***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Στην Σμύρνη συναντιούνται απόψε

Οι παλιοί μας φίλοι.

Έχουν μάτια στο χρώμα

Της θάλασσας του Μαρμαρά,

Έχουν κιτρινωπή σκοτεινιά για δέρμα,

Επειδή έτσι πάντα

σημαδεύει  τα ανθρώπινα

Ο άδικος χαμός

Τα λιμάνια και οι προκυμαίες διαθέτουν την δική τους ζωή. Μια βιογραφία μοναδική, μια ηλικία φτιαγμένη από κύματα και ονόματα πλοίων. Τα λιμάνια διαθέτουν την δική τους μνήμη. Θυμούνται εκείνους που φύγανε, όσους κοίταξαν πίσω τους μια τελευταία φορά, όσους άφησαν σε κάποια γωνιά του κόσμου το βιος, τον έρωτα, την ελπίδα τους. Τα λιμάνια διαθέτουν την ιστορία τους.

Και τις νύχτες στα λιμάνια όταν ησυχάσουν και οι τελευταίοι γερανοί, οι προκυμαίες πιάνουν το τραγούδι. Τα λιμάνια με τις καταστροφές, τις αναχωρήσεις και τα αντίο τους θυμούνται τις φωνές, τους ήχους της δικής τους μουσικής που τέλειωσε και πάει.  Ένα τέτοιο λιμάνι είναι και εκείνο της Σμύρνης, που αντίκρισε την φωτιά και τον θάνατο.  Ένα μέρος αυτόνομο, γεμάτο από ιστορίες με ι μικρό και ταπεινό. Η Σμύρνη που ποτέ της δεν ονειρεύτηκε εκείνες τις γκρίζες μέρες του ΄22, η Σμύρνη με τον τελευταίο της σπασμό να κρατά έναν αιώνα τώρα.

Στις προβλήτες του λιμανιού της Σμύρνης τέτοιες μέρες συναντιούνται όλες οι εκδοχές του ελληνισμού που δοκιμάστηκαν. Σε μια ατέλειωτη σειρά, κατά μήκος των μαγαζιών, σε ένα σκηνικό που ποτέ δεν θα αλλάξει, θαρρείς και κρατήσαμε από εκείνη την πόλη την τελευταία της όψη και πια τίποτε από εκείνη δεν μας συγκινεί, 1.500.000 Αρμένιοι παρελαύνουν. Κουβαλούν τους σταυρούς τους, κάποιοι καρφώνονται μονάχοι, γίνονται τα κάδρα του τρομερού που απέμεινε ασχολίαστο και σιωπηρό, που επιβεβαιώνουν πως η Γενοκτονία των Αρμενίων και άλλων χριστιανικών μειονοτήτων στις περιοχές της ανατολικής Τουρκίας αποτέλεσε ένα ιστορικό και αδιαπραγμάτευτο γεγονός. Τα παιδιά με σκισμένα τα στομάχια τους περνούν καταματωμένα, ζητώντας τους γονιούς τους που πεθαίνουν στην Μεζερέχ, σε σκονισμένα φυλάκια, ζητούν τις μητέρες τους που πουλιούνται λίγο πιο πέρα σε πλούσιους εμπόρους, ζητούν δικαιοσύνη ως τα πιο βαθιά γεράματα. Πίσω στην γαλαρία σκηνικά απαρατήρητα, σκηνογραφίες ενός ακήρυχτου πολέμου. Κάποιος θα πει ήταν όνειρο, μα εκείνοι κάθε βράδυ τέτοιες μέρες, στο τελευταίο σύνορο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, οι πιο πικρές από τις εκδοχές του περνούν και χάνονται στις σκιές. Ξαναγίνονται εκείνο που κάποτε υπήρξαν, στοιχείο επιβεβαιωτικό του ελληνιστικού κόσμου που τόσο σκληρά οδηγήθηκε στην πτώση.

Και όταν τελειώσουν όλα αυτά, μένει μονάχα η ανάκληση, μια μυρωδιά από εκτοπίσεις, καμένες σάρκες. Και η  μυρωδιά του καυσίμου καθώς με το μυθικό πλοίο Πόντος εκείνος ο αλύτρωτος ελληνισμός παίρνει τον δρόμο της νύχτας που επιφυλάσσει η ιστορία καμιά φορά στις γενιές.

Απόψε, λοιπόν από την Σμύρνη περνούν και φεύγουν 1.500.000 πατριώτες, πρόσωπα με μοίρες που σφραγίστηκαν μες σε αίθουσες παριζιάνικες, εξαιρετικά shic και ένδοξα φωτισμένες. Έπειτα επιβιβάζονται σε ένα τραίνο βγαλμένο από τα σπλάχνα μας και ξεμακραίνουν, μεταμορφώνονται σε δρόμους χλωμούς, διδακτικούς της ιστορίας.

Cover Photo: Του anonymous German traveler – Published by the American red cross, it was first published in the United States prior to January 1, 1923. <span style=”background-color:yellow”> [Aus: Politisches Archiv des deutschen Auswärtigen Amtes. Bestand: Konstantinopel 169.] </span>, Κοινό Κτήμα, Σύνδεσμος

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.