***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

***Γράφει η Ισιδώρα Μάλαμα 

Άνθεα, εγχώρια και εξωτικά, Κατερίνα Λιάτζουρα, Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, Εκδόσεις ΑΩ

Μια ποιητική συλλογή ορίζεται και καθορίζεται από τον τίτλο της, καθώς αυτός αποτελεί τη σκέπη υπό την οποία νοηματοδοτούνται κάθε φορά τα ποιήματά της, άλλοτε σε μικρότερες και άλλοτε σε μεγαλύτερες νοηματικές επεκτάσεις. Η συλλογή άνθεα εγχώρια και εξωτικά δηλώνεται στην ποιητική παραγωγή μέσω μιας λέξης πολλά υποσχόμενης σε κάθε της νοηματικό καπρίτσιο. Γιατί η λέξη «άνθος» παραπέμπει σε μια άμεση μετάφραση στο ίδιο το λουλούδι και, μάλιστα, την ώρα της ανθοφορίας του. Σε μια δεύτερη μετάφραση επεκτείνεται στην περίοδο της ανθοφορίας, στη φάση που όλα ανθίζουν, ενώ σε μια τρίτη στην αφρόκρεμα, στο διακεκριμένο δηλαδή μέρος ενός συνόλου, στη φάση δηλαδή που αυτό βρίσκεται στην ακμή του. Όσο για τον δικό μας χώρο, αυτόν της λογοτεχνίας, η λέξη «άνθη» ταυτίζεται με τα σχήματα τα καλλωπιστικά με τα οποία ο απλός λόγος μετατρέπεται σε τέχνη και καθίσταται ικανός να προσφέρει πνευματική, ηθική, μα κυρίως αισθητική απόλαυση.

Η συλλογή που παρουσιάζουμε σήμερα αξιώνει να επιστεγάσει κάθε νοηματική απόχρωση. Καταρχάς, μέσα από αυτή παρελαύνουν τα ίδια τα άνθη, τα οποία, μάλιστα, απεικονίζονται συχνά με κάθε λεπτομέρεια στη μορφή που έχουν κατά την άνθησή τους. Έπειτα, τη συλλογή διαπερνά η περίοδος της ανθοφορίας, όχι μόνο των λουλουδιών, αλλά και των ιδεών, των συναισθημάτων, των τόπων, των ιστοριών, των μύθων και των κάθε είδους αφηγήσεων. Ταυτόχρονα, θαρρώ πως παρουσιάζεται η αφρόκρεμα των λουλουδιών, όχι από αισθητικής ασφαλώς άποψης, αλλά από την άποψη της συγκινησιακής τους δομής, του ιστορικού φορτίου που φέρουν και του τρόπου με τον οποίο συνδέονται με των ανθρώπων το πάθος και τα πάθη, με την ανθρώπινη μοίρα, με τον ρου της ιστορίας του ανθρώπου στη γη. Τέλος, η ποιητική γλώσσα και των δύο ποιητριών είναι μια γλώσσα άμεση μα γλαφυρή, απλή μα ζωντανή, έτσι που στο τέλος της ανάγνωσης να νιώθει κανείς ότι έχει βγει κερδισμένος από την επιλογή του να εγκύψει πάνω σε μια ποιητική συλλογή με κάποιες ιδιαιτερότητες σε σχέση με την ποιητική κανονικότητα της εποχής − αν, βέβαια, μας επιτρέπεται να μιλάμε για κανονικότητα στον χώρο της ποίησης.

