***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Για ποιον λόγο ασχοληθήκατε με τη γραφή;
Για ν’ αντιμετωπίσω τα αδιέξοδα και τους φαύλους κύκλους που βίωνα. Χάρη στην ποίηση βρήκα ένα πεδίο όπου ολόκληρος σαν οντότητα χωράω και κυρίως ξεδιπλώνω τα συναισθήματα μου. Όχι για να αδειάζω μήτε απλώς να ηρεμώ αλλά για να αυτοπροσδιορίζομαι.
Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η συγγραφή για εσάς;
Πολύ δύσκολη. Καταρχήν δεν φανταζόμουν πως θα έγραφα ποίηση πριν τα τριάντα έστω κι αν άκουγα μανιωδώς λαϊκό, έντεχνο τραγούδι και μελοποιημένη μουσική. Κι όταν πια ξεκίνησα να γράφω έπρεπε να κάνω πολλές αποτυχημένες δοκιμές και να αναζητήσω πολλές διαφορετικές μεθόδους και μέσα. Το αλκοόλ, η ατμόσφαιρα των μπαρ, το περπάτημα, το ξενύχτι μες στην μοναξιά, η συνδημιουργία, η ενατένιση του ορίζοντα δίπλα στα κύματα, η ανάγνωση ποιητών σε διαφορετικές γλώσσες και η μελέτη της θεωρίας και ιστορίας της τέχνης και λογοτεχνίας, η χρήση γνώσεων διαφορετικών επιστημών, κοινωνιολογίας, ιστορίας, ψυχολογίας, πολιτικής επιστήμης, κοινωνικής ανθρωπολογίας, η χρήση ντοκιμαντέρ, ταινιών, ζωγραφικών πινάκων, τηλεοπτικών σειρών, θεατρικών παραστάσεων, όλα αυτά παίζουν ρόλο. Όμως η εναρμόνιση εμπειρίας, ενδοσκόπησης, διαίσθησης και υγιούς σωματικής κατάστασης είναι το κλειδί της ποιητικής δημιουργίας για μένα. Πιο συγκεκριμένα διαλογισμός, γιόγκα, χορτοφαγία, ποδηλασία, ενσυναίσθηση, διαίσθηση και μελέτη.
Μοιραστείτε μαζί μας τη στιγμή που αποφασίσατε να γράψετε το πρώτο σας βιβλίο.
Μόλις έχω εγκαταλείψει το μεταπτυχιακό μου στην νεότερη ιστορία Ελλάδος κι Ευρώπης. Έχω επιστρέψει στην οικογενειακή επιχείρηση πληγωμένος, ηττημένος, θυμωμένος. Επισκέπτομαι τα δυο αγαπημένα μου μαγαζιά στον Άγιο Νικόλαο, το Περίπου έναν πολυχώρο και το Σαλώμη ένα μπαρ με ζωντανή μουσική, έχω καπνίσει μισό πακέτο κι έχω πιει τρία δίπλα ουίσκι και ζητάω χαρτί και μολύβι να γράψω αυτό που μου ερχόταν. Μου δίνουν μπλοκάκι παραγγελιών και στύλο και ξεκινάω να αποτυπώνω σε φράσεις τις σκέψεις μου.
Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος που διαβάζει το βιβλίο σας όταν το τελειώσετε;
Συνήθως αυτοί που βρίσκονται σε άμεση ουσιαστική επικοινωνία μαζί μου την στιγμή της συγγραφής και τους αφορούν τα ποιήματα μου.
