***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Τα παιδικά μου χρόνια…
Πρόκειται για χρόνια φτώχειας, σ’ ένα περιβάλλον πλινθόκτιστου σπιτιού με χωμάτινο δάπεδο. Ένας ενιαίος χώρος το υπνοδωμάτιο για όλη την οικογένεια, ημι-υπαίθρια κουζίνα, υπαίθριο ντους, απομακρυσμένη τουαλέτα. Κεραμοσκεπή χωρίς ταβάνι με πολυάριθμες τρύπες, που ανάλογα με την εποχή, άφηναν χώρο στη βροχή, στο χιόνι. στα αστέρια και φυσικά στα όνειρα. Χρόνια αυξημένης παρατηρητικότητας, περιορισμένης ανεμελιάς και σημαντικής εγρήγορσης. Χρόνια αναμνήσεων που δεν εφθάρησαν ποτέ, μήτε καν οξειδώθηκαν. Μια σταθερή αξία που οδήγησε τα βήματά μου μέχρι σήμερα.
Το πρόσωπο στην ζωή μου που με επηρέασε πιο πολύ από όλα…
Οι γονείς μου έθεσαν τις «βάσεις» για το «χτίσιμο» του χαρακτήρα μου. Η ενασχόλησή μου με τη συγγραφή οφείλεται σ’ ένα ακόμα πρόσωπο που διέγνωσε κάτι από το όποιο ταλέντο μου.
Μου αρέσει να περνώ ώρες …
Ασχολούμαι ερασιτεχνικά με ξυλοκατασκευές και αναπαλαιώσεις επίπλων. Ένα χόμπι μου ακόμα είναι το ψάρεμα για το οποίο θα μπορούσα ν’ αφιερώσω ακούραστα ατελείωτες ώρες. Ίσως επειδή είναι χόμπι που ευνοεί τη σκέψη και την περισυλλογή.
Τα πρώτα μου αναγνώσματα….
Είμαι παιδί των «Κλασσικών Εικονογραφημένων» και της «Διάπλασης των Παίδων». Λίγο μετά τα δεκάξι μου συναντήθηκα με τους… Καζαντζάκη, Λουντέμη, Παλαμά και πολλούς άλλους.
Αν δεν έγραφα θα είχα διαλέξει…
Μετά από τόσα χρόνια μπορώ εκ του ασφαλούς να πω ότι θα ήθελα να είμαι ξυλουργός. Ήταν, βλέπετε, το επάγγελμα του πατέρα μου. Τα γονίδια ίσως…
Η προσωπικότητα που θα ήθελα να γνωρίσω …
Τον Τσε Γκεβάρα.
Η δυσκολότερη ερώτηση για εμένα ήταν ….
Στο σχολείο… ίσως στην Α΄ Γυμνασίου όταν ο καθηγητής των θρησκευτικών με ρώτησε: «πως ξεπλένει κανείς τις αμαρτίες του…» Δεν απάντησα τότε, αλλά και τώρα δυσκολεύομαι να απαντήσω, αφού πρέπει να ορίσουμε και τι είναι αμαρτία… πολύ δύσκολα πράγματα…
Αν άλλαζα κάτι στον κόσμο θα ήταν …
Περισσότερα «μαθήματα» για τη ζωή, δίνοντας έμφαση στη ματαιότητα. Θα καταπολεμούσα την ψευδαίσθηση της αθανασίας. Θα επανέφερα το συναίσθημα της ντροπής. Με μπούσουλα τα παραπάνω θα άλλαζα και τον τρόπο εκλογής και άσκησης της εξουσίας. Είναι πλέον βέβαιο ότι κάνουμε κάποιο τεράστιο λάθος.
Αν ένας νέος άνθρωπος με ρωτούσε πως είναι η ζωή ενός συγγραφέα θα του έλεγα….
Θα ήταν προτιμότερο να ρωτήσει κάποιον άλλον συγγραφέα γιατί εγώ δεν έχω δει καμία αλλαγή στον εαυτό μου ή τη συμπεριφορά μου.
