***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Η «Παραπλάνηση», το νέο αστυνομικό μυθιστόρημα του Γρηγόρη Αζαριάδη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, αποτελεί αναμφίβολα το πιο ώριμο έργο του συγγραφέα. Συνδυάζοντας τις αλλεπάλληλες ανατροπές με την πολυεπίπεδη ψυχολογική χαρτογράφηση των ηρώων, καθηλώνει τον αναγνώστη και διαβάζεται απνευστί, με κομμένη την ανάσα.
Παναγιώτης Κολέλης
Η «Παραπλάνηση» είναι ο τίτλος του νέου σας βιβλίου που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Ποια ήταν η αφορμή για να ξεκινήσετε να το γράφετε;
Ένας συγγραφέας –πόσο μάλλον αστυνομικών μυθιστορημάτων– δεν χρειάζεται ιδιαίτερο λόγο για να αρχίσει να γράφει. Προσωπικά, όταν τελειώνω τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος, δεν μπορώ να μπω σε διαδικασία νοητικής αποφόρτισης. Έχω ήδη στο μυαλό μου την κεντρική ιδέα κι ένα γενικότερο σκελετό για το επόμενο βιβλίο. Ειδικά για την «Παραπλάνηση», τα πράγματα επιταχύνθηκαν ακόμη πιο πολύ, καθώς η υπόθεση εμπεριέχει αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία.
Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί το απόλυτο mind game. Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που συναντήσατε προκειμένου να οικοδομήσετε τη σχετική ατμόσφαιρα;
Δεν ανήκω στην κατηγορία των συγγραφέων που ακολουθούν μια συνταγή, όσο πετυχημένη κι αν φαίνεται. Πάντα μου αρέσει να πειραματίζομαι. Στην «Παραπλάνηση» αλλάζω χώρο και μπαίνω σε αυτό που γενικότερα αποκαλείται αστυνομικό ψυχολογικό θρίλερ, όπου ο συγγραφέας βάζει τους ήρωες να παίζουν ο ένας με το μυαλό του άλλου, έχοντας στόχο τελικά να παίξει κι ο ίδιος με το μυαλό του αναγνώστη. Αυτή ακριβώς είναι και η μεγαλύτερη δυσκολία. Το καινούργιο «πέλαγος», αυτό του ψυχολογικού θρίλερ, όπου τόλμησα να κάνω μια βουτιά, και ταυτόχρονα η δημιουργία μιας σκοτεινής ατμόσφαιρας, εκεί όπου τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται αρχικά, εκεί όπου τα σύνορα ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό μοιάζουν θολά, ασαφή και απροσδιόριστα.
Εκτός από τους βασικούς χαρακτήρες, τον συγγραφέα Ιωάννη Πατρίκιο και την ψυχολόγο Άρτεμη Βάλενταλ, κατασκευάζετε αρκετούς δευτερεύοντες ήρωες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην πλοκή. Από που πήρατε την πρώτη ύλη με την οποία μπολιάσετε την προσωπικότητά τους; Από τη φαντασία σας ή από υπαρκτά πρόσωπα που έχετε συναντήσει στη ζωή σας;
Σε όλα μου τα μυθιστορήματα μέχρι τώρα, η πρώτη ύλη για την σκιαγράφηση της προσωπικότητας των χαρακτήρων –τόσο των κύριων, όσο και των δευτερευόντων– προέρχεται εξίσου από τη δική μου φαντασία και από ανθρώπους που γνωρίζω και κινούνται στο κοντινό μου περιβάλλον. Αν το καλοσκεφτείς, όμως, όλοι οι μυθιστορηματικοί ήρωες είναι αντανακλάσεις ανθρώπων με τους οποίους συνδιαλέγεται ο συγγραφέας, με την απαραίτητη φυσικά προσθήκη φαντασίας. Κάτι σαν ένα δυνατό κοκτέιλ αλκοολούχων ποτών!
Θεωρείτε πως η «Παραπλάνηση» έχει κοινά σημεία με ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα; Ποια είναι αυτά;
Ανέκαθεν, στόχος μου ήταν η προώθηση του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος, αφού πιστεύω ακράδαντα ότι δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τον μέσο όρο του αντίστοιχου ευρωπαϊκού. Σ’αυτό το πλαίσιο, εδώ και δύο χρόνια, από την κυκλοφορία του «Σκοτεινού Λαβύρινθου», έβαλα στόχο να γράψω αυτό που ονομάζω «ελληνικό ευρωπαϊκό αστυνομικό μυθιστόρημα»: ευρωπαϊκό όσον αφορά την πλοκή και την ποιότητα και ελληνικό όσον αφορά την ταυτότητα – κάτι που ήδη κάνουν πολλοί αξιόλογοι Έλληνες αστυνομικοί συγγραφείς. Ένα τέτοιο μυθιστόρημα φιλοδοξεί να είναι η «Παραπλάνηση». Όποιος το διαβάσει, να μπορεί να «κρύψει» το όνομά μου και να έχει την αίσθηση ότι το έχει γράψει κάποιος ευρωπαίος συγγραφέας.
