***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Γιώργος Σεφέρης, γεννηθείς εις Βουρλά Μικράς Ασίας, εν έτει 1900. Υπήρξε και εκείνος το λεπτό βόλι στο άπειρο πέλαγο του Κάλβου που εδώ ονομάζεται ελληνισμός και που φέτος γιορτάζει εκατό χρόνια απουσίας και μνήμης
«Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν. Έτυχε να ‘ναι τα χρόνια δίσεχτα· πολέμοι χαλασμοί ξενιτεμοί· κάποτε ο κυνηγός βρίσκει τα διαβατάρικα πουλιά κάποτε δεν τα βρίσκει· το κυνήγι ήταν καλό στα χρόνια μου, πήραν πολλούς τα σκάγια·οι άλλοι γυρίζουν ή τρελαίνουνται στα καταφύγια.
Μη μου μιλάς για τ’ αηδόνι μήτε για τον κορυδαλλό μήτε για τη μικρούλα σουσουράδα που γράφει νούμερα στο φως με την ουρά της· δεν ξέρω πολλά πράγματα από σπίτια ξέρω πως έχουν τη φυλή τους, τίποτε άλλο.
Καινούργια στην αρχή, σαν τα μωρά που παίζουν στα περβόλια με τα κρόσσια του ήλιου, κεντούν παραθυρόφυλλα χρωματιστά και πόρτες γυαλιστερές πάνω στη μέρα· όταν τελειώσει ο αρχιτέκτονας αλλάζουν, ζαρώνουν ή χαμογελούν ή ακόμη πεισματώνουν μ’ εκείνους που έμειναν μ’ εκείνους που έφυγαν μ’ άλλους που θα γυρίζανε αν μπορούσαν ή που χαθήκαν, τώρα που έγινε ο κόσμος ένα απέραντο ξενοδοχείο»
Ο Γιώργος Σεφέρης γεννιέται στα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Η αυγή του αιώνα κάνει την εμφάνισή της με έναν μέγιστο ποιητή. Την φωνή του δανείζεται ο ελληνισμός που χάνει και κερδίζει την πορεία του μες στα ταραγμένα χρόνια. Πολλοί θα τον κατηγορήσουν πως υπέκυψε στην διπλωματία, μα πρόκειται μονάχα για εκείνους που αδυνατούν να φανταστούν πόσα πολλά τόλμησε με τα ποιήματά του. Η καταστροφή θα τον οδηγήσει στην Αθήνα, το μεγάλο χωνευτήρι του ελληνισμού που αγκαλιάζει τις προσφυγικές μορφές. Πολύ αργότερα αυτές είναι που θα διαμορφώσουν το τέμπλο της ελληνικής αναγέννησης που αναζητά και βρίσκει στο προσφυγικό στοιχείο τα εξαίσια δείγματα της πρωτοπορίας, της τόλμης, της μνήμης. Ο Γιώργος Σεφέρης διαμορφώνεται μες στην ταραγμένη, νεοελληνική εποποιία. Συνθέτει στίχους γεμάτους από την πίκρα του ανεκπλήρωτου, ζει με τον νόστο. Ναυάγια, ήχοι πουλιών, ερειπωμένα σπίτια μιλούν μέσα από τους στίχους του. Η ανθρώπινη ιστορία διαχέεται μες στα ποιήματά του, στα χέρια του κρατά το αδειανό πουκάμισο του ελληνισμού και όλο γράφει για το παλιό δοξολόγημα που χάθηκε στις λάσπες. Γεωγραφίες, πρόσωπα, φωνές που έρχονται από τα βάθη των ελληνιστικών αιώνων, η πόλη και η ιστορία, οι μεγάλες καταστροφές που τις σημαδεύουν, όλα ετούτα συνθέτουν τα ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη. Ο τελευταίος, μεγάλος Όμηρος ετούτου εδώ του κόσμου, ο Αργεντίνος Μπόρχες κάπου γράφει πως είναι κάποια ώρα που ο κάμπος θέλει κάτι να μας πει. Το λέει όμως εμείς δεν ακούμε. Και τότε απομένει στους ξέφρενους για αγάπη και ζωή και θύμηση στιχουργούς να νιώσουν τον παλμό της χορδής που σαλεύει μες στα βάθη της ψυχής. Σε αυτούς απέμεινε το βαρύ καθήκον να αφήσουν στην άκρη την ευτυχία μόνο και μόνο για να μελετήσουν από την αρχή την μεταφυσική αυτού του κόσμου, το νυν και το αεί του που ανεξάντλητο περιφέρεται μες στις σελίδες της ιστορίας, όλο κραυγές, ήττες, μεγάλες προσδοκίες και καταστροφές. Ο Γιώργος Σεφέρης που είδε το φως αυτού του κόσμου στην γη της Ιωνίας συνθέτει στίχους κλασσικούς, γεμάτους από το ανθρώπινο, στίχους εμποτισμένους με όλες τις ανθρώπινες δυνατότητες, όλη την ανθρώπινη λύπη, την αφοσίωση που γυρεύει η μνήμη για να σαρκωθεί αφήνοντας την πικρή της δόξα μες στους αιώνες.
