Η λογοτεχνία, ως άσκηση φαντασίας, συνίσταται ούτως ή άλλως στη μυθοπλασία – ο λογοτέχνης πλάθει μύθους, ιστορίες απομακρυσμένες λίγο ή πολύ από την πραγματικότητα που λειτουργούν όμως σαν καθρέφτης της.
Ορισμένα μοτίβα επανέρχονται ξανά και ξανά χωρίς ποτέ να κουράζουν, αφού είναι άρρηκτα συνυφασμένα με την ανθρώπινη φύση· αρκεί να παρουσιάζονται με μια φρέσκια οπτική, αρκεί να φωτίζεται μια άλλη τους πτυχή. Η λογοτεχνία βρίθει ιστοριών έρωτα, βίας και θανάτου· η αριστοτεχνική πραγμάτευσή τους είναι αυτή που ανάγει τα έργα αυτά σε έργα άξια λόγου. Τι συμβαίνει λοιπόν με τους βρικόλακες;
Θα ήταν ανακρίβεια να ειπωθεί ότι οι βρικόλακες, ή και άλλα μυθικά πλάσματα όπως οι νεράιδες, οι μάγοι, οι λυκάνθρωποι, οι υπερήρωες, έχουν επανέλθει δυναμικά στην καλλιτεχνική παραγωγή των τελευταίων χρόνων – στην πραγματικότητα δεν έφυγαν ποτέ. Στοιχειώνουν γενιές και γενιές μικρών και μεγάλων μέσα από τη μυθολογία, τα παραμύθια, τους θρύλους, τη λογοτεχνία. Έτσι λοιπόν γεννάται το ερώτημα: αν προϋπόθεση της συγκίνησης με ένα έργο τέχνης είναι η ταύτιση με τους ήρωες και τις περιπέτειές τους, πώς ακριβώς επιτυγχάνεται η ταύτιση με αυτά τα πλάσματα;
Ο χρόνος συμπαρασύρει στο πέρασμά του ό,τι το περιττό και επίπλαστο και διασώζει ό,τι κουβαλάει μια αλήθεια. Έτσι επιβιώνουν οι αρχετυπικές ιστορίες, έτσι όμως επιβιώνουν και οι αρχετυπικοί χαρακτήρες. Είναι γεγονός ότι όλα αυτά τα πλάσματα της συλλογικής φαντασίας, τα οποία μάλιστα συναντώνται σχεδόν πανομοιότυπα, με επουσιώδεις διαφοροποιήσεις, στους πιο μακρινούς τόπους και στις πιο απομακρυσμένες κοινότητες, δεν είναι πραγματικά, δεν είναι από σάρκα και οστά. Εντούτοις, είναι αναντίρρητα αληθινά.
Η αλήθεια αυτή κρύβεται πίσω από τα μυτερά δόντια, τα μαγικά ραβδιά και τα μπράτσα από ατσάλι. Η αλήθεια αυτή βρίσκεται στους συλλογικούς φόβους και στις συλλογικές ελπίδες που έρχονται να ενσαρκωθούν στην υπέρτατη, ακραία τους μορφή από αυτά ακριβώς τα πλάσματα. Η ομορφιά και η αθωότητα που μπορεί να διαφαίνεται φευγαλέα σε χαρακτήρες της πραγματικής ζωής αποκρυσταλλώνονται σε μια νεράιδα του παραμυθιού, η σωματική ρώμη σε έναν υπερήρωα, ο πόθος αλλά και το τίμημα της αιωνιότητας σε έναν βρικόλακα…
Σχηματικοί χαρακτήρες; Ναι. Αποκυήματα φαντασίας; Αναντίρρητα. Όποιος αφήνεται να παρασυρθεί από τη γοητεία αυτών των παράξενων πλασμάτων, όμως, ας γνωρίζει ότι έτσι γίνεται μέλος της δίχως σύνορα ανθρωπότητας που μοιράζεται τα ίδια όνειρα και τρομάζει από τους ίδιους εφιάλτες. Κι αν η αλήθεια των φανταστικών χαρακτήρων μοιάζει μεταμφιεσμένη, αρκεί να σηκώσει κανείς το πέπλο της φαντασίας για να τη δει.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