Και οι ιδιαιτερότητες της συλλογής αυτής είναι πολλές κι ενδιαφέρουσες. Καταρχάς, πρόκειται για μία ποιητική σύμπραξη της Κατερίνας Λιάτζουρα και της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου, μία σύμπραξη η οποία γίνεται σε τρία επίπεδα. Αφενός, σε θεματικό επίπεδο, καθώς τόσο τα ποιήματα της μιας όσο και τα ποιήματα της άλλης φέρουν ως τίτλο και ως θεματική τους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τα λουλούδια. Της μιας τα εγχώρια λουλούδια, αυτά που ευδοκιμούν στη χώρα μας, αυτά με τα οποία έχουμε όλοι γαλουχηθεί, αυτά των οποίων οι οσμές έχουν σημαδέψει τις μεγάλες ή μικρές, τις ατομικές ή τις συλλογικές μας στιγμές. Της άλλης, τα εξωτικά, από τα οποία κάποια γνωρίζουμε και κάποια όχι, μα σίγουρα έχουν χαράξει κάποιων άλλων ανθρώπων τις μικρές ή τις μεγάλες στιγμές. Και κάπως έτσι, το εμείς συναντά το εσείς, το εγώ το εσύ, ο δικός μας του άλλου και ο εαυτός μας τον άλλον. Με λίγα λόγια το άπλωμα της συλλογής σε οικουμενικό επίπεδο, η σταδιακή του προέκταση από τον ελλαδικό χώρο σε μέρη μακρινά και τοπικά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι όλα τα ποιήματα έχουν μια ιστορία ανθρώπινη να πουν που δεν ξεχωρίζει τόπο, χρώμα και φυλή αλλά υπογράφεται από την καθολική ανθρώπινη συνθήκη, οδηγεί, τελικά, σε έναν κύκλο που όταν κλείνει έχει αγκαλιάσει μέσα του των ανθρώπων τα έργα σε επίπεδο διατοπικό και άρα παγκόσμιο και οικουμενικό.

Ταυτόχρονα, η σύμπραξη γίνεται σε επίπεδο μούσας, σε προπαρασκευαστικό επίπεδο, σε επίπεδο πρόκλησης της ποιητικής έμπνευσης. Και οι δύο ποιήτριες φαίνεται ότι δεν έχουν αφεθεί στον μοναχικό ποιητικό στοχασμό που μόνος του ανιχνεύει τον εαυτό και τον εξωτερικεύει. Άλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος της ποίησης με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσει τον ποιητικό του κορμό. Στη δική μας περίπτωση, οι ποιήτριες δεν αφήνουν την έμπνευση στην τύχη του εσωτερικού ερεθίσματος, της προσωπικής ανησυχίας, την οποία φυσικά προϋποθέτουν. Μα την ενθαρρύνουν μέσα από την αναζήτηση πληροφοριών τόσο για τη μορφή του εκάστοτε λουλουδιού και για τις ιδιαιτερότητές του, τόσο για τον τόπο όπου ευδοκιμεί και για τους μύθους που το φιλοξενούν στην καρδιά τους, όσο και συχνά για την ετυμολογική προέλευση του ονόματός του, αφού αυτή −σύμφωνα με την αριστοτελική ταυτότητα λέγεσθαι=είναι− μπορεί να νοηματοδοτήσει από τη δική της πλευρά ακόμη περισσότερο την ιστορία. Κατά συνέπεια, είναι προφανές ότι ακολουθήθηκε ένας κοινός δρόμος σύλληψης της ιδέας, κοντά σε εκείνον τον καβαφικό τρόπο κατά τον οποίο ο ποιητής οφείλει να διαμορφώσει τις συνθήκες για να γεννηθεί το ποίημα: αναζήτηση πληροφοριών, γνωριμία με τη μορφή του λουλουδιού, την προέλευσή του, τις συνθήκες στις οποίες ευδοκιμεί, αναζήτηση του μύθου, της ιστορίας που κουβαλά κατά το διάβα του στο αείροον ποτάμι του χρόνου, διαμόρφωση της ποιητικής ιδέας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έρχονται στο αναγνωστικό προσκήνιο μύθοι κι ιστορίες που ανάσαναν πριν ακόμη από την αρχαία εποχή, αλλά και ιστορίες που αγγίζουν τα σύγχρονα βιώματα, που ακουμπούν τις σημερινές ανθρώπινες ζωές. Και εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο. Αυτό το σύνολο των ιστοριών που εξακτινώνεται σε ένα ευρύτατο φάσμα χρόνου γράφεται πάνω σε μια κοινή βάση που λέγεται ανθρώπινος καημός, όπως αυτός νοηματοδοτείται τόσο από τον έρωτα όσο κι από το μίσος τόσο από την αλήθεια όσο κι από το ψέμα, τόσο από το θεμιτό και το δίκιο όσο κι από το αθέμιτο κι από τα άδικο, τόσο από τη ζωή όσο κι από τον θάνατο. Με λίγα λόγια, μύθοι διαφορετικών χρονικών περιόδων συνηχούν μέσα από την ποιητική συλλογή καταργώντας το φάσμα του χρόνου και υψώνοντας την ομορφιά και την τραγικότητα της ζωής σε έναν χρόνο άχρονο και για αυτό διαχρονικό. Έχοντας, λοιπόν, η συλλογή κατακτήσει μια θέση στο οικουμενικό και διαχρονικό στερέωμα, έχει αυτομάτως κατακτήσει μια θέση στον αυθεντικό χώρο της ποίησης. Γιατί τι άλλο είναι η ποίηση πέρα από τη δυνατότητα της τέχνης του λόγου να αφουγκράζεται την τέχνη της ζωής, που είναι μία και κοινή στη βάση της για όλους;