Στο βιβλίο σας, υπάρχουν χαρακτήρες που αδικούν και αδικούνται. Ποιος ήρωας είναι πιο δύσκολος στην κατασκευή του; Αυτός που διαπράττει την αδικία ή αυτός που την υφίσταται;
Οι «κακοί» ήρωες γίνονται κατά περίεργο τρόπο πιο συμπαθητικοί, είτε μιλάμε για βιβλία είτε για ταινίες. Κι αυτό συμβαίνει, επειδή ο κόσμος ενδιαφέρεται να κρυφοκοιτάξει προς την σκοτεινή του πλευρά, να στρέψει τον «προβολέα» πάνω στα εσωτερικά του σκοτάδια. Επιπλέον, οι «κακοί» είναι συνήθως πιο σύνθετοι χαρακτήρες, γι’ αυτό και η σκιαγράφησή τους καθίσταται και περισσότερο απαιτητική.
Απ’ όσο γνωρίζω, έχετε ένα στέκι κοντά στο σπίτι σας, όπου κάνετε συζητήσεις, αντλείτε έμπνευση και ενίοτε γράφετε κιόλας. Τι είναι πιο σημαντικό; Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά;
Υπάρχει μια χρονική αλληλουχία. Αν δεν έρθει η έμπνευση, δεν υπάρχει πεδίο για σκληρή δουλειά. Η έλλειψη έμπνευσης του συγγραφέα Πατρίκιου, άλλωστε, είναι βασικό στοιχείο στην εξέλιξη της πλοκής στην «Παραπλάνηση». Βέβαια, μπορεί κανείς να βοηθήσει την έμπνευση όταν σκέφτεται συνέχεια, ακόμα και εμμονικά, οποιαδήποτε ιδέα περνάει από το μυαλό του ή ακούει ιστορίες και συζητήσεις ανθρώπων στον δρόμο, στο μετρό κι αλλού. Οι καλοί συγγραφείς είναι καλοί «κλέφτες», με την έννοια ότι εύκολα οικειοποιούνται μια ιστορία που θα ακούσουν από κάποιον φίλο, γνωστό ή ακόμα κι άγνωστο.
Με το που η «θεά Έμπνευση» καταδεχτεί να επσκεφθεί το φτωχικό του συγγραφέα, αρχίζει η επίμονη, σκληρή δουλειά. Πολλές ώρες στο laptop, κάποιες φορές χωρίς διάλειμα, μέχρι να βγει αυτό που θέλουν. Ίσως σας φανεί υπερβολικό, αλλά η «Παραπλάνηση» γράφτηκε 11 φορές μέχρι να πάρει την τελική της μορφή.
Τα βιβλία σας διαβάζονται εξίσου τόσο από νέους όσο και από μεγαλύτερους σε ηλικία. Διακρίνετε έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης ανάμεσα σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες;
Εξαιρετική ερώτηση. Γράφοντας το πρώτο μου μυθιστόρημα, τους «Παλιούς Λογαριασμούς», είχα στόχο να μιλήσω σε δύο γενιές: τόσο στη δική μου, όσο και σε αυτή των παιδιών μου. Γι’αυτό τον λόγο, άλλωστε, προβληματίστηκα πολύ στη γλώσσα που έπρεπε να χρησιμοποιήσω.
Μολονότι οι αναγνώστες που αγαπούν τα βιβλία μου μοιράζονται σχεδόν ισομερώς ηλικιακά, η προσέγγισή τους διαφέρει. Οι μεγαλύτεροι βρίσκουν μέσα τους κομμάτια από τον εαυτό τους και τις σκέψεις τους, τα αντιμετωπίζουν περισσότερο βιωματικά. Οι νεότεροι βρίσκουν κομμάτια από τη ζωή που θα ήθελαν να έχουν, εστιάζοντας πιο πολύ στη δυνατότητα που τους δίνω να ερμηνεύουν το τέλος μέσα από τη δική τους προσωπική οπτική γωνία. Αποτελεί, άλλωστε, συνηθισμένη μου πρακτική να γράφω βιβλία με «ανοιχτό τέλος», έτσι ώστε να υπόκεινται σε πολλές και διαφορετικές αναγνώσεις.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