Εμπεριέχουν οι ήρωές σας ένα κομμάτι του εαυτού σας και σε ποιον βαθμό;
Στηρίζομαι αυστηρά στα βιώματα μου και τον εαυτό μου. Αλλά με την οπτική του κοινωνιολόγου την οποία απέκτησα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο ως πτυχιούχος. Παρότι έχω ασχοληθεί συστηματικά με φιλοσοφία και ιστορία νομίζω πως ο εμπειρικός ολιστικός στοχασμός της κοινωνιολογίας με βοηθάει καθοριστικά στην συγγραφή ενός ποιήματος γιατί έχουν ένα κοινό σημείο: την συμπύκνωση κι αφαίρεση στην βάση των εμπειριών. Πάντως επιθυμώ να κλείσω κάποια στιγμή τον κύκλο του προσωπικού βιώματος και να στραφώ σε ιστορικόκοινωνικά θέματα που θα αποδίδονται ποιητικά. Πιο συγκεκριμένα ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και ιδιαίτερα η αντίσταση κατά του ναζισμού μου κεντρίζει το ενδιαφέρον πολύ. Δίχως την νίκη των δημοκρατικών και κομμουνιστικών και σοσιαλιστικών δυνάμεων σήμερα δεν θα υπήρχα και δεν θα έγραφα ποίηση.
Απευθύνεστε σε συγκεκριμένο πρόσωπο όταν γράφετε ένα βιβλίο;
Πάντα, γιατί το συγκεκριμένο πρόσωπο έχει εγγράψει με την συμπεριφορά του παρά πολύ βαθιά μέσα μου. Κι εγώ ο ίδιος μένω άφωνος με την ικανότητα που διαθέτω να διατηρώ αναμνήσεις λεπτομερειών συμβάντων ακόμη και μετά από πολλά χρόνια που συνέβησαν. Η ευαισθησία μου στην δεκτικότητα ερεθισμάτων και μηνυμάτων είναι πολύ έντονη.
Έχετε αγωνία για τις αντιδράσεις των αναγνωστών σας;
Όταν ένα βιβλίο μου παραδίδεται στους αναγνώστες είμαι ήδη εξαντλημένος. Επιθυμώ, όπως εγώ ελεύθερα το έγραψα έτσι, και εκείνοι ελεύθερα να το διαβάσουν και να κρίνουν. Δεν έχω καμία αγωνία, ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφραστεί μέσα από τα βιβλία που επιλέγει να διαβάσει.
Πόσο τολμηρός είστε στη γραφή σας; Θέτετε περιορισμούς στον εαυτό σας λόγω κοινωνικών συμβάσεων;
Στην εποχή μας οι κοινωνικές συμβάσεις έχουν γίνει κουρέλια. Η κοινωνία μας διέρχεται μια καθολική κρίση. Μετά την αυτό-κατάλυση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, η κρίση γενικεύεται στον δυτικό καπιταλιστικό κόσμο. Γι’ αυτό και το περιεχόμενο εννοιών, ιδεών, αξιών και αρχών είναι ζητούμενο. Δεν θέτω περιορισμούς στον εαυτό μου αλλά ορίζω προσανατολισμό. Οι όροι οικοκομμούνα, αρμονία, ελευθερία, καθολική ερωτική αγάπη αποτελούν το επίκεντρο της προσοχής και της αναζήτησης μου.
Από τι πάσχει κατά την γνώμη σας η ελληνική λογοτεχνία;
Από τίποτα. Έχουμε ένα εξαιρετικό φορτίο κληρονομιάς και είναι αναπόφευκτο να θέλουμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις του ως συνεχιστές. Οι εθνικές γλώσσες της Ευρώπης περνάνε κρίση γιατί πολύ απλά τα εθνικά κράτη έχουν σχεδόν καταλυθεί, οι παγκοσμιοποιημένες δομές του καπιταλισμού ωθούν σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες και δημιουργούνται τώρα τα ψήγματα των νέων πολιτιστικών ταυτοτήτων και εκφραστικών μέσων των τεχνών. Διαθέτουμε εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα αλλά όχι πολιτισμικό προσανατολισμό. Ορίζω τον πολιτισμό μαρξιστικά και εννοώ πως όταν θα ολοκληρωθεί η τέταρτη τεχνολογική επανάσταση και παγιωθεί ο τρόπος παραγωγής τότε θα έχει διαμορφωθεί και το πολύπτυχο της κουλτούρας που θα υιοθετήσουμε. Η ταξική σύγκρουση θα ενταθεί και το περιεχόμενο των τάξεων θα επαναπροσδιοριστεί, ταυτόχρονα θα κτιστεί και το νέο πολιτικό οικοδόμημα.
