Επτά ποιητικά βιβλία σημαντικών Τούρκων Ποιητών

Σύνταξη: Newsroom

17 September 2022

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Οι Eκδόσεις Βακχικόν με αφορμή την κυκλοφορία της επιλογής ποιημάτων του δημοφιλούς Τούρκου ποιητή Οζντεμίρ Ασάφ “Η συμφωνία των λουλουδιών” -αποτελεί την τελευταία μας προσθήκη στην σειρά “Ποίηση απ’όλο τον Κόσμο”- προτείνουν για τον μήνα Σεπτέμβριο την ιδιαίτερη αυτή έκδοση και ακόμη έξι ποιητικά βιβλία σημαντικών Τούρκων ποιητών.

Οζντεμίρ Ασάφ
Η συμφωνία των λουλουδιών

Ο Οζντεμίρ Ασάφ υπηρέτησε με ευσυνειδησία την ποίηση από τα πρώτα εφηβικά του χρόνια έως και τον θάνατό του, γεγονός που τον έκανε αρκετά δημοφιλή στο αναγνωστικό κοινό. Δεν διατήρησε τη δημοτικότητά του μόνο όταν ήταν εν ζωή, αλλά και μετά τον θάνατό του παρέμεινε δημοφιλής. Αυτή η σχέση αγάπης του αναγνωστικού κοινού προς τον ποιητή προέρχεται και από το ύφος που χρησιμοποίησε, αλλά και τα θέματα που διαπραγματεύθηκε στην ποίησή του.

Χωρίζεται στα δυο ο πληθυσμός της γης.

Ο μισός γίνεται εσύ κι ο άλλος μισός εγώ.

Ύστερα και οι δυο μας γινόμαστε ένα όλον,

Δίχως ν’ αφήσουμε να το καταλάβει κανείς.

Μετάφραση: Αριστοτέλης Μητράρας

Εντίπ Τζανσεβέρ
Το μετά μένει

Ο Εντίπ Τζανσεβέρ χρησιμοποιεί την ποίηση ως ένα μέσο αυτοπροσδιορισμού του ίδιου και των υπαρξιακών αδιέξοδων του ανθρώπου, εν γένει. Με έντονο το κοινωνικό αίσθημα, αν και δεν ανήκε ανοιχτά σε κάποια πολιτική παράταξη, δεν δίστασε να κάνει κοινωνική κριτική για τις υπάρχουσες συνθήκες της εποχής του.

Δεν είχα παθιαστεί ξανά έτσι

Με το βύσσινο στο κλαδί,

Με το φως της βιτρίνας,

Με τη μυρωδιά σάλτσας στην κουζίνα μου,

Με το τρεχούμενο ποταμό, με το ιπτάμενο σύννεφο,

Ποτέ δεν είχα παθιαστεί τόσο με τη ζωή.

Μετάφραση: Νάνσυ Αντωνιάδου

Ναζίμ Χικμέτ
Ανθρώπινα τοπία της πατρίδας μου

Το έπος του Ναζίμ Χικμέτ “Ανθρώπινα τοπία της πατρίδας μου” θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ποιητικό μυθιστόρημα, όπως επίσης θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε και εποποιΐα του πρώτου μισού του 20ού αιώνα καθώς ο ποιητής απεικονίζει την πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση του τουρκικού λαού.

Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή

που δεν την αρμενίσαμε ακόμα.

Το πιο όμορφο παιδί δε μεγάλωσε ακόμα.

Τις πιο όμορφες μέρες,

τις πιο όμορφες μέρες μας,

δεν τις ζήσαμε ακόμα.

Κι ό,τι πιο όμορφο,

Κι ό,τι πιο όμορφο θα ’θελα να σου πω,

Δε στο ’πα ακόμα.

Μετάφραση: Αριστοτέλης Μητράρας

Φαζίλ Χιουσνού Νταγλάρτζα
Η γεύση της γραφής

Ο Φαζίλ Χιουσνού Νταγλάρτζα θεωρείται από τους πιο παραγωγικούς ποιητές της τουρκικής λογοτεχνίας κατά τη δημοκρατική περίοδο. Αφιέρωσε όλη τη ζωή του αποκλειστικά στην ποίηση. Οι επισημάνσεις του Τζεμάλ Σουρεγιά είναι σημαντικές: «Στην ποίηση του Φαζίλ Χιουσνού παρατηρούνται δύο περίοδοι. Η πρώτη είναι εκείνη της διαίσθησης, ενώ η δεύτερη της διανοίας».