Ένα τελευταίο επίπεδο στο οποίο, νομίζω, ολοκληρώνεται η ποιητική σύμπραξη της Λιάτζουρα με την Παπαγεωργίου είναι αυτό του σχηματισμού του ποιητικού κορμού, παρόλο που σε καθεμιά ποιήτρια αυτός βλασταίνει με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο. Με λίγα λόγια, στα ποιήματα της συλλογής συμπλέκονται τεχνηέντως πληροφορίες της μορφής του κάθε λουλουδιού, του τόπου όπου ενδημεί και της ιστορίας στην οποία πρωταγωνιστεί και διηθούνται μέσα από τον ποιητικό λόγο με τέτοιο τρόπο ώστε να συντεθεί μία νέα ιστορία, η οποία επανανοηματοδοτείται στο παρόν, επικαιροποιείται και λειτουργεί σε νέα συμφραζόμενα. Και κάπως έτσι η επιστήμη της φυτολογίας γίνεται τέχνη κι αποδεικνύεται ότι οι δυο αυτοί χώροι όχι μόνο αντίπαλοι δεν είναι αλλά συμπληρωματικοί κι επικουρικοί της ανθρώπινης ευτυχίας και προκοπής. Παρά τις διαφορές και τις συγκρούσεις που κατά καιρούς σημειώθηκαν μεταξύ επιστήμης και τέχνης και παρά την πλατωνική υποβάθμιση της τέχνης ως παραποιητικής των ιδεών, σήμερα απολαμβάνουμε μία συλλογή στην οποία η επιστήμη έχει τροφοδοτήσει την τέχνη, χωρίς να έχει αφήσει κανένα κατάλοιπο πάνω της εκτός από την πρώτη ύλη, το αφήγημα, και η τελευταία, η τέχνη δηλαδή, όχι μόνο δεν παραποιεί την ιδέα, αλλά την ανάγει σε αλήθεια ζωής.

Επίσης ιδιαίτερος είναι ο τρόπος με τον οποίο οφείλει να διαβάσει κανείς τη συλλογή, προκειμένου να απολαύσει το βάθος και τα πλάτη της. Στην πρώτη ανάγνωση γνωριμίας θα ήταν καλό να διαβάσει μία φορά όλα τα ποιήματα με τη σειρά που ανθολογούνται. Στη δεύτερη φορά, θα πρέπει να προηγηθεί πριν από κάθε ποίημα η ανάγνωση των πληροφοριών που το αφορούν, έτσι ώστε κατά την ανάγνωση αυτού καθ’ εαυτού του ποιήματος ο αναγνώστης να απολαμβάνει τη χαρά της ταύτισης, της ανακάλυψης, της κατανόησης και της νοηματικής και φιλοσοφικής προέκτασης.