Ποια ήταν η αφορμή για το τελευταίο σας βιβλίο;
Ο πρόωρος θάνατος ενός παλιό φίλου. Είχαμε κοινή φοιτητική ζωή, αναπτύξαμε μαζί έναν κοινό τρόπο προσέγγισης της ζωής, βιώσαμε μαζί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζαμε. Κάποια στιγμή οι δρόμοι μας χωρίσανε αλλά η κοινή οπτική μας με επηρέασε καθοριστικά και έκτοτε την υιοθετώ έστω κι αν το τίμημα που πληρώνω είναι ακριβό. Μακροπρόθεσμα με βγάζει ασπροπρόσωπο και βελτιώνει το επίπεδο της ζωής και τον εαυτό μου.
Περιγραφή
Τα λόγια πριν τις πράξεις
είναι σιγή
κι απέναντι στο αίνιγμα της ζωής
στέκει το σύμπαν μαγεμένο.
Στης χημείας τα τερτίπια
ρίχτηκαν ξερά κρεμμύδια
κι όταν δάκρυζαν τα μάτια
γέννησαν δυο ψάρια μάρκας.
Στον ουράνιο τον θόλο
κολυμπά ο κόσμος όλος
μα το είναι με γινάτι
κρύβεται στης κουκκίδας την άψη.
Πρώτα οι λέξεις ενεργούν
και μετά μιλάνε.
Όταν όλα μοιάζουν χαοτικά,
η επιστήμη υποθέτει, ο πολιτικός χειρίζεται,
ο παπάς διαολίζεται και ο επιχειρηματίας γίνεται
μαυραγορίτης.
Μονάχα ένας ζωγράφος ποιητής μπορεί και πηγαίνει.
*
Ο Ιωάννης Μουλιανιτάκης (Γιάννης Σμίχελης) γεννήθηκε στην Αθήνα, και μέχρι το 12ο έτος του έζησε στον Κορυδαλλό. Τα εφηβικά του χρόνια τα πέρασε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης, όπου η οικογένειά του λειτουργούσε το εστιατόριο «Ίτανος». Την περίοδο 1989-1995 σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ από το 1996 έως το 2000 παρακολούθησε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, δίχως να το ολοκληρώσει. Από το 2000 έως το 2012 εργάστηκε, και αργότερα διηύθυνε, το οικογενειακό εστιατόριο. Το 2012, λόγω της οικονομικής κρίσης, μετανάστευσε στη Γερμανία, όπου για τα επόμενα τρία χρόνια εργάστηκε σε διάφορα ελληνικά εστιατόρια. Από το 2016 εργάζεται στον τομέα φροντίδας ηλικιωμένων των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου Κολωνίας, ενώ έχει ολοκληρώσει το τριετές πρόγραμμα εκπαίδευσης νοσηλευτικής και φροντίδας ηλικιωμένων του δήμου. Σήμερα εργάζεται ως νοσηλευτής ατόμων με αναπηρία. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί στις λογοτεχνικές σελίδες «Ρεφενέ», «Λέξημα», «Στίχοι» και «Λέσχη του βιβλίου», καθώς και στα ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά: Koukidaki, Βακχικόν, Ποιείν, Κατιούσα, Α-τέχνως, Fractal, Culturepoint, Texnesonline κ.ά. Η Σκοτεινή κουκκίδα είναι η τέταρτη ποιητική συλλογή του. Εργογραφία: Στίγμα στο χάος, εκδόσεις Φίλντισι 2020, Μετάβαση, εκδόσεις Φίλντισι 2021 (με τη Νεφέλη Σμίχελη), Ganz Hineinpassen, Verlagshaus Schlösser 2021.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
