***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Χιροσίμα 1945, Chris Wallace, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ο Chris Wallace μας αφηγείται σε ένα είδος ιστορικού θρίλερ καρέ-καρέ το χρονικό των 116 ημερών που άλλαξαν για πάντα την εικόνα του κόσμου μας και οδήγησαν σε αυτό που αποκαλούμε σήμερα “πυρηνική εποχή”.

Το βιβλίο αυτό δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε, σαφώς και ιστορικό μυθιστόρημα, αλλά ούτε και αμιγώς ιστορικό βιβλίο. Ίσως ο καλύτερος χαρακτηρισμός να ήταν πολιτικό και ιστορικό θρίλερ με μυθιστορηματικά, αλλά και ιστορικά στοιχεία.

Ο Wallace παραθέτει όλο το χρονικό ρίψης της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, της πρώτης στον κόσμο, από την στιγμή ανάληψης της Προεδρίας από τον Χάρυ Τρούμαν, έως και την τελική στιγμή της ρίψης.

Σε αντίθεση με την άποψη πολλών ιστορικών που καταδικάζουν την απόφαση του Τρούμαν θεωρώντας ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να λήξει και χωρίς τη ρίψη της βόμβας, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο Χάρυ Τρούμαν δεν μετάνιωσε ποτέ για την καταστροφική απόφαση που έλαβε, αλλά συνάμα και ότι ίσως πράγματι τελικά δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, προκειμένου να γλιτώσει άσκοπες απώλειες του αμερικανικού λαού που είχε κουραστεί να πολεμά. Είναι κοινώς παραδεκτό ότι, αν δεν είχε πέσει τελικά η βόμβα και γινόταν απόβαση στα ιαπωνικά νησιά, αυτή θα είχε κοστίσει χιλιάδες ζωές στους Αμερικανούς στρατιώτες, αλλά και στους Ιάπωνες στρατιώτες και αμάχους, καθώς ήταν γνωστή η λυσσαλέα αντίσταση που προέβαλαν έναντι των Αμερικανών.

Εκ των υστέρων, όταν όλοι γνωρίζουμε τι έχει συμβεί, έχουμε την τάση να κρίνουμε αρνητικά τα πεπραγμένα των ηγετών και των ιθυνόντων της κάθε εποχής, η αλήθεια είναι όμως πως αλλιώς έβλεπαν τα πράγματα εκείνοι που έζησαν σε κάθε εποχή, χωρίς να διαθέτουν την παντοδυναμία της “εκ των υστέρων” γνώσης που διαθέτουμε εμείς.

Ο Τρούμαν πάντως, αν και δεν μετανόησε ποτέ του-επισήμως τουλάχιστον- για τη Χιροσίμα, εντούτοις αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχε και τους ενδοιασμούς του για την ενέργεια αυτή ή ότι έδωσε την έγκρισή του προκειμένου να συνεχιστεί το Πρόγραμμα Μανχάταν ελαφριά τη καρδία. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι υπέφερε από αϋπνίες και έντονους πονοκεφάλους εκείνη την περίοδο.

Αναμφισβήτητα λοιπόν, τόσο ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, όσο και οι υψηλά ιστάμενοι στρατιωτικοί, όσο και οι ίδιοι οι επιστήμονες που εργάζονταν στο Πρόγραμμα, είχαν ακριβή επίγνωση των συνεπειών της εφεύρεσής τους, γνώριζαν ότι εισήγαγαν τον κόσμο τους σε μία νέα επικίνδυνη εποχή, αλλά και είχαν πολλές ηθικές ενστάσεις για το όλο ζήτημα.

Η ακριβής έκταση της ζημιάς που προκάλεσαν οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν έγιναν εκείνη την εποχή ευρέως γνωστές στο αμερικανικό κοινό, ωστόσο, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εποχής, το 85% των Αμερικανών επιδοκίμαζε τη χρήση του νέου υπερόπλου, παρά τις πρωτοφανείς συνέπειες που θα είχε η χρήση του στον άμαχο πληθυσμό της Ιαπωνίας, αφού μονάχα με αυτόν τον τρόπο θα εξοικονομούνταν ζωές Αμερικανών και θα τελείωνε ο πόλεμος γρηγορότερα.

O Wallace εξετάζει στο βιβλίο του το πλήρες παρασκήνιο σχετικά με την κατασκευή της βόμβας: το επιστημονικό με όλες τις λεπτομέρειες της κατασκευής, την πρώτη δοκιμή της βόμβας σε μία έρημο στο Νέο Μεξικό, τους ανθρώπους που εμπλέκονταν στην κατασκευή της, το απόρρητο της όλης υπόθεσης και τους ενδοιασμούς που αυτοί είχαν, το στρατιωτικό, με τους αξιωματικούς που σχετίζονταν με το Σχέδιο Μανχάταν, τον στρατηγικό σχεδιασμό της όλης επιχείρησης και την εκπαίδευση των πληρωμάτων των αεροσκαφών, το πολιτικό με τις διαφωνίες και τη δράση του Τρούμαν στις ΗΠΑ, αλλά και στη Διάσκεψη του Πότσνταμ, η οποία ήταν σε εξέλιξη τις ημέρες των δοκιμών και είχε ολοκληρωθεί λίγο πριν από την έναρξη της επιχείρησης, αλλά και το διπλωματικό, με τις σχέσεις ΗΠΑ και ΕΣΣΔ να ακροβατούν σε τεντωμένο σκοινί και τον Στάλιν να γνωρίζει την ύπαρξη της βόμβας χάρη σε ένα κατάσκοπό του στην καρδιά του Σχεδίου Μανχάταν.

Ιδιαίτερα εντυπωσιάζουν τον αναγνώστη οι λεπτομέρειες της κατασκευής της βόμβας και οι καθηλωτικές περιγραφές τόσο της πρώτης πυρηνικής δοκιμής, όσο και της ίδιας της πτήσης του Enola Gay προς τη Χιροσίμα. Στα θετικά του βιβλίου συγκαταλέγεται επίσης η ύπαρξη πολλών αποσπασμάτων από ημερολόγια και επιστολές των πρωταγωνιστών σχετικά με το επίμαχο ζήτημα.

Ξεκινώντας την αφήγηση 116 ολόκληρες μέρες πριν, ο Wallace ακολουθεί πορεία αντίστροφης μέτρησης μέχρι το σημείο 0, την ώρα δηλαδή της ρίψης της βόμβας στις 6 Αυγούστου του 1945. Η μέθοδος αυτή της αφήγησης καθηλώνει τον αναγνώστη και καταφέρνει να διατηρήσει στα ύψη την αγωνία του, σαν να μη γνωρίζει τι επρόκειτο να συμβεί. Παράλληλα, μέσω της ανάγνωσης του βιβλίου, ο αναγνώστης θα σχηματίσει μία πολύ καλή εικόνα για τις απαρχές του Ψυχρού Πολέμου και την έναρξη της εποχής του “πυρηνικού τρόμου”, μιας εποχής που δεν έχει τελειώσει μέχρι σήμερα.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.