Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Από δύο διαφορετικούς δρόμους, δυο γνήσιοι εκπρόσωποι της γαλλικής τέχνης, ο Πωλ Γκωγκέν με την μυστηριώδη Ταϊτή του και ο Σατωβριάνδος στο μυθολογικό, σχεδόν ταξίδι του ως την Μικρά Ασία, επιβεβαιώνουν ένα είδος εθνικής, συλλογικής πνευματικής αναζήτησης. Μια ροπή εκείνου του αιώνα και εκείνης της συγκυρίας στραμμένη στο εξωτικό και το αφάνταστο, εκφρασμένη πολλές φορές από τα πιο δημιουργικά πνεύματα της γαλλικής κουλτούρας. Οι τοίχοι της ζωής έπρεπε να γεμίζουν με το μυστήριο που αποκαλύπτεται. Ο εξωτισμός, ένα είδος πνευματικής πρωτοπορίας που βασίστηκε στα ιδεώδη της ανατολής, κυρίευσε τους δυο εκπροσώπους. Στην πρωτόγονη εποχή του ο αινιγματικός Γάλλος ζωγράφος, έδειξε το δείγμα της ιδιοφυίας που αρκεί για να κερδίσει κανείς μια θέση διαχρονική. Το πνεύμα του θανάτου του είναι το ελάχιστο σε αυτό το μεταξένιο σύμπαν με τα ανείπωτα ως τότε χρώματα. Ο Σατωβριάνδος, σε διαρκή κίνηση, βυθισμένος στους ρυθμούς και τα ρεύματα του κόσμου , στρέφει τις αισθήσεις του στον ελληνικό κόσμο. Στα ερείπια, τους όρμους, τα χωριά του, τους ανθρώπους παρατηρεί και ανιχνεύει την ιδιότυπη ζωή που πασχίζει να σταθεί στα πόδια της, ταπεινή και άφθαρτη. Κολώνες, ερείπια, μνημεία, ένα σύμπαν σε αποδόμηση και οι εποχές της ιστορίας που μοιραία συναντιούνται, σβήνοντας και ανοίγοντας δρόμους.

Σε αυτήν την γενική τάση ανήκουν και οι αναζητήσεις του Ζεράρ ντε Νερβάλ που συνοψίζονται στην καλαίσθητη έκδοση των εκδόσεων το μέλλον . Η κυρία Άννα Βουγιουκλίδου, βαθιά γνώστρια της γαλλικής γλώσσας και της ουσίας της καταπιάνεται με την αινιγματική όσο και τραγική βιογραφία του Γάλλου συγγραφέα και στοχαστή. Στα ημερολόγιά του, – η συγγραφέας επισημαίνει την ιδιοτροπία του υλικού που σώζεται από την εργασία του Νερβάλ-, που συνιστούν ταξιδιωτικές μαρτυρίες και προσωπικά ημερολόγια φωτίζεται μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ικανή να ανασυνθέτει σε μια άλλη γλώσσα όσα έχουν ειπωθεί, να διατηρεί την ίδια στιγμή μια σαφή ανταπόκριση με το μέλλον. Στην ευχέρεια του τεχνίτη αλλά και στο χάρισμα της παρατήρησης ο πολυταξιδεμένος συγγραφέας στηρίζει εν πολλοίς το έργο του. Η κυρία Βουγιουκλίδου με την θαυμαστή οικονομία εκείνου που γνωρίζει σε βάθος το υλικό του, κατορθώνει να διατυπώσει όχι μόνο το πεδίο αλλά και την ουσία του έργου του Γάλλου δημιουργού που τόσο τραγικά χάνεται, νικημένος από τις ψυχώσεις του.