Για τα μότο των βιβλίων έχουν επιλεγεί μεγάλοι δημιουργοί, οι οποίοι έχουν γράψει τη δική τους ιστορία στον τρόπο με τον οποίο εμποτίζουν την ανθρώπινη ζωή με το φυσικό της περιβάλλον. Ο Όμηρος δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα για την ανέλιξη του ποιητικού στοχασμού των ποιητριών, με την αναφορά του στον ανθοφορικό οργασμό της άνοιξης: «ἦλθον ἔπειθ᾽ ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίγνεται ὥρῃ», προσημαίνοντας τη στιχένια ανθοφορία που θα ευωδιάσει στις σελίδες που θα ακολουθήσουν, ενώ ο Ερωτόκριτος και η Σαπφώ αντίστοιχα μέσα στην ελληνικότητά τους προαναγγέλλουν την ελληνική λουλουδένια ανθοφορία. Αντίστοιχα, στίχοι του Λι Μπάι και της Νόρμα Ντάνινγκ μας εισάγουν στο κομμάτι της ποίησης της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου, δίνοντας το στίγμα μιας περιήγησης σε πιο εξωτικά μέρη. Μόνο που εδώ, ανάμεσα στα μότο του ξένου, του εξωτικού, φωλιάζει από κάτω το τρίτο μότο, που αποτελεί απόσπασμα στίχων της Λιάτζουρα. Με τον ίδιο τρόπο, η Λιάτζουρα αφιερώνει το ποίημα «Μαργαρίτα ή Άνθεμις» στην συν-ποιήτριά της Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, αποδεικνύοντας ότι τούτη η συνεύρεση δεν είναι μια επαγγελματική συνεργασία −πώς άλλωστε θα μπορούσε η ποίηση να καταταχτεί στο στενό πλαίσιο του επαγγέλματος και ποιος θα μπορούσε να αξιώσει να θεωρηθεί επαγγελματίας;− αλλά μια βαθιά σχέση συν-ύπαρξης, συν-πόρευσης, συν-δημιουργίας, μια σχέση ζωής που επιβεβαιώνει τον μοναδικό στίχο του αγαπημένου Τριαντάφυλλου Κωτόπουλου που ιεραρχεί ως κατάκτηση ζωής τη γνώση ότι η συνδημιουργία είναι του καθενός το μεγάλο ποίημα.

Σε αυτό το πλαίσιο, το κείμενο αυτό θα προσφέρει στους αναγνώστες κάποια μικρά μπουκέτα από δύο λουλούδια, ένα από κάθε ποιήτρια, τα οποία με κάποιο τρόπο συνδέονται τεχνουργώντας μία μοναδική σύνθεση. Προσφέρεται για αρχή ένα μπουκέτο από αστεράκια ή αστράκια της Λιάτζουρα και από Κακάου της Παπαγεωργίου. Καταρχάς γιατί και τα δυο έχουν σχήμα αστεριού: Τα πρώτα, δημιουργημένα από τα δάκρυα της Αστερέας, που ξαπλωμένη στον ουρανό δεν έβλεπε καθόλου άστρα στη γη, συνδυάζονται υπέροχα με τους μπλε μωβ και κίτρινους τόνους του Κακάου, του οποίου η επεξεργασία παραλληλίζεται από την ποιήτρια με την αναγέννηση. Έτσι, με αυτόν το συνδυασμό καλώ τον αναγνώστη να αποδυθεί σε έναν αγώνα αναποδογυρίσματος του κόσμου σύμφωνα με τη Λιάτζουρα, σε μια μεθυστική περιδίνησή του, προκειμένου να ανακαλύψει τον δικό του έναστρο ουρανό:

«Πάψε να χύνεις / δάκρυα απερίσκεπτα / πάνω στη Γη αστράκια / δεν πρόκειται να δεις / παρά μόνο σαν γυρίσεις / τον κόσμο τούμπαλιν / με μπόλικο κρασί / και λίγη φαντασία».

