***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Έχω αναφέρει και παλαιότερα πως η φετινή χρονιά ήταν ίσως η φτωχότερη στην ιστορία του σινεμά. Πανδημία, κλειστές αίθουσες, τίτλοι στον πάγο, κυριαρχία της πλατφόρμας. Δεν είναι και λίγα για να αντιληφθεί κανείς το πλήγμα της βιομηχανίας. Βέβαια, τα Oscars έχουν χάσει την αίγλη -δυστυχώς και την σημασία τους- πολύ πριν από όλα τα παραπάνω. Οι λόγοι ποικίλουν, θα μπορούσαμε να ψάξουμε για την απαρχή στις πρώιμες μορφές της ιντερνετικής πειρατείας που από τη μία οδήγησε σε όλα αυτά που σήμερα εύκολα λέμε streaming, και από την άλλη στην απόλυτη απαξίωση της Τέχνης αφού ο κόσμος σταμάτησε να πληρώνει γι’ αυτήν. Ταυτόχρονα, η άνοδος του 3D δεν λειτούργησε ως κίνητρο επιστροφής στις αίθουσες (παρά μόνο σε συγκεκριμένες εξαιρέσεις) αλλά ήταν αρκετή για να κατακλυζόμαστε έκτοτε με ταινίες που δεν έχουν απολύτως τίποτα άλλο να δείξουν. Συμπληρωματικά σε όλα αυτά, λειτουργεί το ρεύμα μιας όλο και περισσότερο ορθής, παγκόσμιας κοινωνίας, η οποία φυσικά και οφείλει να συμπεριλάβει όλες τις φυλές και τα φύλα, οφείλει να εξαλείψει τη βία, οφείλει να σταματήσει τους πολέμους και οφείλει να νικήσει τις αρρώστιες. Και όλα αυτά, είναι αυτονόητο πως είναι βήματα προόδου, που όχι απλώς αγκαλιάζουμε, αλλά τα απαιτούμε. Όμως: σημαίνει αυτό πως οι ταινίες που εξυπηρετούν τέτοιες κατευθύνσεις είναι απαραιτήτως και καλές ταινίες; Καλλιτεχνικά εννοώ. Όχι. Σημαίνει απλά πως τα Oscars, έχουν γίνει πια μια πολιτική διοργάνωση. Και γι’αυτό ακριβώς μας απασχολούν όλο και λιγότερο, γιατί το θέμα τους έχει σταματήσει προ πολλού να είναι η Τέχνη. Καθαρά. Το μόνο που θέλουμε από μια ταινία, είναι το να μας αφορά. Αν δεν μας αφορά, δεν θα μας παρασύρει, και αν δεν μας παρασύρει, δεν θα επικοινωνήσει ποτέ μαζί μας το όποιο μήνυμα έχει. Όσο σωστό κι αν είναι αυτό.

Όλα τα παραπάνω, συνιστούν τους λόγους για τους οποίους (εγώ τουλάχιστον) δεν ασχολούμαι πια με τον θεσμό, όπως κάποτε. Και έτσι είχα αποφασίσει πως η φετινή θα ήταν άλλη μια σεζόν που τα Χρυσά Αγαλματίδια, οι νικητές και οι ηττημένοι τους, δεν έχουν (καλλιτεχνικά)  τίποτα να πουν. Μέχρι τον Will Smith. Όχι την ταινία του, όχι την ερμηνεία του, όχι το βραβείο Α` Ανδρικού Ρόλου που κέρδισε, αλλά τον ίδιο τον Will Smith, την πράξη του. Όταν ο παρουσιαστής Chris Rock -γνωστός Αμερικάνος κωμικός- αστειεύτηκε (;) με την εμφάνιση της Jada Pinkett Smith (συζύγου του Will) αποκαλώντας την G.I.Jane (από την ομώνυμη ταινία με την Demi Moore σε ρόλο στρατιωτικού με ξυρισμένο κεφάλι) ο Will Smith σηκώθηκε, ανέβηκε στη σκηνή, τον έδειρε και -κύριος- κατέβηκε από τη σκηνή. Όλοι στιγμιαία πάγωσαν, οι συζητήσεις του τι ήταν πραγματικό και τι στημένο άρχισαν να οργιάζουν, ενώ λίγο αργότερα, όταν ο Will Smith παρέλαβε το βραβείο του, απολογήθηκε από την Ακαδημία και τους συναδέλφους του, όχι όμως από τον Chris Rock.

Και κάπου εδώ ξεκινούν τα θέματα συζήτησης των φετινών Oscars. Οι σκέψεις γυρνάνε στο μυαλό μου σε δευτερόλεπτα η μία μετά την άλλη:

• Καλά έκανε (;)
• Μα τον έδειρε (!)
• Μα είχε δίκιο.
• Μα το έχασε.

…και τούμπαλιν σε rotation! Στα (social) media το θέμα φυσικά έχει ξεφύγει.

• «Αν ο Will Smith ήταν λευκός θα τον υποστήριζαν;»
• «Αν η παρουσίαση –και το «αστείο» γινόταν από γυναίκα, θα συνέβαινε το ίδιο;»
• «Αν η παρουσίαση –και το «αστείο» γινόταν από γυναίκα και συνέβαινε το ίδιο, θα τον υποστήριζαν;»

…Ας τα πάρουμε από την αρχή. Το θέμα της φυλής δεν θεωρώ ότι υφίσταται άσχετα της υποστήριξης –ή όχι- που έλαβε, από την στιγμή που το περιστατικό συνέβη ανάμεσα σε δυο μαύρους άντρες και όχι ανάμεσα σε έναν μαύρο και έναν λευκό. Αν η παρουσιάστρια ήταν γυναίκα, είμαι σίγουρη ότι ο Will Smith θα σκεφτόταν πολύ περισσότερο το να την χτυπήσει δημοσίως και –μάλλον- το περιστατικό δεν θα συνέβαινε ποτέ. Εάν και εφόσον συνέβαινε, αμφιβάλλω για την υποστήριξη που θα έβρισκε. Επίσης όμως, είμαι σχεδόν σίγουρη ότι το εν λόγω «αστείο» δεν θα είχε ποτέ ειπωθεί από μια γυναίκα για μια άλλη γυναίκα. Επομένως, θα βγάλω τα θέματα φυλής και φύλου από το κάδρο και θα μείνω στο «Δράση-Αντίδραση». Ένας άντρας (Α) λέει κάτι. Ένας άντρας (Β) τον χτυπάει. Τι σημαίνει αυτό; Αν υποθέσουμε ότι ο Α είπε κάτι κακό, ο Β έχει δικαίωμα να τον χτυπήσει; Ένα –αδιαμφισβήτητα- αποτυχημένο αστείο, είναι κάτι «αρκετά κακό» για την πρόκληση οποιασδήποτε αντίδρασης; Υπάρχει κάτι, οτιδήποτε, που να δικαιολογεί την χρήση βίας; Σε αυτό το σημείο, ίσως θα έπρεπε να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε πολύ σοβαρά το τι είναι βία. Μήπως το «αστείο» του Α μπορεί να θεωρηθεί λεκτική βία; Αν ναι, ο Β, απάντησε με σωματική βία. Όπως και να`χει, η βία γεννάει βία. Είναι κάτι που το λέμε χρόνια. Είναι κύκλος. Ας φύγουμε από το γενικό επίπεδο όμως γιατί είμαι από τους ανθρώπους που θεωρούν κάπως υπερβολικό το να γίνεται μια τέτοιου επιπέδου ανάλυση για μια κακή «πλάκα» και μια μπούφλα. Γιατί γι`αυτό μιλάμε. Αλλά είναι αυτό η ουσία; Όχι. Η ουσία βρίσκεται στο ότι η κοινωνία μας είναι σε τέτοιο βαθμό υποκριτική που ενώ γίνονται ολόκληρες καμπάνιες, δράσεις, γεγονότα, ομιλίες, αγώνες για την πολιτική ορθότητα, την συμπερίληψη, και την εξάλειψη κάθε μορφής βίας (συμπεριλαμβανομένης της λεκτικής), όταν έρχεται η στιγμή της διοργάνωσης των Oscars, κανείς δεν εμποδίζει/προλαβαίνει/προστατεύει τον Chris Rock από μια τέτοια ατάκα. Επίσης, μέχρι την στιγμή που σηκώνεται ο Will Smith, ολόκληρη η αίθουσα, πλην της Jada, γελάει. Και γελάει με μια γυναίκα ασθενή. Με μια γυναίκα που εδώ και χρόνια έχει κάνει γνωστό το θέμα της γυναικείας αλωπεκίας και που σίγουρα αποτελεί πρότυπο (γιατί για τέτοιους influencers οφείλουμε να μιλάμε) για όλες τις γυναίκες που πασχίζουν με αυτό, σε μια κοινωνία που η θηλυκότητα και η «ομορφιά» μιας γυναίκας είναι συνδεδεμένες ακόμα με τα μαλλιά και που οι ασθενείς του καρκίνου νιώθουν υποχρεωμένες να κυκλοφορούν με περούκες για να αποφεύγουν τα βλέμματα. Τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν αρκετό λοιπόν για να σκεφτούν «ευαισθητοποιημένοι καλλιτέχνες» το να «αστειευτούν» με κάτι άλλο. Ίσως να μην ήταν ακριβώς βία αυτό που συνέβη στη Jada Pinkett Smith. Σίγουρα ήταν το κερασάκι στην τούρτα όμως. Και ο μόνος που το κατάλαβε ήταν ο Will. Ο οποίος σηκώθηκε, αντέδρασε, υπερασπίστηκε τη γυναίκα του. Μπορούσε να το κάνει χωρίς βία; Ναι, μπορούσε. Δεν θα έχανε το δίκιο του αλλά ταυτόχρονα αμφιβάλλω για το αν θα γινόταν ποτέ όλη αυτή η συζήτηση. Και επίσης… μην ξεχνάμε ότι και οι σταρ είναι άνθρωποι. Έχασε την ψυχραιμία του θα σας πω. Δικαιούται μια στιγμή δημοσίως χαμένης ψυχραιμίας. Και το όλο σκηνικό ακούγεται ξεπερασμένο, διότι είναι πάρα πολλές οι γυναίκες που θα βγουν να φωνάξουν ότι δεν χρειαζόμαστε την υπεράσπιση κανενός. Αλλά μετά μην αναρωτιόμαστε γιατί δεν βρίσκουμε έναν «άντρα-ιππότη». Γιατί τα κάνουμε και τα δύο ταυτόχρονα! Προσωπική μου γνώμη: Ποτέ δεν εκτιμούσα τον Will Smith ως ηθοποιό και ποτέ δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα μαζί του. Σήμερα θέλω να του κάνω μια αγκαλιά όμως. Έτσι.

