαλό χορτάρι, τη στιγμή που περνούσαμε από μια διάβαση. Κάποιοι άνθρωποι που περίμεναν να περάσει το τρένο με είδαν την ώρα που με πέταγαν από το βαγόνι. Πηγαίνοντας προς τον θάνατο, η μητέρα μου με πέταξε στη ζωή…»

…Μετά από αυτό το ζοφερό κλίμα, ας πάμε σε έναν κόσμο λαμπερό. Γεμάτο χρώματα και ζωή. Με θάλασσα που στραφταλίζει, δελφίνια που κολυμπούν σε χορευτικούς ρυθμούς, ζουζούνια και ερπετά που ζουν τη δική τους ζωή. Και μια τρελή- τρελή οικογένεια, όπου όλα μπορεί να συμβούν! Κι όλα αυτά με φόντο ένα από τα ωραιότερα νησιά του κόσμου. Τη μοναδική Κέρκυρα. Ξεναγός μας σε αυτό τον μαγικό κόσμο ο Gerald Durrell στο μυθιστόρημα «Η οικογένειά μου και άλλα ζώα» που κυκλοφορεί σε μια επίσης εξαιρετική έκδοση από το «Καλειδοσκόπιο» σε μετάφραση Μαρίνας Δημητρά και Δήμητρας Σίμου. Είναι το πρώτο βιβλίο από την περίφημη «Τριλογία της Κέρκυρας» και ήδη αναμένεται να κυκλοφορήσει και το δεύτερο μέρος με τίτλο «Ζώα, πουλιά και συγγενείς».

Ο Τζέραλντ σε ηλικία δέκα ετών μετακομίζει με την οικογένειά του στην Κέρκυρα. Με τη μητέρα και τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια του. Μεγάλος αδελφός του δεν είναι άλλος από τον Λώρενς Ντάρελ του «Αλεξανδρινού Κουαρτέτου». Η ζωή στην Κέρκυρα περιγράφεται με ένα απίστευτο τρόπο, απολύτως διασκεδαστικό. Το βιβλίο διαβάζεται με απόλαυση από όλες τις ηλικίες και πέραν όλων των άλλων αποτελεί έναν ύμνο στη φύση και στα ζώα που μας τα γνωρίζει με μοναδικό τρόπο. Μαθαίνουμε να σεβόμαστε κάθε μορφή ζωής από το μικρό μυρμήγκι και την αράχνη μέχρι τα αδέσποτα σκυλιά, τα κάθε είδους πουλιά ακόμη και τα ερπετά ή τους …σκορπιούς (μια από τις πιο διασκεδαστικές σκηνές του βιβλίου είναι όταν μια οικογένεια σκορπιών εισβάλλει στο οικογενειακό τραπέζι!) Ο συγγραφέας άλλωστε αφιέρωσε τη ζωή του στα ζώα. Το Ίδρυμα Ντάρελ για την Προστασία της Άγριας ζωής συνεχίζει τη δράση του ακόμη και μετά τον θάνατό του, το 1995.

Μεγάλη πρωταγωνίστρια είναι βεβαίως η Κέρκυρα με τη φύση και τους ανθρώπους της που παρουσιάζονται με μεγάλη αγάπη και χιούμορ. Οι εικόνες που περιγράφει ο Ντάρελ είναι τόσο ζωντανές και ηλιόλουστες που νομίζεις ότι ακούς τα τζιτζίκια, μυρίζεις το χορτάρι, βλέπεις τη θάλασσα και τις πυγολαμπίδες μέσα στη νύχτα ή παρακολουθείς γεμάτος αγωνία τη μονομαχία ενός σαμιαμιδιού με τον εχθρό του… Πραγματικά μοναδικό.

…Μετά την Κέρκυρα προσγειωνόμαστε σε ένα σχολείο της Αθήνας για να ζήσουμε μια τρυφερή όσο και συγκινητική ιστορία στο «Σοκολατένιο γιασεμί» της Νικολέτας Σκάλκου –Διαμαντίδη με εικονογράφηση της Πέγκυς Φούρκα (εκδόσεις Παρρησία). Η Μαρίνα είναι ένα κοριτσάκι έγχρωμο που φαίνεται πως δεν υπάρχει κάποιο δράμα στη ζωή της. Έχει καλές φίλες, μια αγαπημένη δασκάλα και είναι προσαρμοσμένη στο περιβάλλον με ανθρώπους που την αγαπούν. Μια μέρα όμως, με αφορμή μια έκθεση όλη η τάξη θα μάθει την συγκλονιστική ιστορία της. Γιατί η Μαρίνα ήταν ένα μωρό που βρέθηκε στα σκουπίδια από ένα σκυλάκι και την περιμάζεψε ένας ρακοσυλλέκτης που άρχισε να τη μεγαλώνει με αγάπη, μέχρι που μια γειτόνισσα τον κατήγγειλε στις αρχές. Βρέθηκε στο Ορφανοτροφείο και έζησε μια σκληρή εμπειρία υιοθεσίας από ανθρώπους που δεν την αγαπούσαν. Αναγκάστηκε να δραπετεύσει…. Με τρυφερότητα αλά και χιούμορ το βιβλίο αυτό καταπιάνεται με δύσκολα θέματα δίνοντας μας όμως ένα σημαντικό μήνυμα κατανόησης, αγάπης και αλληλεγγύης…

Κλείνω με τον δικό μου σχολικό (και Πανεπιστημιακό) εφιάλτη, τα Μαθηματικά! Άντε τώρα να με πείσεις πως υπάρχει βιβλίο που θα μπορούσε να με κάνει να συμπαθήσω τον εφιάλτη μου. Κι όμως, η Γεωργία Μουντζούρη με το μαθηματικό της παραμύθι «Ο βασιλιάς των αριθμών» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος με εικονογράφηση του Μαρκ Γουάινστάιν κατάφερε να με κάνει να σκεφτώ λίγο πάνω στις προκαταλήψεις μου, ενώ ο μικρός μου γιος το καταδιασκέδασε! Σε μια τάξη λοιπόν τίθεται το ζήτημα ποιος αριθμός είναι ο πιο σημαντικός. Ξεκινά λοιπόν ένα …debate ανάμεσα στους μαθητές της τάξης και τα επιχειρήματα του καθενός είναι πολύ ισχυρά. Νικητής και βασιλιάς όμως θα βγει αναπάντεχα το …μηδέν. Η συγγραφέας -που είναι και εκπαιδευτικός με πλούσια δραστηριότητα- καταφέρνει με απλό και ευχάριστο τρόπο να μυήσει τα παιδιά στους αριθμούς και να χτυπήσει την …μαθηματικοφοβία στη ρίζα της. Ίσως και η δική μου σχέση με τα μαθηματικά να ήταν διαφορετική αν είχα τέτοιους δασκάλους… Το προτείνω λοιπόν σε όλους και ειδικά σε όσους –μικρούς και μεγάλους – πάσχουν από την ίδια …αλλεργία!

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.