Τα «Άνθη του Κακού», του Charles Pierre Baudelaire

«Belladonna, μια συνουσία κατάρας και κάλλους», της Αναστασίας Δημητροπούλου

23 April 2016

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

«Belladonna, μια συνουσία κατάρας και κάλλους» Παρίσι, 25 Ιουνίου 1857, ώρα 05:31. Μες σε ένα σουρεάλ σκηνικό προχωρημένης, κι έκλυτης νύχτας, μια σκιά σέρνεται μεθυσμένη μακριά απο το Quartier latin, κατά μήκος της λεωφόρου Saint Michel.

Άγνωστος μονόδρομος ο προορισμός, απείθαρχος στρατιώτης ο λογισμός, και οι προκλήσεις τυραννικές σαν αλογόμυγες, μα ο άντρας με τις διεσταλμένες κόρες, το αλκοόλ στο αίμα και τον ιδρώτα στα ρούχα της ψυχής, σαν απο γινάτι κι ηδονή, συνεχίζει να γδέρνει με τις μύτες των παπουτσιών του την άσφαλτο. Σε λίγες ώρες θα γδάρει τις κοινωνικές συμβάσεις κι ολόκληρη την εκφυλισμένη ανθρωπότητα, τη μοχθηρία της ιδιοτέλειάς της, την πνευματική της κατατονία και την επιδεικτική αδιαφορία της απέναντι στο Καλό και στο Ωραίο, εκδίδοντας την ποιητική του συλλογή, «Τα Άνθη του Κακού». Όμως ποιά άγονη και αλίπαντη γη δέχεται στους κόλπους της σπόρους χωρίς αντίδραση; Χωρίς να κατακαεί ο φλοιός της, τα σωθικά της και το χέρι του σπορέως μαζί;

Όχι, δεν είναι ίδια όλα τα φιντάνια. Διαφέρει στη μορφή και την ιδιοσυγκρασία το χαμομήλι της τυπικής ηθικής, απο τη belladonna της ομορφιάς και της έκστασης, της βίας, της συνεχομένης αίσθησης της κατάρας, της μελαγχολίας, της αμαρτίας, του πόνου, της ανίας και της σκοτεινής κι αφόρητης μοναξιάς του είναι.

Αποκτήστε το βιβλίο

Τα «Άνθη του Κακού», του Charles Pierre Baudelaire, θα τον οδηγήσουν στην αιώνια καταδίκη τόσο της ποίησής του, όσο και του προσωπικού του φαίνεσθαι στα αλλήθωρα μάτια της γαλλικής αστικής τάξης. Ο ρομαντικός αντικομφορμιστής Δάντης μιας παρηκμασμένης εποχής, όπως χαρακτηριστικά τον αποκάλεσε απο θαυμασμό και κατάπληξη, ο Jules Barbey d’ Aurevilly, νιώθει απέχθεια για το άθλιο πλήθος και δε διστάζει να εκφραστεί μέσα απο παγωμένες εικόνες που αντιστοιχούν σε αδιέξοδες ψυχολογικές καταστάσεις, έντονο και προκλητικό στίχο, νοσηρούς ήρωες – παρίες της κοινωνικής ομοιογένειας, σαρκαστική και ειρωνική διάθεση, άγριο, σχεδόν στυγερό ερωτισμό και τον αέναο διαξηφισμό του παρελθόντος με την άδοξη αποτελμάτωση του παρόντος, του πνευματικού και του αισθησιακού, του αγνού κι αμόλυντου Ιδεώδους και του μπωντλαιρικού spleen.

Το αυτόφωτο ποιητικό του απάνθισμα που αποτελείται απο πέντε, και αργότερα έξι, κεφάλαια, όλα με αλληγορικούς τίτλους, τον τοποθετεί στο υψηλότερο βάθρο του Ρομαντισμού καθώς και του Συμβολισμού αναδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο αισθάνεται τον κόσμο ο καταραμένος ποιητής. Για κείνον το Ωραίο πάντα θα είναι παράδοξο, ανεξήγητο, ανεξερεύνητο και καθ’ όλα απροσπέλαστο. Εντέλει σε τούτα τα μικρά χαρακτηριστικά έγκειται με απόλυτο κι ακριβοδίκαιο τρόπο το γεγονός πως είναι κι ωραίο. Εμπνευσμένος απο αινιγματικές καλλιτεχνικές φιγούρες όπως ο Πόε, ο Ντελακρουά, ο Μονέ κι ο Βάγκνερ, αποτελεί αντίστοιχη, και σταθερή έμπνευση για τους Ρεμπώ, Βερλαίν και Μαλαρμέ μέσα απο τις παρακμιακές δημιουργίες του, το κλασικόν του στίχου του, τη σφιχτοδεμένη του δομή και του στιβαρού ρυθμού που μοιάζει να ραγίζει την ψυχή απο μέσα, και σαν δηλητηριώδης belladonna να προκαλεί σύγχυση και ντελίριο στο μυαλό και την καρδιά, όσων συγχέουν την Ηθική με την Ποίηση, την υποκρισία με το Αγαθόν, τη σκιά 1 με τα τολμηρά παιχνίδια του φωτός μαζί της. Με άλλα λόγια, τα αποτυπώματα του Baudelaire για πάντα θα μείνουν ερωτικά ενθύμια στο σεμνότυφο κορμί της εποχής του, αλλά σήμερα δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν κάτι λιγότερο απο το απτό σμίξιμο του λυρισμού και της πιο παράφορης ασχήμιας, τη συνουσία της άλυτης ποιητικής κατάρας και του πιο κεκαλυμμένου κι άφατου κάλλους.