***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
*** Γράφει ο Γιώργος Ρούσκας
Προσέγγιση στο βιβλίο Ποίησης του Κωνσταντίνου Μπούρα: 137 Φάος. ΛΕΞΙΚΑΝΘΑΡΟΣ / α-ΦΘΟΝΙΑ ΦΩΤΟΣ, εκδόσεις Νίκας, 2021
Ecopoetry 1/2019 (σ. 706)
Ξεκίνησε η μέρα σκοτώνοντας
Έναν σκορπιό στον νιπτήρα
Της ορεινής καλύβης
Όπου ξεκαλοκαιριάζω.
Δεν ξέρω αν αυτά τα ζωάκια
Τα δηλητηριώδη είναι
Περισσότερον τοξικά
Από μερικούς Ανθρώπους
Στο γραφείο. Ετούτα τουλάχιστον
Δεν αμύνονται αν δεν τα πειράξεις.
Αργότερα στον υπαίθριο
Νεροχύτη είδα πλήθος
Σφήκες πνιγμένες στην
Προσπάθειά τους για λίγο νερό.
Σκέφτομαι πως τρία πράγματα
Σκοτώνουν τους ανθρώπους:
Η δίψα για χρήμα, για εξουσία,
Για έρωτα… που είναι μία
Βαθύρριζη ανάγκη τους:
Να ξεχωρίσουν και να ξορκίσουν
Τον θάνατο (αυτοί, ο κάθε ένας
Εξ αυτών καλύτερος απ’ όλους
Τούς άλλους)…
Τι να πρωτοπείς για το βιβλίο! Ένα από τα πάμπολλα του Κωνσταντίνου Μπούρα: 1339 σελίδες Ποίησης, τη στιγμή που ποσοτικά, το σύνολο του έργου στους συγκεντρωτικούς τόμους πολλών ομοτέχνων, δεν αγγίζει τις 1000. Συμπέρασμα; Πληθωρικός. Φαινόμενο «Μπούρας». 1339 σελίδες που θα μπορούσαν να είναι τουλάχιστον είκοσι αυτοτελή βιβλία ή κατά την αντίληψή μου 24 αυτοτελή βιβλία-ραψωδίες της δικιάς του Οδύσσειας: της πλεύσης στη θάλασσα του φάους, παλεύοντας με τα κύματα μιας πολυκοσμίας αλλόκοτης, μοναχικής, συνομιλώντας με αλεξίφθονες ηλιαχτίδες κάτω από μία νοητή ομπρέλα α-φθονίας φωτός, αγωνιζόμενος για την κατάκτηση μιας ά-φθονης λιτότητας, μιας λιτότητας εν πλησμονή (με υπογεγραμμένη), όχι για δέκα χρόνια όπως ο Οδυσσέας αλλά για τρία και κάτι, για χίλια εκατόν έντεκα μερόνυκτα αδιάλειπτης δημιουργίας, όπου η κάθε λέξη έχει τη δική της θέση και σημασία. Αν ξενίζει η φράση «μοναχική πολυκοσμία», δεν έχουμε παρά να φανταστούμε την Ομόνοια ή το Σύνταγμα σε ώρες αιχμής, όπου μοναχικοί άνθρωποι συνθέτουν μία πολυκοσμία, η οποία στη βάση της σε ατομικό επίπεδο παραμένει μοναχική αλλά και σε συλλογικό πάλι μοναχική είναι, αφού δεν υπάρχει μεταξύ των ατόμων λεκτική επικοινωνία.
Όσον αφορά στη φαινομενικά οξύμωρη ά-φθονη λιτότητα, οι γεροντότεροι το ξέρουν: στη λιτότητα, στο μέτρο σε βρίσκει η α-φθονία και με την κυριολεκτική της έννοια, την απουσία φθόνου με το άλφα στερητικό, και στην κρατούσα, την υπερ-επάρκεια και την ποικιλία αγαθών.