Ο Ζεράν ντε Νερβάλ διαμορφώνει σε όλη την πορεία του βίου του ένα πολυσύνθετο και ενδιαφέρον έργο. Η ανατολή, ως κοιτίδα της αρμονίας, στάθηκε το πεδίο της δράσης και της μελέτης του. Σύμβολα και ατμόσφαιρες μεταφέρθηκαν στο εργαστήρι του, μονάχα για να ερμηνεύσουν τις μεταφυσικές του αναζητήσεις. Αυτές που διαμορφώνουν εντός του τον πρώτο ορισμό του σουρεαλισμού. Στις ελληνικές θεότητες, στην ενότητα των μύθων, στο αίνιγμα της φυλής, ο Νερβάλ απαντά με την αιρετική του μέθοδο. Ενστικτωδώς λαμβάνει τα σήματα του κόσμου, όμως η γλώσσα και το υψηλό του σθένος  τον καθιστούν μια ψυχή αφοσιωμένη στην απερίγραπτη άγνοια, στην θήρα του ωραίου και του ρυθμικού, του αφάνταστου, στην πορεία προς την σύνθεση του κόσμου και την αγγελικότητα. Αυτή είναι η πορεία του κόσμου του Νερβάλ που μεταφράζεται σύμφωνα με κάθε σχολή και διάδοχη εποχή, χάνεται στην αφάνεια και έπειτα έρχεται στο προσκήνιο, ερεθίζοντας τους εκπροσώπους των νέων ρευμάτων, δίνοντας διέξοδο και επιχειρήματα ανάμεσα σε φραγμούς , αδιέξοδα ή μόδες. Σε τούτο το σημείο η θέση του Νερβάλ γίνεται αμφιλεγόμενη την στιγμή που αφιερώνει ένα κομμάτι του έργου του στις θεωρίες των φυλών, σε δοξασίες και κινδύνους, όπως επισημαίνει η κυρία Βουγιουκλίδου στον σύντομο επίλογο του βιβλίου της Ο Νερβάλ και η Ανατολή από τις εκδόσεις το Μέλλον.

Το σημείωμα αυτό δεν παραλείπει να επισημαίνει την αξία παρόμοιων έργων όπως αυτό που πέρα από το ενδιαφέρον της θεματολογίας τους δεν λησμονούν πως η αξία τους δεν μπορεί παρά να καθρεφτίζεται στην δυνατότητα της πρόσληψης. Η εκλαϊκευμένη γλώσσα που λειτουργεί ως απόσταγμα ενός υλικού που κατέχει σε βάθος και έκταση η κυρία Άννα Βουγιουκλίδου , δίνει την δυνατότητα στο εξαιρετικό αυτό βιβλίο να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο κοινό. Η εξειδίκευση του θέματος δεν χάνει, παρά συμπληρώνεται από μια ιδέα λογοτεχνικότητας, ενός ρυθμού που η γοητεία του θέματος μπορεί και γεννά σε εκείνον που το ανασυνθέτει.

Ο κόσμος του Βερνάλ έχει χαθεί, το όραμά του μεταφράζεται θολά, καθημερινά προστίθεται η απόσταση ανάμεσα στην μνήμη και την πληροφορία. Οι γρήγορες τροχιές μας προσπερνούν πνεύματα που οι κατάλογοι κατατάσσουν στις ελάσσονες βαθμίδες. Έχουμε χώρο μόνον για τους μεγάλους και τους άφθαρτους. Μόνο που θα πρέπει να αναρωτηθεί κανείς προτού εκτιμήσει και απολαύσει το βιβλίο της Άννας Βουγιουκλίδου το γεγονός πως στ΄ανάμεσα δυο μεγάλων πνευμάτων, περιέχονται όλοι εκείνοι οι σκαπανείς. Οι πιστοί εργάτες που συντηρούν, καταλογογραφούν, επιτηρούν, προσθέτουν και αφαιρούν από το φορτίο του ονείρου. Ακόμη και αν ο Ζεράρ ντε Νερβάλ δεν ανήκει στους μεγάλους, η ιδιοφυία του αποδεικνύεται από το ευρύτατο φάσμα των ερεθισμάτων του. Λέγεται πως αν η τέχνη ερμηνευθεί αυτό σημαίνει αυτόματα πως ερμηνεύονται τα ένστικτά μας, πως δικαιώνονται. Ο Νερβάλ λειτουργεί με την φύση, όχι μες στην φύση, αναζητά την αιωνιότητα στην αισθησιακή λιτότητα και την ουσία της ανατολής. Τα  ένστικτά του παραμένουν η μόνη ασφαλής ανταπόκριση, καθώς αναμετριέται με το πνεύμα και την ίδια του την φύση. Η συγγραφέας κατορθώνει στην μελέτη της να συνοψίσει μια πολυσχιδή προσωπικότητα με ποικίλα ενδιαφέρονται και βιογραφία αινιγματική. Η περίπτωσή του αφήνει τα ίχνη της στην Μεσόγειο, σε αυτό το σύμπαν των δύο χιλιάδων ετών που δεν λησμονεί την ιστορία του, κατορθώνοντας ένα είδος δεσμού με την ιστορία και την ιδέα. Η ζωγραφική σκηνογραφία, αλλά και εκείνη της γλώσσας, δανείζονται και αλληλεπιδρούν ώστε να τεθούν σε κίνηση τα πρόσωπα του δράματος.