Και ταυτόχρονα, να βιώσει την αναγέννησή του, όμοια με αυτή των Δίδυμων Ηρώων της Κοσμογονίας των Μάγια, όμοια με αυτή της επεξεργασίας του Κακάου, που στα χέρια των Μάγια μετατρέπονταν σε σοκολατένιο χρυσό. Κι έτσι, μέσα στον έναστρο ουρανό της Λιάτζουρα και μέσα από την αναγεννησιακή διαδικασία της Παπαγεωργίου, να ανακαλύψει ο αναγνώστης ότι, όπως σημειώνει και το μότο του ποιήματος της δεύτερης που αποτελούσε και τυπικό χαιρετισμό των Μάγια, «Είναι ένας άλλος Εσύ» κι ότι ο «Άλλος είναι ένας άλλος Εγώ» και, τελικά, όλοι μας είμαστε χιλιάδες πρόσωπα σε συσκευασία του ενός, χιλιάδες αστέρια που περιμένουμε να δεχτούμε την κυκλική επεξεργασία του Κακάου, για να λάμψουμε στον γήινο ουρανό της Αστερέας:

Κακάου

ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ, ΜΑΓΙΑΣ

– INLAKECH –«Είμαι ένας άλλος Εσύ»

– HALAKEN – «Εσύ είσαι ένας άλλος Εγώ»

παραδοσιακός χαιρετισμός των Μάγια

Κρατούσε στη χούφτα το μικρό αστέρι.

Προχωρούσε με όλους τους συνταξιδιώτες.

1000 χρόνια είχαν περάσει κι όμως

και αυτός ο κύκλος δεν έλεγε να κλείσει

να ανοίξει επιτέλους ο άλλος ο προγονικός

της αλληλεγγύης, της ελευθερίας,

της ανάστασης, της αναγέννησης.

Σαν τους κόκκους του κακάου

σαν τους διδύμους στο λαβύρινθο,

κι εγώ να ζυμωθώ, να αποξηραθώ,

να καβουρντιστώ, να αλεστώ

και να χυθώ στον ποταμό

σαν δυο ψάρια να αναγεννηθώ.

Κρατούσε στη χούφτα τους σπόρους.

Περίμενε. Πλάι σου.

Το δεύτερο μπουκέτο θα συντεθεί από το Ντατούρα της Παπαγεωργίου και το Χρυσάνθεμο της Λιάτζουρα, γιατί αυτά τα δύο ποιήματα συνδέονται με μια κοινή θέση και με μια ηχηρή αντίθεση. Εκκινούν και τα δυο από έναν πίνακα ζωγραφικής. Το πρώτο αναφέρεται στον εμβληματικό πίνακα «Αέρια» του Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ, που απεικονίζει ακρωτηριασμένα στην όραση θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τους Ναζί, ύστερα από επίθεση με χημικά όπλα. Το Ντατούρα, το γνωστό αγκάθι, η παγίδα ή η τρομπέτα του διαβόλου ή αλλιώς το διαολόχορτο, η ξελογιάστρα, με λευκά άνθη και σχήμα τρομπέτας, περιέχει σε κάθε του σημείο επικίνδυνες ουσίες και ο χημικός πόλεμος επιστρατεύτηκε από τους αποικιοκράτες για να αντιμετωπιστεί αυτή η μαγική δύναμη που το φυτό έδινε στους Σαμάνους και κατόπιν επεκτάθηκε στη σύγχρονη ιστορία στον χώρο της χημικής τρομοκρατίας. Και να τα λόγια τους:

Ντατούρα ή Τρομπέτα του Διαβόλου

Αμερική

[…]

Εμάς, τέτοιους ένδοξους στρατιώτες

Εκείνο το βρωμερό λουλούδι φταίει

το λουλούδι του διαβόλου

Εκείνο και οι σαμάνοι Ινδιάνοι

Παίρνουν την εκδίκησή τους

εκείνοι και τα παλιολούλουδά τους

τα ζόμπι και οι μάγισσες.