Από τη στιγμή που για κάποια βιβλία π.χ. 64 σελίδων μου δίδεται κάποτε η Χάρις να μπορώ να μιλήσω με τουλάχιστον 2.000 λέξεις, επαγωγικά συνάγεται ότι αναλογικά για το βιβλίο του Κωνσταντίνου Μπούρα θα μπορούσα να μιλήσω με 44.000 περίπου λέξεις (όσο μία νουβέλα), αν λάβουμε δε υπόψη ότι αυτό λειτούργησε μέσα μου εκθετικά, θα μπορούσα να μιλάω ασταμάτητα για εβδομάδες. Η πρόκληση είναι να συμπυκνωθεί το φως της ουσίας σε τόση έκταση, όση χωράει μία ομιλία ή μία κριτική δημοσίευση. Και η δυσκολία είναι τεράστια.
- Τη σημασία του 144 θα μας την πει παρακάτω ο ίδιος ο Ποιητής. Το 144 σημειώνω προς το παρόν ότι είναι το 12 υψωμένο στο τετράγωνο, 122=144, από το οποίο αν αφαιρέσουμε το επτά, προκύπτει το 137, 144-7=137, η αρχή του τίτλου του βιβλίου.
Το 137 είναι πρώτος αριθμός και Πυθαγόρειος πρώτος αριθμός (πρώτος αριθμός εκφρασμένος ως 4n + 1 ήτοι 4Χ34+1). Στην Πλατωνική Θεωρία το 137 à 1,3,7 (1 Μονάδα, το Αγαθό, το Πρώτο από όλα, 3 Τριάδα: Αλήθεια-Αγαθό-Ωραίο, Εν-Λόγος-Ψυχή, 7 τα επτά μέρη, μουσικά διαστήματα, αρμονία). Πολύ σημαντικός αριθμός και στη Φυσική, την Κβαντική, την Κυματική, τον Ηλεκτρομαγνητισμό.
Ο τρόπος που ένα ηλεκτρόνιο απορροφά ή εκπέμπει ένα φωτόνιο ονομάζεται σταθερά λεπτής υφής και είναι σχεδόν 1/137. Τίποτε τυχαίο στο βιβλίο. Υπάρχει και συνέχεια. Αν με δύο ακτίνες ενός κύκλου 360ο τον διαιρέσουμε σύμφωνα με την αναλογία της χρυσής τομής (1,618…), παίρνουμε έναν κυκλικό τομέα με γωνία περίπου 222ο (222,5) και έναν με 137ο (137,5). Στο ατομικό πρότυπο του Μπορ και την εξίσωση Ντιράκ το πλέον εσωτερικό ηλεκτρόνιο ενός ατόμου με ατομικό αριθμό Z = 137 θα προσέγγιζε την ταχύτητα του φωτός (βλ. το Φάος του τίτλου), ενώ θα ήταν αδύνατο να υπάρξει άτομο με Z = 138 ή με μεγαλύτερο ατομικό αριθμό από το 137.
Με τον αριθμό 137 στην κβαντική φυσική είχε ασχοληθεί ο Βόλφγκανγκ Πάουλι, ο οποίος πέθανε στο νοσοκομείο σε δωμάτιο με αριθμό 137. Το όνομα «137 Μελίβοια» δόθηκε σε μεγάλου μεγέθους σκοτεινό αστεροειδή. Στην αρχαία Μελιβοία, βασιλιάς ήταν ο Φιλοκτήτης. Το ραδιενεργό ισότοπο του Καισίου μετά από πυρηνική σχάση είναι το Καίσιο 137.
Το 1 τώρα. Σύμβολο του Όντος. 1111: περιττός αριθμός, παλινδρομικός, σύνθετος (διαιρέτες 1,11,101,1111). Υψωμένο στο τετράγωνο δίδει 1.234.321 (11112= 1234321).