Μετανιώνω που….
Δεν κατάφερα να απομονώσω την εμπειρία μου και να τη χρησιμοποιήσω έτσι ώστε να αποφύγω την επανάληψη λαθών.
Το τελευταίο βιβλίο που διάβασα ήταν…
Από ελληνική λογοτεχνία διάβασα μια συλλογή εξαιρετικών διηγημάτων της Λίλιας Τσούβα «ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΙΝΟΥΙΤ» από τις εκδόσεις «Βακχικόν» και από ξένη ένα μυθιστόρημα παλιότερο (2016) του Άντονυ Ντορ με τίτλο «ΟΛΟ ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ» από τις εκδόσεις Πατάκη.
Οι δικοί μου λογοτεχνικοί ήρωες ….
Είναι κατά βάση άνθρωποι πολύπαθοι και τυραννισμένοι από τα δικά μου «τερτίπια». Τους δίνω πνοή, τους εξυμνώ, τους ταπεινώνω, τους χλευάζω, τους κάνω να μου μοιάζουν. Τους υποχρεώνω να πραγματοποιούν όσα εγώ δεν κατάφερα. Τους μεταβάλλω σε πιόνια μου, ορίζω τις ψυχές τους, θεραπεύω τις πληγές μου, ασελγώ μαζί τους, τους αγαπάω. Όλοι τους είναι κομμάτια που προέρχονται από το big bang του εαυτού μου. Όταν βάλω την τελευταία τελεία βιώνω μια μεγάλη αποκάλυψη. Τίποτα απ’ όσα γέννησα δεν είναι δικό μου. Όλα ανήκουν στους ήρωές μου. Μοιάζω πιο πολύ με διεκπεραιωτή, παρά με δημιουργό. Αυτή η αποκάλυψη λειτουργεί σαν ένα ηχηρό χαστούκι στο εγώ μου. Μόνο τότε αποκτά σαφή και ουσιώδη σημασία η πεποίθηση πως πράγματι ταξίδεψα μαζί τους, ταλανίστηκα, πόνεσα, εξευτελίστηκα, βασάνισα τη σκέψη μου, σύρθηκα, έκλαψα, υπέστην έναν ιδιότυπο εξαγνισμό και επέστρεψα ψυχικά ελαφρύτερος και πιο σιωπηρός από πριν.
Ένας εκδότης οφείλει…
Σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να συμβουλεύσω έναν εκδότη για το τι οφείλει να κάνει όσον αφορά το βιβλίο. Πιστεύω πως κάθε εκδότης γνωρίζει πολύ καλύτερα από μένα τις υποχρεώσεις του. Μπορώ όμως να πω εκ περισσού το αυτονόητο… ο εκδότης οφείλει να έχει ως μπούσουλα δύο κριτήρια. Το λογοτεχνικό (επίπεδο ποιότητας) όσον αφορά τις επιλογές του και το εμπορικό (επίπεδο εμπορικότητας). Είναι δυο κριτήρια που μοιάζουν λίγο αταίριαστα, αλλά μπορούν να συνυπάρξουν συνδυαστικά και να δώσουν επιθυμητό αποτέλεσμα. Φυσικά ένας τρίτος καθοριστικός παράγοντας είναι το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο.
Οι κριτικοί λογοτεχνίας…..
Ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα, σχεδόν «καυτή πατάτα». Σε γενικές γραμμές επιτελούν το έργο τους όπως εκείνοι πρεσβεύουν. Αν δεχτούμε ότι οι κριτικοί δεν είναι «συμμέτοχοι» και συνεπώς μήτε «συνένοχοι» στη συγγραφή, τότε θα περιμέναμε από αυτούς να καταδεικνύουν στοιχεία αντικειμενικότητας. Δεν γνωρίζω αν αυτό τελικά επιτυγχάνεται. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την πληθώρα των βιβλίων που εκδίδονται. Αν ακουστεί κάτι για κάποιον φέρελπι στον χώρο… τότε ασχολούνται κάπως μαζί του. Αν όχι, περιμένουν πότε οι «επώνυμοι» ομότεχνοι θα εκδώσουν ένα καινούργιο πόνημα για ν’ ασχοληθούν μ’ αυτό επισταμένως. Τι σημαίνει αυτό; Ίσως να σημαίνει πολλά. Ποιος ξέρει. Σίγουρα όμως σημαίνει ότι αίφνης οι κριτικοί σε όλα σχεδόν ταυτόχρονα όλα τα μέσα ενημέρωσης γράφουν για το νέο βιβλίο του όποιου γνωστού συγγραφέα και αφήνουν στο βαθύ σκοτάδι κάποια άλλα ίσως και σημαντικότερα. Η εποχή όμως έχει αλλάξει δραματικά και το αναγνωστικό κοινό έχει αυτονομηθεί. Ο ρόλος τους έχει περιοριστεί κάπως και έχει αναδειχτεί η προσωπική γνώμη.
Στην Ελλάδα του σήμερα η συγγραφή…
Η συγγραφή στην Ελλάδα είναι υπέρ το δέον εκτεταμένη. Πολλοί εκδοτικοί, πάρα πολλοί τίτλοι. Υπάρχει μεγάλη παραγωγή, μικρό αναγνωστικό κοινό, μικρή ζήτηση. Πιστεύω πως το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μένει στα αζήτητα και λίγοι ομότεχνοι έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν από το επάγγελμα. Είναι μια κατάσταση που υπερβαίνει τις ανάγκες του αναγνωστικού κοινού. Το «πληθωριστικό» αυτό φαινόμενο το έχει τελευταία συνδαυλίσει το σύστημα της προαγοράς, όπου ο συγγραφέας συμμετέχει στα έξοδα έκδοσης του βιβλίου του. Έτσι πολλοί «μνηστήρες-συγγραφείς» ανεξαρτήτως ταλέντου, βγήκαν προς αναζήτηση μιας λογοτεχνικής ταυτότητας. Στα δε λεγόμενα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης» περιμένει ανέξοδα η αυτοπροβολή. Μάλλον διαγράφεται ένας φαύλος κύκλος.
Με ενδιαφέρουν οι ….
Ανασκαφές του Ψυχισμού των ανθρώπων. Μου αρέσει να βυθίζομαι στα άδυτα της ψυχής και να αλιεύω όλους εκείνους τους μηχανισμούς που παγιδεύουν τους ανθρώπους σε παράξενες συμπεριφορές, τραυματικά βιώματα, ατέρμονες σιωπές και ατολμία. Με γοητεύουν οι ειλικρινείς άνθρωποι που κρατάνε χαμηλούς τους τόνους της παρουσίας τους.
Με την γραφή μου στοχεύω…
Να ικανοποιήσω μια εσωτερική ανάγκη έκφρασης. Είναι ένα διαρκές αίτημα που με κρατά εν γρηγόρσει και με φέρνει αντιμέτωπο με το παιχνίδι της ύπαρξης. Πρωτίστως επιδιώκω τη δική μου λύτρωση και ανακούφιση. Τον κατευνασμό του δικού μου λυγμού. Βέβαια, κανένας δεν θα έγραφε αν ήταν μόνος του στον κόσμο. Γράφω επειδή υπάρχει η αδήριτη ανάγκη της επικοινωνίας. Επιδιώκω να συγκινήσω… να πάρω δηλαδή μαζί μου και άλλες «ψυχές» μέσα από την αλληλεπίδραση των αισθημάτων. Να τις ξεκλειδώσω, να ταυτιστούμε, ν’ αποδράσουμε. Να νιώσουμε λίγο πιο μαζί.
Δεν θα έγραφα ποτέ για….
Ένα θέμα που δεν με συγκινεί ή δεν γνωρίζω τίποτε γι’ αυτό. Κοντολογίς δεν εμπιστεύομαι τη φαντασία μου. Θέλω να πατάω στα γήινα.
