***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

«Τυχαίος Μετανάστης», από τις Eκδόσεις Διόπτρα. Διά χειρός Κυριάκου Κ. Μαρκίδη

Ο Κυριάκος Κ. Μαρκίδης είναι επίτιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας. Το 2002 τιμήθηκε με το βραβείο του Καλύτερου Καθηγητή στις Τέχνες και τις Επιστήμες και το 2006 με το βραβείο Προεδρικής Έρευνας και Δημιουργικού επιτεύγματος στο Πανεπιστήμιο του Μέιν.

Κάπως έτσι ολοκληρώνεται το σύντομο βιογραφικό του Κύπριου λογοτέχνη και καθηγητή, αντιστρόφως ανάλογο της προσωπικότητας, του κύρους αλλά και της προσφοράς στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών. Όλα τα υπόλοιπα περιλαμβάνονται στον «Τυχαίο Μετανάστη», το αυτοβιογραφικό πόνημα του κυρίου Μαρκίδη που φωτίζει τους σταθμούς της ζωής και της επιστήμης του. Τα πρώτα χρόνια, η Κύπρος που παρασέρνεται από ταραχή σε ταραχή μέχρι την ολέθρια διχοτόμησή της το 1974. Η οικογενειακή ζωή, οι μικρές και οι μεγάλες αφορμές που καθοδήγησαν σιωπηρά και ανυποψίαστα τον Κυριάκο Κ. Μαρκίδη στους δρόμους της επιστημονικής προσφοράς, σε εκείνους που παίρνουν μονάχα όσοι διαθέτουν το σθένος να φέρουν εις πέρας το καθήκον και το χρέος που η πατρίδα και η μοίρα αποθέτουν στις πλάτες τους. Σημαντικές διακρίσεις επιβεβαιώνουν την σημαντική του επιρροή στην μελέτη των κοινωνικών συστημάτων αλλά και των τάσεων που διαμορφώνουν τις ειδικές συνθήκες τους. Η παιδική ηλικία του συγγραφέα ταυτίζεται με την ίδια την ιστορία του  μαρτυρικού νησιού. Αυξεντίου, Κερύνεια, λέξεις στιγματισμένες με αίμα, κλειδωμένες πόλεις, ναρκοθετημένες προσευχές για το μεγάλο ζητούμενο του λαού. Η πρώιμη απώλεια της μητέρας, η πατρική φιγούρα πάντα πιστή και αφοσιωμένη σε έναν ηθικό κώδικα, ο νεαρός εαυτός του συγγραφέα που διδάσκεται την ζωή στους δρόμους, στις εξεγέρσεις, στα καθήκοντα που του αναθέτει η ίδια η Κύπρος, στην ύστατη προσπάθειά της να διεκδικήσει την αυτονομία από τις βρετανικές αρχές. Και έπειτα μια εφηβεία γεμάτη από ορόσημα και η θαρραλέα διεκδίκηση της ζωής και του πνεύματος.