1111: αγγελικός αριθμός, προαναγγέλλων άμα τη εμφανίσει την ώρα της πνευματικής αφύπνισης
Οι αριθμοί του τίτλου και του υπότιτλου, όχι μόνο προϊδεάζουν για το ποιητικό ταξίδι, αλλά το σημαδεύουν ανεξίτηλα και ενώ καθορίζονται από αυτό, την ίδια στιγμή το καθορίζουν. Οι μεταβάσεις διεισδύουν στο άγνωστο, στο ζεν, στη θωριά του θανάτου ως προϋπόθεση για το επόμενο στάδιο, τη νέα αρχή, στη ματαιοδοξία, στη λιτότητα, την αυτάρκεια, την πλησμονή, την αφθονία. Μόνο στην ενότητα υπό τον τίτλο «Εκατόν έντεκα στρογγυλά βότσαλα» η Ποίηση του Μπούρα εισχωρεί στο Σύμπαν, στην Αρμονία, την Εντροπία, το Άυλο, τη Φύση, τη Γαία, την Ύλη, την Αθανασία, το Έχειν, και σε πολλά ακόμη.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι στην ενότητα [είκοσι και πέντε «προσευχές» ταπεινών και αδύναμων όντων], μπαίνοντας βαθιά στον κόσμο των ζώων, ανοίγει ποιητικούς δρόμους: στην πεταλούδα (αγαπημένο του Όν, το οποίο αποκαλεί συχνά και «ψυχάρα», μία από τις ποιητικές εμμονές του λεξικάνθαρου), στο τζιτζίκι (στο οποίο επανέρχεται, και μάλιστα με το ποίημα της σ. 1299 αποκαλύπτει και αποδεικνύει ο Ποιητής ότι είναι ουσιαστικός γνώστης των «πραγμάτων» και όχι επιφανειακός –μνημονεύει εκεί τα επτά (7) χρόνια που περνά ένα τζιτζίκι κάτω από το χώμα στη γη, για να μπορέσει να ζήσει επτά (7) ημέρες ξένοιαστο επάνω, τραγουδώντας), στο πρόβατο, το μυρμήγκι, το αγριοκάτσικο, την κουκουβάγια, τη μύγα, τη μέλισσα, το κουνούπι, το αλογάκι της Παναγίας, τον μπούφο, τον γλάρο, το δελφίνι, τη φάλαινα, το σαμιαμίδι, το μεταξοσκώληκα, την ακρίδα, με ενδιάμεσες στην ίδια ενότητα ποιητικές αναφορές στον πλούσιο, τον φτωχό, τον επιτυχημένο, τον αποτυχημένο, τον δημόσιο υπάλληλο, τη χαρτορίχτρα, τον τρελό, τον «ταλαίπωρο ποιητή», αφήνοντας αιχμές για το ποιος είναι ο αδύναμος, ποιος ο ταπεινός ή και τα δυο μαζί και ποιος όχι, κάτω από το συμπαντικό ποιητικό του μικρο-μακρο-σκόπιο.
Εκτός από τη λέξη «ψυχάρα», ο λεξικάνθαρος έχει εμμονές τόσο με ποιήματα ολόκληρα, τα οποία επαναλαμβάνονται στο βιβλίο λόγω της σπουδαιότητάς τους και της καταχώρισής τους στα Θεμελιώδη Αξιώματα της Μπου-ρε-ϊ-κής (για το έψιλον, βλ. ρέικι) Χωροχρονομετρίας:
Χωρίς τον Έρωτα / Θα ήμασταν τυφλοί / Χωρίς τον Θάνατο / Αλαζόνες
υπέροχο ταφικό επίγραμμα,
όπως άλλωστε και το
Αελίου φΑεινοτέρΑ Αγάπη (σ. 607, με τα άλφα όλα κεφαλαία)
όσο και με φράσεις, όπως τα «ακασικά αρχεία», ή λέξεις όπως η πομφόλυγα, τα νιόνια (νι(χ)όνιο = το 113ο στοιχείο στον Περιοδικό Πίνακα, με ατομικό βάρος 286), τα ανυπάκουα τρελόνια και τα παραδοξόνια (είναι το ίδιο πράγμα, περισσότερα στη Φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων).
Οφείλω να σημειώσω την ιδιαίτερη αγάπη του για τη χρήση της υπογεγραμμένης στη δοτική και την υποτακτική, όπου ενίοτε χρησιμοποιεί τον τύπο με το ιώτα μετά την υπογεγραμμένη συλλαβή, όπως λ.χ. εν Τήνωι, να διαβήι, να επέλθηι, τη Τύχηι.