Είμαι πόθος

Σε μένα αντικρίζει ο ένας τον άλλον

Είμαι βροχή

Σε μένα βρέχεστε

Είμαι δρόμος

Σε μένα φεύγετε κι επιστρέφετε πρωταγωνιστές.

Μετάφραση: Αριστοτέλης Μητράρας

Ιλχάν Μπερκ
Περιπλανήσεις στην Κωνσταντινούπολη και άλλα ποιήματα

Ο Ιλχάν Μπερκ γεννήθηκε το 1918 στην πόλη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Στην πρώτη του ποιητική συλλογή που τιτλοφορείται “Χαιρετισμός των πυρπολούντων τον ήλιο” παρατηρούνται επιρροές από Τούρκους ποιητές όπως ο Αχμέτ Χασίμ, ο Νετζίπ Φαζίλ Κισάκιουρεκ και ο Ναζίμ Χικμέτ. Γενικότερα, στα ποιήματα του Ιλχάν Μπερκ παρατηρούνται επιρροές από τη γαλλική ποίηση αλλά και την ελληνική, όπως από εκείνη του Κ. Π. Καβάφη και του Γιώργου Σεφέρη. Την περίοδο μεταξύ 1945-1955 έγραψε τα πιο επικά και μακροσκελή ποιήματά του, όπως τις ποιητικές συλλογές Ιστανμπούλ (1947), Γκιουναϊντίν Γέργιουζου (1952), Τούρκιγε Σαρκισί (1953) και Κιόρογλου (1955).

Μετάφραση: Αριστοτέλης Μητράρας

Οκτάι Ριφάτ
Το ψωμί στο γόνατό μου και άλλα ποιήματα

Για περίπου μισό αιώνα ο Ριφάτ βρέθηκε στην εμπροσθοφυλακή της τουρκικής ποίησης. Από την έκδοση του Παράξενου [Garip, 1941], μαζί με τους Ορχάν Βελί Κανίκ και Μελίχ Τζεβντέτ Αντάι -από τη γέννηση του ομώνυμου κινήματος και το βήμα έξω από τη συμβατική αυλή της οθωμανικής λογοτεχνίας- από τις αράδες του Βελί στον πρόλογο-μανιφέστο: «Ο σύγχρονος ποιητής οφείλει να γράφει για τις μεγάλες μάζες. Το θέμα δεν είναι να υπερασπιστεί το γούστο τους, αλλά να ανακαλύψει την ποίηση που τους αρέσει και να τους την προσφέρει».

Τρώω το ψωμί, ενώ παρατηρώ τα άστρα,

και είμαι τόσο βαθιά στις σκέψεις μου χαμένος

που ακόμη κι εγώ τρελαίνομαι καμιά φορά

κι εκτός από το ψωμί καταβροχθίζω άστρα.

Μετάφραση: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος

Ορχάν Βελί Κανίκ
Ο δρόμος μου είναι πλατεία

O Oρχάν Βελί Κανίκ προσανατολίστηκε στο γλωσσικό περιβάλλον, ξεπερνώντας τη μεσοαστική καταγωγή του και γράφοντας στη γλώσσα των δρόμων. Ο Βελί τραγούδησε τη ζωή σε όλο το σκοτεινό μεγαλείο της και ο αναγνώστης μπορεί να εκπλαγεί κάποτε, αναρωτώμενος πώς μπορούσε ένας άνθρωπος να αντέξει τόση σκληρότητα γυμνή και να την ντύσει με λόγια που όταν ξεπεράσει κανείς τον επιφανειακό μηδενισμό τους, σπαρταρούν από τρυφερότητα και θέληση για ζωή.

O δρόμος μου είναι άσφαλτος

ο δρόμος μου είναι χώμα

ο δρόμος μου είναι ουρανός

ο δρόμος μου είναι πλατεία

και οι σκέψεις μου!