***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Για μια εποχή που δεν θα ξανάρθει ποτέ, όσο και αν παρακαλά η Δανάη Στρατηγοπούλου στο «Ας ερχόσουν για λίγο». Για έναν σπουδάιο συνθέτη, δείγμα και μέτρο της δημιουργικής φλέβας που ταξίδεψε μια ολόκληρη θάλασσα.
Ο Μιχαήλ Σουγιουτζόγλου, ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Μιχαήλ Σουγιούλ γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας στα 1906. Η οικογένειά του, με σημαντική, εμπορική δραστηριότητα στον τομέα των δερμάτων θα μετακομίσει στην Αθήνα το 1920. Ο Μιχαήλ Σουγιούλ θα εργαστεί ως πιανίστας και αργότερα θα λάβει μουσικές σπουδές στην Μασσαλία. Με την επιστροφή του στην Αθήνα θα αφήσει το μουσικό του σημάδι.
Εμβληματικά τραγούδια φέρουν στην μελωδία την υπογραφή του Σουγιούλ. Συνεργασίες με σπουδαίους στιχουργούς, όπως ο Σακκελάριος και ο Τραϊφόρος θα διαμορφώσουν μερικά από τα τραγούδια που σήμερα, σαν συνείδηση λαϊκή και σοφία παραμένουν εντυπωμένα στο νεοελληνικό θυμικό. Άρχισαν τα όργανα, Βρε πώς μπατιρίσαμε, Το τραμ το τελευταίο και άλλοι, εμβληματικοί τίτλοι αποδίδονται σήμερα στον «πατέρα» του αρχοντορεμπέτικου που προσέθεσε και εκείνος το λιθαράκι του στην ανάδειξη του ρεμπέτικου σε δείγμα ενός υψηλού, λαϊκού πολιτισμού. Μια έκφρασης που ήκμασε και πολεμήθηκε σφοδρά για να βρει στον Χατζιδάκι και στους μουσουργούς του ΄60 τα επιχειρήματα που θα το καταξιώσουν στην συνείδηση του νέου ελληνισμού, εκείνου που κεντρωμένος από τους μικρασιάτες πρόσφυγες θα γνωρίσει μια ανεπανάληπτη και διαχρονική νιότη.
Η ιστορία παρακάτω που μέχρι πριν μερικά χρόνια εκτυλισσόταν αδιάκοπα στις γειτονιές του Περισσού, της Ελευσίνας, της Φιλαδέλφειας διαθέτει στο φόντο τα τραγούδια που μας κληροδοτεί το σπάνιο ταλέντο του Σουγιούλ. Σε πρώτο πλάνο εκείνοι οι πικραμένοι φίλοι που έχτισαν μια θάλασσα μες στην καρδιά τους.
[…Άνοιξε το ραδιοφωνάκι του σαν πάντα όταν τα μεράκια του τον έπνιγαν. Στάθηκε στο μπαλκονάκι του που κοιτάζει κάτω τον έρημο δρόμο. Πού πήγαν όλοι, η Ευγενία, η Αλκμήνη, ο Ανδρέας, ο Μιχάλης, η Ρένα, πού χαθήκανε τόσοι φίλοι, εκείνα τα αλησμόνητα τα χρόνια πού πήγαν άραγε; Καμιά απόκριση. Και το ραδιοφωνάκι συνεχίζει να τραγουδά, όλο προσπάθεια μες στην σιγαλιά. Τι να γίνηκε το Αϊδίνι άραγε, οι δρόμοι, εκείνα τα χαλάσματα να αντέξανε στα χρόνια ή σωριάστηκαν κουρασμένα, σαν νύχτες ονειρικές και ανεπανάληπτες; Κανείς δεν γνωρίζει. Ζήτησε από την νύχτα μια απάντηση μα εκείνη απέμεινε σιωπηλή πλημμυρισμένη από την μυρωδιά της καθημερινής ζωής που δεν κοιτάζει πίσω. Χαμογέλασε και συλλογίστηκε πως έχουν δίκιο οι ποιητές μωρέ, σαν λένε πως ο μεγάλος ο ύπνος δεν έχει μονάχα λόγια, έχει και λέξεις. Γύρισε και είδε τον εαυτό του πάνω στο τζάμι και αναγνώρισε τις κινήσεις και θυμήθηκε κάποιον που αγάπησε πολύ.
Και τότε γίνηκε το θαύμα και από το βάθος του δρόμου φάνηκαν τα παιδιά. Η Ρένα του έγνεφε από μακριά και ο Μιχάλης σφύριζε ευτυχισμένος μες στο λονδρέζικο κοστούμι του. Η Αλκμήμη έβαλε μια φωνή μα δεν ακούστηκε ούτε νότα. Η σκηνή έγινε παγερή και εκείνη η πομπή των φίλων των παλιών άφησε τον ίσκιο της τον διαβατάρικο, τον εφήμερο. Για εννιά δεκαετίες και ούτε μέρα λιγότερη, εγώ Ρένα, σε αγάπησα και τα δάκρυα τον πνίξανε. Και ίσως τίποτε να μην ήταν αληθινό, μα στην επόμενη σκηνή αυτής της θλιβερής ιστορίας, που καταπιάνεται με ζωγραφιές της ανθρώπινης φθοράς και του απλού θαύματος πάνω στις μορφές του ατομικού μας μύθου φύσηξε το μαϊστράλι και άρπαξε τα μαλλιά της Ρένας και πίσω φάνηκε το Αϊδίνι. Και θυμήθηκε του λόγου του από πού έρχονται καμιά φορά τα δάκρυα.
Με την φωνή του σπασμένη και με τα βήματά του αργά, αβέβαια σύρθηκε στο εσωτερικό του σπιτιού. Και σε εκείνη την μεγάλη του έξοδο, την τελευταία, δίχως να προβλέπεται όπως συμβαίνει πάντα στις μυθολογικές σκηνοθεσίες, στάθηκε και είπε τα παρακάτω, μετρημένα λόγια.
Ας ερχόσουν για λίγο και ας χανόσουν μετά. Αντίο Ρένα, αντίο Μιχάλη, Αλκμήνη, Κατερίνα, Πέτρο, Δημήτρη. Τώρα πια μας χωρίζει μια θάλασσα που μας σημαδεύει. Και η τρυφερότητα ανίκητη να γεννιέται στην μελωδία του Μιχάλη Σουγιούλ που παίζει αποκαρδιωμένα εκείνο το παλιό, νεοελληνικό ραδιοφωνάκι…]
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