Τολμά τη χρήση τριών θαυμαστικών (καθόλου τυχαίο) στις ευχετικές του παρακλήσεις–προσταγές «Αμήν!!!» και «Γέγονε!!!», στο οποίο επιλέγει ποιητική αδεία τον παρακείμενο του ρήματος ειμί: γέγονε, όχι μόνο γιατί ακούγεται σαν προστακτική-ευκτική: να γίνει, αλλά και γιατί ήδη εντός του η ευκταία πράξη έχει συντελεστεί. Καθόλου τυχαία λοιπόν η επιλογή της μη χρήσης του μέλλοντα της ευκτικής: έσοιτο, ούτε του αορίστου β΄ευκτικής: γένοιτο, ούτε της υποτακτικής: γένηται, γιατί στην Ποίηση τίποτε δεν είναι τυχαίο.
Αρχαίοι πολιτισμοί, Παγκόσμια Ιστορία και Μυθολογία, τεκμήρια, κείμενα, θεωρίες, Επιστήμες, Τέχνες, Μεταφυσική, όλα σε τούτο το ποιητικό ποτάμι, το ύδωρ του οποίου αναλόγως της κλίσης κυλά σε πάρα πολλά είδη ποίησης: παραδοσιακή, σύγχρονη, μοντέρνα, μεταμοντέρνα, μετα-ποιητική, χάικου, ολιγόστιχη ή πολύστιχη, πάντα δονητική.
Η θεότητα Shiva, άλλοτε ταυτίζεται με τον Διόνυσο (σ. 862) και άλλοτε με τον Ποσειδώνα (σ. 1033), αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο υπαρξιακά να είναι τρεις υποστάσεις της μίας θεότητας, η οποία δεν γνωρίζει λαούς, πολιτισμούς, γλώσσες, αλλά ίσταται άνωθεν υπερ-βατικά, α-θανάτως.
Ηράκλειτος, Σωκράτης, Ρίτσος, Καβάφης, Σεφέρης αγάπες μεγάλες, όπως και σύγχρονοι λογοτέχνες ή καλλιτέχνες, στους οποίους δεν διστάζει να αφιερώσει ποιήματα ή να τους αναφέρει ονομαστικά, μάλιστα δε σε κάποιες περιπτώσεις, φορές πλείονες της μιας.
Από το βιβλίο αναβλύζουν πολλά, μεταξύ των οποίων και Άκρατη Μεγαλοκαρδία. Έθεσα μόνος το ερώτημα-πρόκληση στον εαυτό μου: βρες μία λέξη που να χαρακτηρίζει με τη μεγαλύτερη ακρίβεια τη συγκεκριμένη Ποίηση. Αφέθηκα στο ποτάμι των λέξεών της να με οδηγήσει εκείνη στην όχθη της απάντησης, αν ήθελε. Μετά από τη λεπτομερή μελέτη ολόκληρου –λόγω τιμής– του βιβλίου, σε χρόνο ανύποπτο, συνειδητοποίησα ότι την απάντηση μου την έστειλε το υποσυνείδητο του Ποιητή, όταν με δικιά του πρωτοβουλία, απόθεσε σε κάποιους στίχους την πληροφορία για το είδος του κώδικα της γραφής του. Δύο λέξεις μοναχικές που βρέθηκαν στην πολυκοσμία των άλλων, εξ ίσου όμως σημαντικών, αποκαλύπτουν:
- Αλλοδιαστασιακά όντα κατέγραφαν / Τις απεγνωσμένες προσπάθειες / Στον αιθέρα (σ. 562)
- σ. 1014 Ποίημα με τίτλο Πολυδιαστασιακός εαυτός
- Θα ’θελες να λιώναν εσένα / Γίγαντες αλλοδιαστασιακοί; (σ. 1233)
- Αλλοδιαστασιακό ον, / πολυδιαστασιακή οντότητα, / … / καταλαβαίνεις ίσως τώρα / γιατί χρειάζονται στο πανέμορφο / γαϊδουράγκαθο / τα αγκάθια; (σ. 1258)
- Πολυδιαστασιακός εαυτός: / Όταν πεθάνω, θα πεθάνουν / Όλοι οι εαυτοί μου / Ή μήπως κάποιοι ανά- / Ζωπυρωθούν; (σ. 1294)
Αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη των λέξεων που εγκαταλείπουν τα χείλη μου, θεωρώ τον Κωνσταντίνο Μπούρα «Πολυδιαστασιακό Ποιητή», την δε Ποίησή του «Αλλοδιαστασιακή».