Μες στην Κίχλη, στο κατάστρωμά της, στον βυθό της πνιγμένης πόλης, στα έρημα σπίτια που μνημονεύθηκαν στην αρχή αυτού του σημειώματος, υπάρχει ο άνθρωπος του χθες, εκείνος που πεθαίνει μες στον αυριανό άνθρωπο, μες στην αέναη εξέλιξή του. Ο Γιώργος Σεφέρης στέκει πάνω στο ναυάγιο, ηχείο και χάρτης ενός κόσμου που διατηρεί την ανέφελη ζωντάνια του και εξακολουθεί να διεγείρει την μνήμη και την αίσθηση. Απομένει στον ποιητή, στο σπάνιο τάλαντό του για να μας δείξει εκείνον τον ιδιοφυή χειρισμό του χρόνου που μπορεί και μειώνει τις αποστάσεις, που συνθέτει και ερμηνεύει. Ο Σεφέρης, ανάμεσα σε άλλους πολλούς, στέκει σαν εκείνους τους μεγάλους καθεδρικούς των βουνών, ένας άνθρωπος που μπόρεσε και ονειρεύτηκε, ένας που ποτέ δεν λησμόνησε και στο χείλος της αιωνιότητας έζησε και πορεύτηκε. Στην εποχή που το ατσάλι κερδίζει στα σημεία την φυσική παρόρμηση αυτού του κόσμου, προτού οι αλγόριθμοι αποκαλύψουν το πρόσωπο του θεού και η ατομική ενέργεια εξαργυρώσει τον μεγαλύτερό μας φόβο, ο Γιώργος Σεφέρης που κίνησε πριν από 122 χρόνια από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας, φτιάχνει στίχους με εκείνη την ανόθευτη αγάπη των αγιορειτών πατέρων, διαλέγει την αιωνιότητα και μέσα της βρίσκει το βαθύτερο στοιχείο αυτού του μικρού, του μέγα κόσμου. Με την Κίχλη του στο φόντο και τους εμπόρους που σαρώνουν πια τα πάντα, ο Σεφέρης όλα θυσιάζει στο μελαγχολικό πεπρωμένο με το οποίο κάθε ποιητής γνωρίζει πως πρέπει να αναμετρηθεί. Η ταυτότητά του αντλεί από τις κοιτίδες του ελληνισμού. Σε ολόκληρη την ζωή του άλλο υφαίνει το νήμα της μνήμης, δίνει σάρκα και οστά στο φαινόμενο που ωθεί τον άνθρωπο στο θαύμα και την μεγαλοσύνη. Με μια θαυμάσια αναλογία μεταφυσικής και ήθους είπε το ωραίο του τραγούδι και την κρισιμότατη στιγμή εγκατέλειψε την πραγματικότητα για το όραμα.
Στις 29 Φλεβάρη του 1900 ο Γιώργος Σεφέρης γεννιέται στα Βουρλά. Η επώδυνη άρνηση και η βαθιά συλλογή της ψυχής του διαμόρφωσαν την οργιαστική μουσική του, εκείνη που σήμερα απλώνεται καθαγιαστική από τις ηλιοκαμμένες ακτές της Μ. Ασίας ως την απροσδιόριστη ακόμη, αίσθηση, που ονομάσαμε ταυτότητά μας. Την γεμάτη από την αντίφαση, την στοχαστική, την ολοζώντανη που μιμείται κάθε αίσθηση, κάθε αίσθημα αποδίδοντάς τους την γεωμετρία ενός απερινόητου κέντρου, σαν αυτό που περιέγραψε ο σπουδαίος Ζήσιμος Λορεντζάτος.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