Ζιζάνια, ζιζάνια να ξεριζώσουμε.

Καλά κάναμε και τους πήραμε τη γη τους

Το ποίημα «Χρυσάνθεμο» της Λιάτζουρα, εμπνευσμένο από τους πίνακες του Vincent van Gogh με τα χρυσάνθεμα, που μετά θάνατον απέκτησαν αξία, τοποθετημένο στο συγκεκριμένο μπουκέτο καλείται να λειτουργήσει κατασβεστικά του πολέμου και του μίσους. Γιατί το χρυσό χρώμα του λουλουδιού, συνυφασμένο με την πολυτιμότητα και την καλοσύνη, αλλά κυρίως με τη λάμψη, μπορεί να αναδείξει το λευκό πίσω από τη μαύρη ιστορία του Ντατούρα:

Χρυσάνθεμο

Απ’ όλα τα χρυσάφια

του κόσμου εγώ ξεχώρισα

εκείνο που στο άνθος έδωσε

το λαμπερό το όνομα

Έπρεπε να χρυσίσει

εξ αρχής στους πίνακες

εκείνου του τρελού του Ολλανδού

το ταπεινό

για να αποκτήσει στη συνέχεια

αμύθητη αξία

Το τελευταίο μπουκέτο για σήμερα έχει εθνικό χαρακτήρα. Έχει ως θεματική τη φιλοπατρία, τόσο με τη μορφή της ελληνικότητας όσο και με τη μορφή της πατριδολατρίας. Αυτής που καθιστά το μέλος μιας εθνικής ομάδας κομμάτι μιας ξεχωριστής συλλογικότητας. Τοποθετώ, λοιπόν, σε αυτό τη Γαρυφαλλιά ή αλλιώς Δίανθο τον Καρυόφυλλο, το λουλούδι που απέκτησε ο Δίας σφηνώνοντας στη γη τον κεραυνό του, με τον Ιβίσκο, που για τους Αϊτινούς συμβολίζει την εθνική υπερηφάνεια, την αντίσταση στην αλλοτρίωση της εθνικής ταυτότητας στο όνομα ενός κάθε άλλο παρά υγιούς κοσμοπολιτισμού, την αντίθεση σε ένα τουριστικό πνεύμα που μπροστά στην υλιστική ευδαιμονία αποποιείται εθνικές αξίες και ιδανικά. Ξεκινώ με το ποίημα που αναβλύζει ελληνικότητα:

Γαρυφαλλιά ή Δίανθος ο Καρυόφυλλος

i

[…]