Ζήλεψα το βιβλίο του/ της…
Πολλά βιβλία έχω ζηλέψει. Κατά βάση όταν διαβάζω κάποιο βιβλίο και με ενδιαφέρει το ζηλεύω. Έχω την εντύπωση ότι είναι καλύτερο από τα δικά μου και θα ήθελα να το έχω γράψει εγώ. Δεν μπορώ να προτάξω κάποιο.
Η ζωή είναι όμορφη γιατί…
Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη εύκολα και αβασάνιστα. Θα συμφωνούσα εάν η ομορφιά της ήταν διαχρονική και δινόταν απλόχερα στον καθένα επί της γης. Βέβαια υπάρχουν υπέροχες στιγμές, συναισθηματικής πληρότητας, που αποδίδουν μια ομορφιά ασυναγώνιστη και ανυπέρβλητη, αλλά αυτές αποτελούν εξαίρεση. Είναι μια ερώτηση η οποία έλκει την απάντηση, σύμφωνα με την κατάσταση που βιώνουμε. Θα ήταν πιο φρόνιμο να απαντούσα μετά θάνατον…
Η πιο σημαντική συμβουλή που άκουσα σε σχέση με την συγγραφή…
Η καταπολέμηση της φλυαρίας. Όσο περισσότερο κείμενο πετάω, τόσο το καλύτερο για εμένα και τον αναγνώστη.
Θα τα παρατούσα όλα για….
Να φροντίσω έναν άνθρωπο που αγαπώ και έχει την ανάγκη μου.
Η αγαπημένη μου λογοτεχνική φράση ανήκει στον / στην …
Μαργαρίτα Γιουρσενάρ: «Ας προσπαθήσουμε να μπούμε στο θάνατο με ανοιχτά μάτια».
Αφορμή για το τελευταίο μου βιβλίο…
Μια ιστορία που άφηνε σε μένα ανοιχτή τη σχέση γιου-μητέρας να ωδίνεται μέσα σε τεράστια υπαρξιακά ερωτηματικά.
Το επόμενο μου βιβλίο…..
Ποίηση πάλι, αν είμαστε καλά.
Αναζητήστε το έργο του Σωτήρη Σαμπάνη «Ιδού» στις Εκδόσεις Βακχικόν
Περιγραφή
Θα ’ρθει κάποια μέρα…
ανδριάντας η σιωπή των νεκρών
θα υψωθεί
τη λήθη τρυπώντας
λουσμένη με αίμα.
Ποτέ δεν είναι αρκετό
το αίμα
δεν είναι ποτέ αρκετό
δεν ξεδιψάει το λάθος του κόσμου.
Ποτέ δεν είναι αρκετό
το λάθος του κόσμου.
***Ο Σωτήρης Σαμπάνης γεννήθηκε στις Καμάρες Αιγιαλείας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσιο Δίκαιο στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει κυκλοφορήσει πέντε μυθιστορήματα, μια συλλογή διηγημάτων και δύο θεατρικά έργα. Για την ποιητική του συλλογή Μεσίστιοι πόθοι (2008) έλαβε βραβείο στον Πανελλήνιο Ποιητικό Διαγωνισμό «Κούρος Ευρωπού». Για τον θεατρικό του μονόλογο Ευγενείς αγωνίες απέσπασε το Α’ Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού Έργου 2009 στον διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμού. Παρουσιάστηκε επί σκηνής το 2012 από την εταιρία «ΣΥΝ-ΕΠΙ» στο Από Μηχανής Θέατρο. Το θεατρικό του έργο Ηλιθιότητας Εγκώμιο, μια διασκευή εμπνευσμένη από το κείμενο του Νηλ Σάιμον Οι Ηλίθιοι, παρουσιάστηκε επί σκηνής από το Θεατρικό Εργαστήρι «Εν Δράσει» του Δήμου Ταύρου στο 3ο Διαδημοτικό Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Δήμων Αττικής (2010). Τέλος, ο θεατρικός του μονόλογος Το σώμα του χρόνου παρουσιάστηκε το 2013 από την Εταιρεία Θεάτρου «Η άλλη πλευρά» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