Ίσως γι’ αυτό ξενίζει κάποιους ομότεχνους, κάποιους σε εισαγωγικά «κριτικούς» ή κάποιους εγκλωβισμένους σε στρατόπεδα νοός ή σε κελιά πεπατημένης. «Όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια», λέει το γνωμικό ή «τα λέει αγουρίδες» κατά τον παππού Αίσωπο.
Το βιβλίο δεν είναι εύκολο. Για να εισέλθεις την Κεντρική του Πύλη, πέρα από τα αποθέματα Γνώσης και Τέχνης που σαφώς θα σε διευκολύνουν, χρειάζεται να είσαι ανοιχτός και στο νου και στην καρδιά, να είσαι έτοιμος για όλα χωρίς να είσαι προετοιμασμένος.
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έπος αντιηρωικόν και χαρούμενον, έπος του Φωτός. Πέρα από ένα Ποιητικό Ημερολόγιο Γέφυρας Πλοίου, για 1111 καταγεγραμμένα μερόνυχτα πλεύσης Φωτός, είναι ένα «Αφορμολόγιο», συγκέντρωση Ποιημάτων δηλαδή που γράφτηκαν κρατώντας φανερή την αφορμή, όσο αόρατη κι αν παραμένει η Ποιητική τους Στροφορμή.
Πολλά Ποιήματα ενσαρκώνουν φιλοσοφικές ενοράσεις, άλλα προσωπικές Αλήθειες, Απολογισμούς, Ευχές, Προσταγές. Πολλά είναι Δώρα, Αντίδωρα, Αφιερώσεις. Άλλα είναι φτιαγμένα από βιωματικές αποκρυσταλλώσεις. Συχνή η ενσωμάτωση ρητών, γνωμικών, αφορισμών.
Πάρα πολλά είναι διδακτικά (όπως π.χ. ενδεικτικά των σ. 996, 1003, 1011, 1065, 1069, 1106, 1107, 1207). Κάποια συντίθενται από εκπεφρασμένη συμπύκνωση κρηπίδων της Κοσμοθεωρίας του Ποιητή (όπως π.χ. των σ. 1008, 1255, 1257, 1291, 1310, 1318).
Πέρα από τις ουσιαστικές ερωτήσεις με τα ωμά (ε)ρ(ωτ)ήματα (βλ. π.χ. σ. 1022, 1101, 1276, 1296), δίδονται και απαντήσεις σε επιλεγμένα είτε τεθέντα είτε δυνητικά είτε φανταστικά (τεθέντα και αυτά, σε άλλη διάσταση), όπως π.χ. αυτή της σελ. 813:
Επιλέγω να μετατραπεί / Το σκότος μέσα μου / Σε φως γαληνό
(και των σ. 809, 828, 975, 1211, 1219, κ.α.).
Ο Ποιητής απαντά συχνά και στις ερωτήσεις «ποιος είσαι;» και «Quo Vadis?» (όπως λ.χ. στις σ. 1086, 1230, 1304) αλλά και στο τι θα ήθελε να μείνει πίσω του από εκείνον (σ. 1014-1017 και σ. 1147). Προβαίνει σε δημόσια ποιητική εξομολόγηση (σ. 1142), γράφει την κατά Μπούραν Αποκάλυψη (σ. 1158) και στο εξαιρετικό «Ακακίας κενοτάφιον» (σ. 1147) αφήνει εν είδει Ποιητικής Διαθήκης οδηγίες για το αμέσως μετά από το σωματικό του τέλος.
