Γεννήθηκε το 1892 στην πόλη Μπλουμφοντέιν του Ελεύθερου Κράτους της Οράγγης στη Νότια Αφρική. Η μητέρα του, Μέιμπελ, στις αρχές του 1895, καταπονημένη από το κλίμα, επέστρεψε στην Αγγλία μαζί με τους δύο γιους της. Οι γονείς του πέθαναν πολύ νωρίς, αφήνοντας τα δύο μικρά παιδιά στη φροντίδα του πατέρα Φράνσις Μόργκαν, ιερέα σε εκκλησία του Μπέρμιγχαμ. Στο Σχολείο Κινγκ Έντουαρντ ο Ρόναλντ διδάχτηκε τους κλασικούς, τα αγγλοσαξονικά και τα μεσαιωνικά αγγλικά. Προικισμένος με μεγάλο γλωσσικό ταλέντο, άρχισε να φτιάχνει μια δική του «ξωτική» γλώσσα, έχοντας μελετήσει τη φιλανδική και την παλιά ουαλική.

Tα χρόνια μετά τον A΄ Παγκόσμιο πόλεμο, στον οποίο έλαβε μέρος, αφοσιώθηκε στη διδασκαλία. Καθηγητής της αγγλοσαξονικής στην Οξφόρδη, αναδείχτηκε σε έναν από τους καλύτερους φιλολόγους του κόσμου. Είχε ήδη αρχίσει τη συγγραφή ενός μεγάλου κύκλου για τους μύθους και τους θρύλους της Μέσης-γης. Παντρεύτηκε την Ήντιθ Μπρατ, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά.

Το 1954 εξέδωσε τον πρώτο τόμο της αριστουργηματικής τριλογίας O Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, που σημείωσε τεράστια και απροσδόκητη για τον συγγραφέα του επιτυχία.

Tα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες και έχουν πουλήσει πολλά εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.

Πέθανε το 1973 έπειτα από σύντομη ασθένεια.