Η κυρία Άννα Βουγιουκλίδου φέρνει στο φως ένα πρόσωπο με συναρπαστική ζωή που άσκησε ένα ιδιότροπο είδος επιρροής στις εθνολογικές συζητήσεις που ακολουθούν πριν τον ταραγμένο και ανείπωτα βίαιο 20ο αιώνα. Οι αναζητήσεις του στάθηκαν το υλικό αυτής της πράξης που συνοψίζεται σε ταξιδιωτικές παρατηρήσεις και θεατρικά έργα, σε αποσπάσματα γραμμένα έξω από τους Παξούς ή πριν το τέλος της εύθραυστης υγείας. Η αυτοχειρία του συμπληρώνει το τέλος της βιογραφίας του. Η συγγραφέας περιδιαβαίνει τους σταθμούς του Γάλλου δημιουργού. Στέκει στην ελληνική θρησκειολογία που τροφοδοτεί τα μοντέρνα δόγματα. Ο μύθος, η λατρεία, η βαθιά και απέριττη αφοσίωση, η δίχως συμβιβασμό συνιστά το υλικό με το οποίο η ευρωπαϊκή διανόηση θα ξεπεράσει τον εαυτό της μες στα αδιέξοδα. Μύθος, ποίηση, αναπαράσταση διαμορφώνουν τα δείγματα της ιδεολογίας του Νερβάλ, όπως εκτυλίσσεται στο βιβλίο Ο Νερβάλ και η Ανατολή. Η κυρία Βουγιουκλίδου παρουσιάζει το τρίτο της βιβλίο. Ενδιαφέρον, προσηλωμένο σε μια προσωπικότητα που ασκεί ως σήμερα, σιωπηρά και επίμονα, ένα είδος επικίνδυνης γοητείας στις πιο παράτολμες εκδοχές μας. Η συγγραφέας συνοπτικά και καταρτισμένα παρουσιάζει στο ελληνικό κοινό την προσωπικότητα του Ζεράρ ντε Νερβάλ και τους σταθμούς της ιδιόμορφης παρουσίας του στα γαλλικά γράμματα. Το εξαιρετικό, ερμηνευτικό παράρτημα στο τέλος του βιβλίου προσθέτει πεδία ενδιαφέροντος και συμπληρώνει με οικονομία και επάρκεια τις αναζητήσεις που το κυρίως κείμενο τροφοδοτεί.  

*** Ο Απόστολος Θηβαίος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε στην Αθήνα οικονομικά και σήμερα εργάζεται στον τραπεζικό τομέα. Η ενασχόλησή του με τη συγγραφική δραστηριότητα ξεκίνησε το 2007. Κείμενα και ποιήματά του περιλαμβάνονται στο λογοτεχνικό περιοδικό “Νέα Σκέψη”, όπου και συμμετέχει συστηματικά. Δουλειά του έχει συμπεριληφθεί στη “Φιλολογική Πρωτοχρονιά” (εκδ. Μαυρίδη), στην ανθολογία του Συλλόγου Βιβλιόφιλων Έδεσσας, στη συλλογική ποιητική συλλογή των εκδ. “Σίλφιον” καθώς και στο “Αλμανάκ” του 2009, που οργανώθηκε και δημοσιεύθηκε από την ομάδα του “Ποιείν”. Επίσης δείγμα γραφής μπορεί κανείς να εντοπίσει σε πολλά έντυπα, ηλεκτρονικά και μη, όπως το περιοδικό “Asante” ή τους δικτυακούς χώρους της ομάδας “Ποιείν” και άλλων συγγραφικών, ηλεκτρονικών κοινοτήτων. 

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular