***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Μαρί-Λωρ ντε Ντεκέρ
1947 – 2023
Η Γαλλίδα φωτογράφος Μαρί-Λωρ ντε Ντεκέρ, που άφησε την τελευταία της πνοή το 2023 υπήρξε μία από τις σημαντικότερες φωτογράφους του αιώνα, μια γυναίκα που έσπασε την ανδρική κυριαρχία στον τομέα της δημοσιογραφίας. Νεαρή ακόμη άντεξε εμπρός από τον φακό, εργαζόμενη ως μοντέλο μόνο και μόνο για να κατακτήσει το στόχο της. Να βρεθεί στην άλλη πλευρά, πίσω από τον φακό, οπλίζοντας τα φιλμ που έμελε να καταγράψουν στιγμές του αιώνα που κυλούσε ξέφρενα. Ο Guardian στη νεκρολογία που αφιερώνει στην Ντεκέρ συμπληρώνει πως τίποτε δεν της χαρίστηκε. «Αν είσαι γυναίκα κανείς δεν σε παίρνει στα σοβαρά».
Και όμως κάλυψε τον πόλεμο στο Βιετνάμ, τον αγώνα για την ανεξαρτησία στη Μοζαμβίκη, τις διαδηλώσεις στη Χιλή και το καταπιεστικό καθεστώς του απαρτχάιντ στη βόρεια Αφρική.
Δεν φωτογράφισε ποτέ τον τρόμο που αντίκρισε. Αντ’αυτού, έγειρε με το γεμάτο συμπόνοια μάτι της πάνω στα θύματα της ανθρώπινης διαμάχης. Ο φακός της έσωσε για πάντα τις μορφές των ηλικιωμένων, τους επαναστάτες, τα παιδιά. Η ίδια δήλωνε, πάντα σύμφωνα με τον Guardian πως ο σκοπός της δεν ήταν να καταγράψει το αίμα, άλλωστε η ίδια λογόκρινε πάντα τον εαυτό της όταν ολοκληρωνόταν η λήψη, όταν έπρεπε να αντιμετωπίσει τους ηθικούς της ενδοιασμούς.
Αν και έζησε τα τελευταία χρόνια της στο Ταρν της Γαλλίας, δεν έπαψε ποτέ να αγαπάει την Αφρική. Γεννήθηκε στη γαλλική αποικία της Αλγερίας. Έφθασε στο Τσαντ το 1975 και έπειτα πέρασε στις τάξεις των ανταρτών πολεμώντας εναντίον του εθνικού στρατού και των γαλλικών , συμμαχικών δυνάμεων. Έζησε πλάι τους για δύο ολόκληρα χρόνια εξερευνώντας τη Σαχάρα, καταγράφοντας ασπρόμαυρα πορτραίτα των μαχητών. «Δίχως χρώμα, συμβολίζονται οι ψυχές», υποστήριζε η ίδια, μια σπουδαία φωτογράφος και μια γυναίκα που κατόρθωσε πολλά περισσότερα από όσα θα μπορούσε να της χαρίσει το μοναδικό ταλέντο και λεπτή χρήση του φακού. Το κλείστρο της κλείνει εμπρός στην αιωνιότητα.
Και μια αμερικάνικη διμοιρία φθάνει μέσα από τη δεκαετία του 1960. Οι απελπισμένοι στρατιώτες αναδύονται μέσα από την πυκνή βλάστηση. Λίγο πιο πέρα καραδοκεί ο εχθρός, οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα επιστρέψουν παρά με μια μεταλλική ταυτότητα βαλμένη πειθαρχημένα στην κορυφή της τυλιγμένης σημαίας. Η Ντεκέρ βρίσκεται πάντα εκεί που γράφεται η ιστορία, έτοιμη με τον φακό της να καταγράψει τις εκδοχές της ζωής που κυλά με την αλόγιστη, ανθρώπινη προσφορά και δαπανάται. Εικοσάχρονα αγόρια που δεν φανταστήκανε ποτέ μες στα εφηβικά τους δωμάτιο τι σόι πρόσωπο έχει ο πόλεμος. Νιώθοντας τη βαθιά συγκίνηση της ζωής, η Ντεκέρ έγινε ένα από τα βλέμματα του αιώνα που πέρασε. Θα την σημαδέψει για πάντα ο τελευταίος πόλεμος που καλύπτει. Το αιματοκύλισμα στην Βοσνία της δεκαετίας του 1990 θα αλλάξει για πάντα τη σχέση της με τον φακό και θα τη συγκλονίσει βαθιά.
Η Ντεκέρ γεννήθηκε το 1947 και έφυγε, αφήνοντας πίσω της αξεπέραστες λήψεις ενός κόσμου που χάνεται και ελπίζει και προχωρεί, χρονικό μαζί και ντοκουμένο και κατάθεση καρδιάς.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