Ο Κυριάκος Κ. Μαρκίδης είναι ο Τυχαίος Μετανάστης, εκείνος που περιδιαβαίνει τον κόσμο γυρεύοντας έναν δρόμο δικό του, προσωπικό. Από την Λευκωσία ως το Μέιν, μια νεότητα δρόμος που θα καταλήξει στο ξεχωριστό απόσταγμα της ζωής που επιμελούνται οι εκδόσεις της Διόπτρας. Η προσωπική διαδρομή του καθηγητή Μαρκίδη μέχρι να βρει τον δρόμο της ζωής του, τα ερεθίσματα της πραγματικότητας που του υποδεικνύουν έναν άλλο δρόμο, τυχαίες συναντήσεις και γνωριμίες με μοιραίους ανθρώπους καθορίζουν τις αποφάσεις που θα πάρει εκείνος ο νέος. Η δεκαετία του 1960 φθάνει με χίλιες φωνές, με ώριμες πια τις απαιτήσεις της για έναν άλλο κόσμο που θα ενσωματώνει τα θεωρήματα της ζωής για να μορφοποιήσει οριστικά την αυριανή του όψη. Οι κοινωνικές επιστήμες, μέσα από την εμπειρία και το θεωρητικό υπόβαθρο της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας χαράζουν το πλαίσιο εντός του οποίου ο καθηγητής θα αποπειραθεί να διατυπώσει μια σύγχρονη, ερμηνευτική προσέγγιση του χριστιανισμού. Η θέση και το αξιακό σύστημα της ανατολικής, ορθόδοξης θρησκείας στέκουν στο επίκεντρο μιας πορείας ζωής. Τα θαύματα και η μεταφυσική, αυτήν που γνώρισε στα λόγια αφοσιωμένων δασκάλων και μοναχών αθροίζονται στο υλικό του εργαστηρίου του Κυριάκου Κ. Μαρκίδη. Ο νοητός κόσμος μα και εκείνη η άλλη, η πέμπτη διάσταση που αποκαλύπτεται μονάχα στους ποιητές και στους αθώους σμίγουν με επίκεντρο την μεταφυσική. Η ανατολική θρησκεία απομονωμένη, αρνούμενη να εγκαταλείψει τις αρχές της βρίσκει ένα άλλο πρόσωπο στην διδασκαλία του κυρίου Μαρκίδη. Η λυρική του φλόγα, η συμπόνοια, η βαθιά, ανθρώπινη θεώρηση, η συγχώρεση και η μετάνοια, μεγέθη που κοντράρουν τούτο τον κόσμο στέκουν αφετηρίες για την αναπαλαίωση της. Την ώρα που ο κόσμος ζητάει να γίνει κάτι περισσότερο από τραγωδία, ο Τυχαίος Μετανάστης από κάποιο μικρό χωριό της Κύπρου, αναδεύει μες στον βρώμικο πηλό της ζωής το αστραφτερό χρυσάφι της πίστης που κάποτε κράτησε όρθιο τον κόσμο. Πολιτείες πλατωνικές που επιβιώνουν απομονωμένες μες στο σήμερα, ξεχασμένες πολίχνες στον δρόμο του πνεύματος, ανασύρονται στις επιφάνειες. Και εκείνο που γίνηκε εντολή, ξαναβρίσκει πια τον τρόπο να ταυτιστεί με την αγάπη που σε κάθε τόπο και με βάση το συλλογικό ζητούμενο, κάθε φορά παίρνει ένα άλλο σχήμα, μια άλλη μορφή. Έχοντας βιώσει την οδύνη της Κύπρου που διάσπαρτη με οιμωγές απ’άκρη σε άκρη , εκκλήσεις εξαπολύει διά την σωτηριάν της, ο Κυριάκος Κ. Μαρκίδης εξομολογείται εκείνη την μυστική συνενοχή της γενιάς του στο μεγάλο ζητούμενο της ελεύθερης Κύπρου. Από το φυλάκιο της Κερύνειας αγναντεύει το νησί του που παλιώνει και μικραίνει , έρμαιο στα σκοτεινά πονταρίσματα των μεγάλων δυνάμεων, των κλειστών μεγάρων. Η αλλοτινή, αλεξανδρινή Κύπρος φυλά για τον εαυτό της μια πράσινη γραμμή. Σαν φλέβα την κόβει στα δύο , ορίζοντας για πάντα την ασώματο και νοερά ψυχή της, αυτήν που μεταλαβαίνουν οι μαθητές του Κυριάκου Β. Μαρκίδη μέσα από το πολυετές έργο του που σφυρηλατήθηκε μες στους κόλπους της ιστορίας που γράφεται με αίμα και αποχαιρετισμούς. Τα συμπιεζόμενα και τα διελκόμενα, αυτά που θα καταργήσει με μια νεανική μονοκοντυλιά ο Μάης του ‘68, ο έρωτας για τους ήρωες που μάχονται υπέρ πατρίδος και ποτέ δεν πεθαίνουν, οι μπερντέδες του χρόνου που κρύβουν τα πρόσωπα των ανώνυμων αγωνιστών, ο κόσμος που αποστρέφει το πρόσωπό του από τον Θεό, διδάσκουν στον Κύπριο καθηγητή τις ομοιοκαταληξίες της ζωής μα και τον τρόπο με τον οποίο τα δάκρυα μετατρέπονται στο ύστατο δοξολόγημα της ύπαρξης.

