***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Η διαφημιστική μπροσούρα γράφει όσα χρειάζεται να ξέρει ο επίδοξος επισκέπτης. Μερικές, τηλεγραφικές αναφορές στις πόλεις σταθμούς, το ημερήσιο πρόγραμμα της εκδρομής και με ψιλά γράμματα το κόστος. Με ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό ο επισκέπτης μπορεί να βρεθεί στο Αϊβαλί, την Προύσα,τα Βουρλά για την εορταστική περίοδο του Πάσχα. Οι ταξιδιωτικές εταιρίες υπόσχονται μια εξαιρετική διαμονή και ακόμη καλύτερη εξυπηρέτηση στα φημισμένα ξενοδοχεία της περιοχής που υπόσχονται μερικές εξαιρετικές εορταστικές ευκαιρίες σε τιμή έκπληξη.

Ίσως αυτός ο επισκέπτης που συναινέσει στην ασυναγώνιστη προσφορά, να νιώσει ή να αισθανθεί την ζωή που σώπασε σε εκείνα τα μέρη. Ίσως διακρίνει τις σκιές των γυναικών ανήμερα τω Βαγιώ που τραβούν τον δρόμο για το εκκλησίασμα. Ίσως ακούσει μες στην μεγάλη ησυχία του σκοταδιού της μνήμης τα τραγούδια των κοριτσιών που επιδίδονται με χάρη και φροντίδα στις προετοιμασίες της μεγάλης γιορτής του Πάσχα.

Μεγάλη Δευτέρα – ο Χριστός στη μαχαίρα.

Μεγάλη Τρίτη – ο Χριστός εκρύφτη.

Μεγάλη Τετράδη – ο Χριστός εχάθη.

Μεγάλη Πέφτη – ο Χριστός ευρέθη.

Μεγάλη Παρασκευή – ο Χριστός στο καρφί.

Μεγάλο Σαββάτο – ο Χριστός στον τάφο

τη Λαμπρή την Κυριακή τρώμε το παχύ τ’ αρνί

Είναι το τραγούδι που ακούγεται κατά την διάρκεια του Λαζαροσαββάτου όταν οι ζωντανοί καθαρίζουν και στολίζουν τα μνήματα των δικών τους ανθρώπων. Η γιορτή της Λαμπρής έχει ξεκινήσει στο Αϊβαλί και τα παιδιά με την κούτσα τριγυρνούν τους δρόμους. Κρατούν στα χέρια τους το σαβανωμένο ομοίωμα του Λαζάρου και λένε το χαρακτηριστικό τους τραγουδάκι.

Πού ‘σουνε, Λάζαρε, πού ‘ν’ η φωνή σου,

που σ’ ηγύρευγε η μάνα κι η αδερφή σου;

– Ήμουνε στη γη βαθιά χωμένος

και με τσι νεκροί νεκρός κι αποθαμένος.

– Λάζαρέ μου, σαν τι είδες,

εις τον Άδη που ηπήες;

– Είδα τρόμοι κι είδα φόβοι,

είδα βάσανα και πόνοι.

Κρατούν στεφάνια, πρασινάδες και μάηδους, καμωμένους με κίτρινες και λευκές μαργαρίτες των αγρών. Επιστρέφουν στα σπίτια τους ευτυχισμένα για την γιορτή της Λαμπρής που ξεκινά με θάνατο για να τελειώσει κάποτε με την αναστημένη μορφή του Χριστού. Ίσως ο επισκέπτης να διακρίνει το παιδοθέμι, τις μητέρες, τους μαχαλάδες που ζωντανεύουν απόψε, έναν αιώνα μετά το οριστικό σβήσιμο του ελληνικού πολιτισμού της Ιωνίας.

Οι πρόσφυγες που θα έρθουν στην Ελλάδα θα μεταφέρουν την κατάνυξη, τον σεβασμό, την ηθική και ψυχική διάσταση των εορτασμών της Λαμπρής. Η απώλεια των πατρογονικών εδαφών, οι άθλιες συνθήκες της καινούριας τους ζωής δεν τους πτοούν στο ελάχιστο και με τις παραδόσεις τους στην πρώτη γραμμή της συλλογικής έκφρασης, μερεύουν την πίκρα και τον οριστικό αποχαιρετισμό με τις κοιτίδες τους. Στην ιερή κατάνυξη της  Εβδομάδας των Παθών βιώνουν από την αρχή την πικρή νοσταλγία, την απόσταση από τις ρίζες τους. Το μαρτύριο του Θεανθρώπου τους παρηγορεί, καθώς στο πρόσωπό Του βιώνουν την σκοτεινιά της προσφυγιάς, αυτό το καθολικό συναίσθημα που νιώθουν σαν σκοτεινιά πάνω στα κόκαλα και πάνω στις ψυχές τους.

«Ταχίνι, χαλβάς, ταραμάς και ό,τι δεν είχε αίμα ή λάδι ήταν το φαγητό μας. Ερχόταν η Μεγάλη Παρασκευή και γινόταν ο Επιτάφιος. Το απόγευμα οι κοπέλες στόλιζαν τον Επιτάφιο με λουλούδια και το βράδυ τον περιέφεραν με πλήθος κόσμου να ακολουθεί σε όλα τα Βουρλά. Οι Επιτάφιοι όλων των εκκλησιών συναντιόντουσαν στο Παπα-Μνημόρι, μια τοποθεσία στο κέντρο της πόλης, όπου ήταν στην Κάτω Λότζα.»

Ίσως ο επισκέπτης να μαρτυρήσει την πομπή εκείνων των ανθρώπων που σήμερα περνούν από τους δρόμους της πατρίδας τους, συμπληρώνοντας έναν αιώνα απουσίας.

Σε όλα τα Βουρλά επισκέπτη, άκου, χτυπούν τις πόρτες, γέλια και χαρές ο ένας με τον άλλον, καθώς τραβούν για το ναό οι πιστοί, δεμένοι μεταξύ τους με το στιγμιαίο αεράκι που θερμαίνει καταμεσής της άνοιξης τις ζωές μας. Αν είχε η νύχτα φωνή στα Βουρλά, στο Αϊβαλί η γλώσσα της θα ήταν ελληνική και θυμίαμα το άκουσμά της, μια κιβωτός για τον άφθαρτο χαρακτήρα του ελληνισμού που πάλλεται στα χαμένα στρώματα αυτού του μέγα, του ανατολικού κόσμου.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.