Ο αναγνώστης θα σταθεί σε πάρα πολλά σημεία, όπως στη σ. 1046-1047 στο «Ευτυχία είναι…», στην αναφορά στον Καβάφη (σ. 1135), στο ποίημα της σ. 1307 «Αυτογνωσία», στα εξαιρετικά λεκτικο-ακτιβιστικά παιδικά του ποιήματα (σ. 1308 κ.ε.), στην ολοζώντανη (αυτο)προσωπογραφία της σ. 587, στις λέξεις που θέλει να διασωθούν (σ. 811 κ.ε.), στον υπέροχο Ισολογισμό Ζωής (σ. 800), στον πολύ δυνατό Επίλογο (σ. 805), όπου και αναφέρεται στον «λεξικάνθαρο», τον οποίο πολύ εύστοχα έχει προσεγγίσει η κοινή μας αγαπημένη Δρ φιλολογίας, συγγραφέας και κριτικός Ανθούλα Δανιήλ. Σημειώνω ότι όσοι είναι παθιασμένοι με την αγγειοπλαστική, γνωρίζουν ότι ο κάνθαρος, είναι αγγείο με δύο λαβές για πιόμα (πόσο ωραιότερη η λέξη πόση) και για σπονδές, συνδεδεμένο με τον θεό Διόνυσο. Λεξικάνθαρος, αγγείο φτιαγμένο με λέξεις, αγγείο γεμάτο με λέξεις, να πίνεις και να δροσίζεσαι.
Μέγας των Λέξεων Γεωμέτρης, Φιλόσοφος και Μηχανικός, ως σύγχρονος Θαλής (σύγχρονος με την έννοια του ότι είναι μερικά ορατός στην παρούσα συγχρονικότητα κατά Γιούγκ) –με τη διαφορά ότι ο Μπούρας σε αντίθεση με τον Θαλή καταφεύγει συχνά στον μύθο για να ανιχνεύσει αλλά και για να κάνει στους πολλούς κατανοητή την Α-λήθεια–, πασιφανέστατα δε Ποιητής Συμπαντικός, έχει εξ’ Αρχής προικοδοτηθεί άνωθεν με το πρόθεμα «αεί», οπότε λειτουργεί παραμένων αει-Θαλής.
Στην Ποίησή του πάντοτε υπάρχουν οι άλλοι, σε διάφορες μορφές. Η μοναχικότητα λες και αναδεικνύεται από την πολυκοσμία όπως το φως από το σκότος. Το ένα υπάρχει μέσω του άλλου. Ή μήπως είναι η άλλη όψη του ίδιου, για να φέρω στο προσκήνιο και τη λέξη «ταυτόν»;
Το φάος ταυτίζεται με το πέμπτο στοιχείο, τον αιθέρα (σ. 670). Ο νους; (σ. 460):
Νούς – νοός – όντως όντος – Ιών – Άπαν –
Ταυτόν – Εαυτόν ποιούμενος – ονειρευάμενος.
Η γλώσσα πεντακάθαρη, διαλύτης αρχαίας, αλεξανδρινής, καθαρεύουσας, δημοτικής, εκκλησιαστικής, επιστημονικής, θεατρικής, σε ένα διάλυμα διαυγές για αυτό και τόσο κρυπτικό, τόση μαγεία εμπεριέχον.
Οι λέξεις έχουν την τιμητική τους. Συνηχήσεις, παρηχήσεις, μετωνυμίες, επεξηγήσεις, παρενθέσεις, επαναλήψεις, οξύμωρα, ειρωνείες, σαρκασμοί, επαναφέρουν τη χαμένη τους φρεσκάδα και απομακρύνουν τους ρύπους.
Όταν αυτό συνδυαστεί με την ενεργειακή μεταφορά της πρόθεσης του ποιητή στη δυναμική της εικόνας, δημιουργούνται (ποιούνται για την ακρίβεια) αριστουργήματα, όπως αυτό της σελ. 998:
Οι ανεμόμυλοι θηλές / Στα στήθη της γης / Ο ουρανός σκύβει / να θηλάσει
ή αυτό της σελ. 1006:
Είμαι ένα σαλιγκάρι / Που βγήκε από το καβούκι του. / Το άφησε πίσω για να το / Τσακίσουν νυσταγμένες νταλίκες / Κι ορφανά αρπακτικά.