Κλείνοντας, ο απολογισμός των βραβείων, έτσι για την ιστορία: Το CODA απέσπασε 3 Oscars, Καλύτερης Ταινίας, Β` Ανδρικού ρόλου και Διασκευασμένου Σεναρίου. Το Dune, 6 Oscars, (τα τεχνικά βέβαια…) Μουσικής, Φωτογραφίας, Μοντάζ, Σκηνογραφίας, Ήχου και Οπτικών Εφέ. Α` Γυναικείου Ρόλου για την Jessica Chastain και Τα Μάτια της Τάμι Φέι που επίσης κέρδισαν Βραβείο Μακιγιάζ και Κομμώσεων (επάξια). Επίσης επάξια, η Cruella έφυγε με το αγαλματίδιο Καλύτερων Κοστουμιών. Το φαβορί της Jane Campion έφυγε με ένα μόνο βραβείο, αυτό της Σκηνοθεσίας, όπως και το Belfast που απέσπασε μόνο το Oscar Πρωτότυπου Σεναρίου. Καλύτερη Διεθνής Ταινία, το Drive my Car, κλασικά το Oscar Τραγουδιού κερδίζει ο James Bond, ενώ το West Side Story κερδίζει το B` Γυναικείου Ρόλου για την Ariana Debose. Για τον Will Smith, τα ξέρετε!

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.