Τροπαιοφόρα και με δόρυ

στρέφεσαι στους δράκους

και μάχεσαι τους δαίμονες

Αγέρωχη, σπαθάτη λικνίζεσαι

στους αέρηδες κάθε εποχής

ii

Στην Γαρφουλίτσα

Είμαι η Γαρυφαλλιά το λουλούδι και τ’ όνομα Είμαι ο ήλιος

και η θάλασσα ο ουρανός τα σύννεφα τα αστέρια Είμαι το

χώμα και το νερό Είμαι το Πήλιο Είμαι το Νεοχώρι Είμαι ο

αιωνόβιος πλάτανος στην πλατεία το γάργαρο νερό της βρύ-

σης το καφενείο στη σκάλα το πανηγύρι των Αγίων Αναργύ-

ρων Είμαι η εκκλησία του Άγιου Δημήτρη, του Άη Γιώργη,

της Παναγίας (ή/και το ξωκκλήσι της Παναγίας Τουρκο-

γιάννη) Είμαι το πετρόχτιστο δίπατο ο ξυλόφουρνος το πλίν-

θινο καμαράκι η ξερολιθιά η τζανεριά η μουριά η κρεβατιά

Είμαι το ανηφορικό καλντερίμι το φιδίσιο μονοπάτι το αμπέ-

λι η ελιά Είμαι η αντανάκλαση στο θάμπος του καθρέφτη το

ξέφτι σ’ ένα κούφωμα η μπάρα πίσω από την πόρτα ο μεντε-

σές που τρίζει το σιδερένιο κλειδί που γυρίζει Είμαι η δαντέλα

στο κοφτό το σχέδιο στο κουρτινάκι το βελούδο και το μετάξι

το νήμα είμαι και το βελονάκι Είμαι το γλυκό κυδώνι και η

βυσσινάδα το καρύδι και η καραμέλα στην τσέπη της ποδιάς

Είμαι το τρανζιστοράκι στο κομοδίνο το πόδι που κρατά τον

ρυθμό η σκέψη που ταξιδεύει στα παλιά είμαι τα νιάτα είμαι

η μνήμη […]

Ποζάροντας πλάι σε αυτήν την εμβριθή χαρτογράφηση του αυθεντικού ελληνισμού ο λυγερός ιβίσκος του Rose Kayenn έρχεται να υπενθυμίσει ότι την ίδια αυθεντικότητα διεκδικούν όλοι οι λαοί, αποζητώντας το γλυκό νανούρισμα της γιαγιάς πατρίδας, κάθε φορά που οι αλλόκοτοι καιροί τους κάνουν να νιώθουν ανέστιοι:

Ιβύσκος

Αϊτή

[…]

Θέλω τον ιβίσκο τον rose kayenn

όχι τα κόκκινα ζαχαρωτά

που μου τα δίνουν ξένοι

που μου αφαιρούν τη ζεστασιά

που με γδύνουν από ό,τι αγνό

που με κάνουν δούλο τους ξανά

θέλω το νανούρισμα του κάβουρα,

να τον βάλεις στο καζάνι,

τραγούδησέ μου, γιαγιά, πάλι

με τον Χούνγκαν και τη Μάμπο,

να ξεκουραστώ

Πολλά μπουκέτα και ποικίλους συνδυασμούς θα μπορούσε να επιχειρήσει κανείς σεργιανώντας στον ποιητικό κήπο που ονομάζεται άνθεα εγχώρια και εξωτικά. Να έρθει σε επαφή με χρώματα, ευωδιές και ιστορίες −μυθικές και πραγματικές− και να κάνει το δικό του στεφάνι. Εκείνο που κάθε αναγνώστης φορά μετά την καταβύθισή του σε στιχένιους βυθούς. Όσο πιο καλοπλεγμένο είναι το στεφάνι τούτο τόσο πιο εύκολη είναι η άνοδος από τον βυθό στην επιφάνεια. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, το τέρμα του αναγνώστη δεν περιορίζεται στην κατάκτηση της επιφάνειας αλλά στην υπερκέρασή της και στη μετάβαση σε έναν πιο ανοιχτό και πιο καθαρό ορίζοντα, αυτόν στον οποίο μόνο η καλή ποίηση μπορεί να οδηγήσει.

***Ισιδώρα Μάλαμα

Η Ισιδώρα Μάλαμα έχει σπουδάσει Κλασική Φιλολογία, έχει μεταπτυχιακό στις «Σπουδές στην Εκπαίδευση» και στη «Δημιουργική Γραφή». Παράλληλα, ασχολείται με επιμέλειες κειμένων. Έχει συγγράψει σχολικά βοηθήματα στη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία για όλες τις τάξεις του Λυκείου και θεατρικές διασκευές που έχουν παρασταθεί. Άρθρα και βιβλιοκριτικές της δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.