***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Ο σκύλος μου ο Ηλίθιος,Τζων Φάντε, Εκδόσεις Δώμα
Ένας σκύλος εισέρχεται ορμητικά στη ζωή μιας οικογένειας και ανακατεύει τα πάντα. Γίνεται ξαφνικά το επίκεντρο της προσοχής, με τον ετερόδοξο τρόπο που συμπεριφέρεται, με την «αυθάδεια» και το «θράσος» που επιδεικνύει.
Αυτός είναι ο πρωταγωνιστής στην απολαυστική νουβέλα του Τζων Φάντε, «Ο σκύλος μου ο Ηλίθιος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δώμα, σε εξαιρετική μετάφραση του Θάνου Σαμαρτζή.
Αναμφίβολα, δεν πρόκειται για έναν συνηθισμένο σκύλο, που διατηρεί μια συγκεκριμένη ρουτίνα και κινείται σε μια προκαθορισμένη, οριοθετημένη επικράτεια, αλλά για ένα ζώο που επιδεικνύει μια πρωτόγνωρη, εντελώς πρωτότυπη στάση – κυρίως μέσα από τις σεξουαλικές του προτιμήσεις.
Μολονότι κι αυτός αποζητά τα χάδια και τη θαλπωρή ενός ζεστού σπιτικού και έχει ανάγκη από συντροφιά και φροντίδα, αναπτύσσει μια ιδιότυπη μορφή ανεξαρτησίας, έναν ξεχωριστό τρόπο να προσεγγίζει τους ανθρώπους.
Με μια πρώτη εικόνα, ο τρόπος που το κάνει αυτό, αντί να μειώνει το χάσμα και την απόσταση ανάμεσα σε αυτόν και τους ιδιοκτήτες, δημιουργεί αμηχανία, ξεβολεύει και προκαλεί προβλήματα. Αν όμως κοιτάξουμε καλύτερα, θα αντιληφθούμε πως ο σκύλος καταφέρνει να διεισδύσει σε τμήματα της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης που οι άνθρωποι προσπαθουν συνήθως να διατηρούν κρυμμένα από τον έξω κόσμο.
Αυτό είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου. Ο Τζων Φάντε κατασκευάζει έναν σκύλο, μπολιάζοντάς τον με ευρηματικά, ασυνήθιστα στοιχεία, και τον μετατρέπει σε δούρειο ίππο του, προκειμένου να ξεγυμνώσει την ανθρώπινη υποκρισία και συνάμα να αναδείξει την ανθρώπινη ποικιλομορφία μέσα από υπαρξιακά ερωτήματα.
Όσο πιο πολύ «πιέζει» ο σκύλος τον άνθρωπο στα όριά του, τόσο περισσότερο βγαίνει στο προσκήνιο η καταπίεση, οι φόβοι, οι ελπίδες, οι προσδοκίες και οι διαψεύσεις μιας οικογένειας που παραπαίει, προσπαθώντας να βρει την ταυτότητά της και να αφουγκραστεί τις επιθυμίες της.
Αυτή η μικρή, αδιόρατη εσωτερική φωνή ήταν για χρόνια καλά καταχωνιασμένη, φυλακισμένη μέσα στην ψευδαίσθηση του μεγαλεπήβολου «αμερικανικού ονείρου», μα τώρα πραγματοποιεί δειλά τα πρώτα της βήματα. Προτιμάει να μη φωνάζει, να μη γίνεται πιεστική, αλλά να παραφυλάει κάθε φορά που αναδύονται αμφιβολίες για πράξεις ή παραλείψεις. Με αυτόν τον τρόπο κερδίζει σταδιακά ζωτικό χώρο για να αναπτυχθεί και να βάλει δύσκολα στον Χένρι Μολίσε και την οικογένειά του – τη γυναίκα του Χαριέτ και τα τέσσερα παιδιά τους, τον Ντένι, τον Ντόμινικ, την Τίνα και τον Τζέιμι.
Η νουβέλα αυτή αποτελεί ένα δυνατό ψυχογράφημα, που, με όχημα το χιούμορ, τον σαρκασμό και μια σουρεαλιστική επίχρωση διάχυτη από την αρχή μέχρι το τέλος του βιβλίου, ανατέμνει θέματα, όπως η μοναξιά, η αγάπη, η αποτυχία, ο εγκλωβισμός, η ελευθερία και οι στόχοι στη ζωή. Οι ήρωες είναι σάρκινοι, με τις αμφιταλαντεύσεις τους, τα ξεσπάσματά τους και κυρίως με τα δικά τους αδιέξοδα. Ο συγγραφέας δεν παρουσιάζει ανθρώπους εξιδανικευμένους, τοποθετημένους μέσα σε μία προστατευμένη γυάλα. Σμιλεύει προσωπικότητες που, παρότι φαινομενικά δείχνουν τα έχουν όλα, κατατρύχονται από πλήθος ελλείψεων, στερεοτύπων και απωθημένων.
Ο σκύλος είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον έναν κόσμο και τον άλλον, στον κόσμο του φαίνεσθαι, της προσποίησης και της εικόνας και στον κόσμο της αφτιασίδωτης, γυμνής, ωμής πολλές φορές πραγματικότητας. Ο συγγραφέας ανακατεύει τους δύο κόσμους μεταξύ τους, μπλέκει τα στοιχεία που τους κάνουν φαινομενικά να ξεχωρίζουν, πειραματίζεται, ελαχιστοποιεί τις αποστάσεις ανάμεσά τους, αναζητώντας να υπερβεί τις διαφορές, συνθέτοντάς τες με τρόπο λυτρωτικό για όλους.
Ο ιταλοαμερικανός Τζων Φάντε ονοματίζει τον σκύλο του «Ηλίθιο», αφού μόνο ένας «Ηλίθιος» θα προσπαθούσε να διεισδύσει στην ανθρώπινο άβυσσο και να προκαλέσει τέτοια ανακατωσούρα. Ένας «Ηλίθιος», όμως, δεν θα μπορούσε ποτέ να επιστρέψει πίσω, να ανασυρθεί εκ νέου στην επιφάνεια, θα τον κατασπάραζε το σκοτάδι.
Ο σκύλος αυτός, λοιπόν, εκτός από πειραχτήρι και αξιολάτρευτος, είναι και πανέξυπνος, αφού καταφέρνει να φέρει τόσο τους πρωταγωνιστές της ιστορίας όσο και εμάς τους αναγνώστες αντιμέτωπους με τη συνείδησή μας, προσφέροντας ένα καλό μάθημα για το τι σημαίνει να είσαι αληθινός σε έναν κόσμο που προτάσσει το δήθεν και το ψεύτικο.
Τώρα πια ξέρουμε πως την επόμενη φορά που θα κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη, θα μπορέσουμε να διακρίνουμε έναν σκύλο να στέκει στο πλευρό μας, φύλακας – άγγελος για τη ζωή και τα όνειρα που ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσουμε να διεκδικούμε και να κυνηγάμε.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