Ξεχωριστοί οι αριθμοί 5, 7, 144 για τον Μπούρα:
Με τα πέντε στοιχεία, / Στους επτά ουρανούς / Εξακοντισθήκαμε / Σ’ εκατόν σαράντα τέσσερις / Διαστάσεις περιπλανηθήκαμε /… (σελ. 680)
Από το 144 γεννιέται –όπως ήδη εξηγήθηκε– το 137. Οι 144 διαστάσεις μνημονεύονται και στο Ποίημα Πολυδιαστασιακός εαυτός (σ.1014-1017), όπου και το αγαπημένο του οκτώ (λόγω των διαφόρων του μορφών: οκτώ, γιν-γιαγκ, δύο έψιλον αντικριστά, δύο πλεγμένα σίγμα «s», άπειρο, δύο αντικριστά ωμέγα, κλπ, όπως φαίνονται παραστατικά στη σχετική εικόνα):
Το μισό οκτάρι εδώ και το υπόλοιπο / Στην άλλη πλευρά / Της «μαύρης» τρύπας.
Το ένα άπειρο εδώ και το άλλο στον καθρέφτη αυτού του κόσμου, το ένα άπειρο στο φως και το άλλο στο σκότος. Υπάρχει πρωτότυπο; Είδωλο; Πού το Ον-Εν; Αναζητώντας πληροφορίες ο αναγνώστης για παράλληλο σύμπαν, για σύμπαν καθρέφτη, για metaverse, θε να εννοήσει πληρέστερα τη σπουδαιότητα των τριών παραπάνω στίχων. Επισημαίνω εδώ τη χρήση του «μετά» και του συμβόλου του απείρου (ξαπλωμένο οκτώ) από το «νέο» φέισμπουκ (facebook).
Ιδιαίτερη αναφορά στο 8 γίνεται στο ποίημα 888 της σ. 1071, όπου δηλώνεται ξανά ότι
μηδέν δεν υπάρχει.
Η υποψία –ήδη από τον τίτλο– ότι η Ποίηση αυτή έχει απόλυτη σχέση με τους αριθμούς, περίτρανα σε πάρα πολλές σελίδες επιβεβαιώνεται.
Έχει σχέση και με τις Ιδέες και δη απόλυτη. Το τρίγωνο Ποίηση–Ιδέες–Αριθμοί εγγράφεται σε σχήμα κυκλοτερές, γίνεται βότσαλο και κυλά. Δια στόματος Μπούρα:
«Οι Ιδέες γι’ αυτό είναι: για να μοιράζονται. Ανήκουν σε όλους και καν-είς ο ιδιοκτήτης της. Ού-τις.
Χαίρομαι που γευτήκαμε την ίδια περιπέτεια. Τώρα πρέπει να φύγω. Για μένα ο άλλος κόσμος, ΜΕΤΑ, το “Επέκεινα”, είναι ένα πάλλευκο ενεργοπληροφοριακό πεδίο, σαν λιωμένος λευκόχρυσος, εκεί όπου ξεδιψάει η αδάμαστη δίψα μας για γνώση. Έρρωσθε!!! Σας περιμένω… Να ανταλλάξουμε εμπειρίες και απόψεις. Την άλλη εβδομάδα, τον άλλο αιώνα, δίνετε διάλεξη ΕΣΕΙΣ εκεί. Το βήμα του ρήτορος της πρωΐας (εκεί) / εσπέρας (εδώ) σε ΕΣΑΣ ανήκει. Σας ευχαριστώ συνοδοιπόροι και συναθλητές μου…»
Αναλογιζόμενος το ου-τις, καν–εις, ούτε εις, μηδέ εις, μηδέ εν, μηδ-έν, το εδώ και το εκεί, σωπαίνω για λίγο ενθυμούμενος τους στίχους της σ. 59:
Αν κοιτάζαμε για μια / Μόνη στιγμή / Γύρω μας / Θα ουρλιάζαμε από χαρά / Και θα σωπαίναμε / Από δέος.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