Ο Τυχαίος Μετανάστης, Κυριάκος Κ. Μαρκίδης, φθάνει το 1960 στην Νέα Υόρκη, «έχοντας ως στόχο την απόκτηση ενός πτυχίου πάνω στις επιχειρήσεις και την επιστροφή στην γενέτειρά του Κύπρο. Μια σειρά από περίεργες συμπτώσεις όμως τον οδηγούν να συνειδητοποιήσει σε πολύ σύντομο, χρονικό διάστημα ότι το πραγματικό νόημα και ο σκοπός του ταξιδιού του δεν ήταν η απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων αλά η ανάπτυξη της κοινωνικής του ευαισθητοποίησης και της πνευματικής του συνείδησης. Μεταξύ άλλων, λοιπόν αυτή η ιστορία επικεντρώνεται στις γενναίες προσπάθειες του Μαρκίδη να ενσωματωθεί στην κοινωνία και την κουλτούρα της Αμερικής, στην ακτιβιστική του δράση με στόχο την επούλωση των πληγών που προκάλεσαν στην πατρίδα του οι εθνικές διαμάχες και στην αδιάκοπη αναζήτηση της πνευματικής του ολοκλήρωσης, μέσα στο περιοριστικό πλαίσιο του άθρησκου και αγνωστικιστικού σύγχρονου, ακαδημαϊκού χώρου».

Μα είναι κάτι πολύ περισσότερο που καταξιώνει το βιβλίο του Κυριάκου Κ. Μαρκίδη, μια ξεχωριστή έκδοση της πάντα ποιοτικής Διόπτρας. Κάτι πολύ περισσότερο από το κύρος και την προσωπικότητα του ίδιου του συγγραφέα, ενός παράγοντα πολιτισμού για την Κύπρο. Είναι το προσωπικό βίωμα, η μυρωδιά της καθημερινής ζωής που σκεπάζει τα πάντα, αναπαλαιωμένη μέσα από την μαρτυρία και το χρονικό. Είναι οι μνήμη και η ταυτότητα που κομίζει τούτο το βιβλίο, μια βιογραφία που παραστέκει συμβουλευτικά εκείνες τις νέες και όσους τούτη την ώρα προβαίνουν με δισταγμούς στα μεγάλα βήματα της ζωής. Η κραυγή με τα φωνήεντα της, ο Θεός με τις παραδοχές και το κρυμμένο του, από τους αιώνες πρόσωπο, το κουβάρι της ζωής που αξιολογεί και τελικά αποδίδει στις πράξεις μας τις σημασίες που αρμόζουν, βρίσκουν μια στέγη στο ταξίδι ενός Τυχαίου Μετανάστη. Από την ναρκοθετημένη Κερύνεια ως το Πανεπιστήμιο του Μέιν, ο Κυριάκος Β. Μαρκίδης, ακολουθεί την αντίστροφη πορεία του χρόνου, επιστρέφει στις δεξαμενές τις γεμάτες αναμνήσεις και εφόδια, το νοσταλγικό φάντασμα των κήπων συναντά, τον ήρωα της νιότης του με τις τροπές της μοίρας του ολοζώντανες. Είναι από έρωτα γραμμένο το βιβλίο της Διόπτρας. Έναν έρωτα για την Κύπρο και το βαθύτερο της στοιχείο. Από έρωτα και από του κεραυνού του χτύπημα πάνω στην μελαγχολική Κύπρο των αιώνων, ετούτη την αγγελική μορφή που κάθε φορά εξέρχεται μέσα από την εικόνα του πολυπόθητου, νεοελληνικού Ευαγγελισμού και μας συγκλονίζει.

«Τυχαίος Μετανάστης», από τις Eκδόσεις Διόπτρα. Διά χειρός Κυριάκου Κ. Μαρκίδη.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.