CLOSE: Αριστούργημα!

5 May 2023

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ο Λίο και ο Ρεμί είναι δύο δωδεκάχρονα πιτσιρίκια. Κολλητοί φίλοι από μικρά. Αγαπημένοι. Δεμένοι. Κάνουν τα πάντα μαζί, μένουν ο ένας στο σπίτι του άλλου, παίζουν, γελούν, ονειρεύονται. Ανέμελοι. Ανοιχτοί. Αθώοι. Καθαροί. Μέχρι που η πρώτη γυμνασίου, η εφηβεία και όλοι οι άγραφοι κανόνες, οι νόρμες της «ενήλικης» κοινωνίας έρχονται στην πόρτα τους. Η φιλία τους διακόπτεται απότομα. Αλλαγή. Απομάκρυνση. Επιβίωση. Ενηλικίωση. Τίποτα δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο.

Νικητής του Μεγάλου Βραβείου του Φεστιβάλ των Καννών 2022, και με υποψηφιότητα για τον Χρυσό Φοίνικα αλλά και το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας για το 2023, ο Βέλγος σκηνοθέτης του Girl (2018), Λούκας Ντοντ, επιστρέφει με μια ταινία που φαινομενικά μοιάζει να βαδίζει σε παρόμοια θεματική, μόνο που αυτή τη φορά τολμάει μέσω της διαφορετικότητας και μιας αφιλόξενης εφηβείας, να μιλήσει για τραύματα και βιώματα πολύ πιο βαθιά. Καθολικά. Βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο και μιλάει σε όλους μας, μας κερδίζει και μας καθηλώνει από το πρώτο κιόλας δευτερόλεπτο, ξυπνώντας όλες εκείνες τις θαμμένες μνήμες του ποιοι υπήρξαμε κάποτε. Πριν αναγκαστούμε να μπούμε σε καλούπια, κανόνες, κουτάκια επιβίωσης. Γιατί ναι, όλοι το κάναμε με κάποιο τρόπο. Κάναμε στην άκρη αυτό που είμαστε, δειλιάσαμε, πιστέψαμε πως κανείς δεν θα μας δεχτεί και αγαπήσει αν μας ήξερε πραγματικά, ηττηθήκαμε όταν αλλάξαμε για να χωρέσουμε. Κάπου. Οπουδήποτε. Γιατί είναι τόσο αναπόφευκτη η ανάγκη της αποδοχής; Γιατί είναι τόσο ισχυρή η βεβαιότητα της απόρριψης; Τι σημαίνει δύναμη και τι αδυναμία; Πότε είναι κανείς δυνατός, όταν προσαρμόζεται και επιβιώνει ή όταν αρνείται να συμβιβαστεί; Με όποιο κόστος. Με κόστος τη μοναξιά. Με κόστος ακόμα και το θάνατο. Γιατί αξίζει να πεθαίνει κανείς αν όχι για τις αλήθειες του; Κι έπειτα, αξίζει να πεθαίνει κανείς; Για οτιδήποτε, όταν όλες οι πιθανότητες -ναι, μαζί και οι ανασφάλειες- ανοίγονται μπροστά του;

Τα παραπάνω, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που με σθένος και μια μοναδική κινηματογραφική αισθητική, εσωτερική, ευαίσθητη, αλλά ταυτόχρονα τόσο δυνατή, καθηλωτική, τα κοντινά πλάνα του μόλις 14χρονου Eden Dambrine, στον ρόλο του Λίο, είναι τόσο συγκλονιστικά, τόσο έντονα εκφραστικά, τόσο βαθιά αληθινά που σίγουρα όχι απλώς κερδίζουν, αλλά μένουν χαραγμένα στις καρδιές και το μυαλό των θεατών για καιρό και το Close είναι από εκείνες τις ταινίες που κανείς δεν θα ξεχάσει εύκολα. Και της αξίζει απόλυτα. Το πένθος, η απώλεια, η απορία, η απουσία, οι ενοχές, η διαχείριση τραύματος, οι άμυνες και τα τείχη που υψώνουμε, θέματα δύσκολα, λεπτά, φαίνονται να χειρίζονται τόσο αβίαστα, μαεστρικά σχεδόν από την κάμερα του Ντοντ, που χωρίς περιτυλίγματα και φλυαρίες, μοιάζει ικανός να αντικατοπτρίζει τα μύχια της ψυχής μας, σε μια ταινία τόσο πλούσια σε συναίσθημα που σαν χάδι σχεδόν μοιάζει ικανή μέσα από ένα μόνο πλάνο να πυροδοτήσει όλα όσα απαιτεί το θέμα της, και μάλιστα στην ολότητά τους. Δεν σου χαρίζει ούτε δευτερόλεπτο. Δεν τολμάς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω της!

Το απλό είναι πάντα το πιο δύσκολο. Το πιο σύνθετο. Το πιο πολυεπίπεδο. Το πιο δυσανάγνωστο πολλές φορές. Γιατί είναι και το πιο αληθινό. Το πιο δίπλα μας. Το οικείο σε όλους μας, το πιο προσωπικό. Close. Ακόμα και ο τίτλος της ταινίας το υποδηλώνει. Χωράει αμέτρητες σκέψεις και μεταφράσεις, και είναι όλες εκεί. Στα πλάνα, στη φωτογραφία, στις ερμηνείες, σε όλα αυτά που δεν λέγονται αλλά υπάρχουν. Ακριβώς όπως και στη ζωή. Οικειότητα. Φιλία. Έρωτας. Σχέσεις. Δέσιμο. Μυστικά. Ιδιωτικότητα. Εαυτός. Ταυτότητα. Ενηλικίωση. Ανακάλυψη. Ψυχή. Όνειρα. Αλήθεια. Όλα όσα είναι μέσα, και κοντά μας, με κάποιον τρόπο μοιάζουν να βρίσκουν τη θέση τους στην ταινία που σχεδόν επώδυνα, λειτουργεί σαν μια υπενθύμιση στον θεατή. Υπενθύμιση για όλα όσα κρατήσαμε κάπου βαθιά μέσα μας στον αγώνα της επιβίωσης που διασχίζει τώρα ο μικρός Λίο. Και η αθωότητα; Αυτό που πραγματικά είμαστε, αυτό που κάνει την ψυχή μας να γελάει, ο δρόμος που κάποτε πιστέψαμε πως θα παίρναμε, πριν μπούμε στην διαδικασία των στερεοτύπων; Χαμένα ή ξεχασμένα; Και με όλα τα θέματα ανοιχτά πια στο τραπέζι, η ταινία φτάνει στο τέλος της, ένα τέλος που σε αφήνει σχεδόν σε κομμάτια, με μερικά από τα πιο αβίαστα δάκρυα της ζωής σου να κυλούν και μένεις βυθισμένος για ώρες να αναρωτιέσαι, πότε ακριβώς χάθηκες εσύ; Ποια ήταν η δικιά σου στιγμή; Το επέλεξες ή το επέτρεψες; Έχασες ή κέρδισες; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ελευθερία είναι μια έννοια πολύ πιο περίπλοκη από όσο νομίζουμε. Ίσως να είναι στο χέρι μας να την αποκτήσουμε, ίσως να είναι μόνο μια ψευδαίσθηση.