Η Αγγελική Αγγέλου απαντά στο Ερωτηματολόγιο του L

12 November 2023

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε στη ζωή σας;

Ήταν τα Πασχαλινά Διηγήματα του Παπαδιαμάντη, με τη χαρακτηριστική μάλιστα επιμονή του αείμνηστου θείου που μου το χάρισε, πως από αυτόν οφείλω να ξεκινήσω τη μόρφωση μου.

Ποιο βιβλίο σας επηρέασε βαθιά;

Δύσκολη απάντηση. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στα χρόνια του δημοτικού, ένα ταπεινό βιβλίο που μου χαρίστηκε, είχε σύντομο βιογραφικά Ελλήνων συγγραφέων και ωστόσο το διάβαζα και το ξαναδιάβαζα με απύθμενη περιέργεια. Ακολούθησαν οι αρχαίοι μύθοι και η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, ως έργο τρομώδες και θολό. Σειρά πήραν τα μυθιστορήματα του ρεαλισμού και μια επόμενη αποκάλυψη ήταν τα Εκατό χρόνια μοναξιά, του Μάρκες και η ποίηση πια εκεί λίγο μετά τα δεκαοχτώ.

Με ποιον συγγραφέα της παγκόσμιας λογοτεχνίας θα θέλατε να βγείτε για ποτό;

Θα απαντήσω στο ίδιο πνεύμα, χαριτολογώντας οπωσδήποτε, δεν πολυβγαίνω για ποτό, ίσως κανένα κρασάκι. Αλλά, αν οι κύριοι μου έκαναν την τιμή, θα τα πίναμε με τον Κούντερα, καθώς η παιγνιώδης φύση του και το ανθρωπιστικό αποτύπωμα της θα με βοηθούσαν να περάσω πολύ όμορφα ή με το Θερβάντες, να τον ρωτήσω ταπεινά και να μου εξηγήσει πώς το έγραψε αυτό που έγραψε.

Ποιο βιβλίο θα προτείνατε να διαβάσει ένα 16άχρονος και γιατί;

Επειδή είμαι εκπαιδευτικός και διδάσκω λογοτεχνία, έχω την πεποίθηση πως δεν πρέπει να προτείνουμε οπωσδήποτε ένα συγκεκριμένο βιβλίο, ή τουλάχιστον όχι με τρόπο που να μοιάζει ηθικοδιδακτικός, αλλά να δημιουργούμε διαρκώς ερεθίσματα και ευκαιρίες ώστε να πληροφορηθεί ο έφηβος, να ανακαλύψει τη χαρά της σκέψης, του μοιράσματος μέσω της γραφής και τελικά να αναζητήσει τα δικά του βιβλία.

Ποιο βιβλίο θα σώζατε από μια ολική καταστροφή;

Αν ο κόσμος τελειώσει με μία μαζική καταστροφή ίσως αυτό να σημαίνει κανένα βιβλίο δεν κατάφερε να μας πείσει για την αξία του αντιθέτου και θα ήταν κρίμα, με τόσο μελάνι που έχει χυθεί. Ωστόσο, επειδή εγώ είμαι μέρος αυτού του κόσμου και θα επιμείνω στην αποτροπή της όσο μπορώ, προτείνω μύθους. Τη μυθολογία του είδους, μπας και δούμε στη διαχρονικότητα των μοτίβων την αιτία του σπαραγμού. Και οπωσδήποτε, την Οδύσσεια.

Πώς ονειρεύεστε τον εαυτό σας σε λίγα χρόνια στον κόσμο του βιβλίου;

Όπως τώρα. Με τις γραφές στην άκρη της μέρας, με τους φίλους μου, τους δικούς μου, τίποτα περισσότερο από αυτό.

Συνεχίστε τη φράση… ‘’Διαβάζω μόνο όταν….’’
Διαβάζω μόνο όταν, και πλέον, τα γράμματα δεν γλιστρούν από τη σελίδα. Χρόνος για άσκοπη φλυαρία ή καταπιεστική συνομιλία δεν υπάρχει πια.

Ποια ήταν η αφορμή για το τελευταίο σας βιβλίο;
Δεν υπήρξε αφορμή, παρά μόνο αιτία, ή καλύτερα ανάγκη. Να επανεγγράψω τη φωνή μου, ακούγοντας τη σαφέστερη, ηπιότερη και πλέον κατανοητή.

Αν μπορούσατε να μιλήσετε με έναν ηρώα σας, ποιος θα ήταν αυτός τι θα του λέγατε;
Συνομίλησα πολύ με τους ήρωες μου πριν τους βάλω στο χαρτί, νομίζω. Αν ωστόσο, έχω μία εκκρεμότητα θα ήταν αυτή προς τον βασανιστή, στο Αύριο πάλι. Θα του έλεγα νισάφι, και πραγματικά θα τον ρωτούσα, δεν βαρέθηκε ακόμη ή σε κάθε περίπτωση, μήπως το σκεφτεί αλλιώς μπας και ησυχάσει κι αυτός, να ησυχάσουμε και εμείς.

Μπορεί η λογοτεχνία να κάνει τον κόσμο καλύτερο;

Μπορεί η λογοτεχνία να κάνει τον κόσμο καλύτερο εφόσον φέρει τη δυναμική να διεγείρει τη σκέψη, και να την εκκινήσει με τη συνδρομή του συναισθήματος. Από την άλλη μεριά ας αποφύγουμε νέες εμμονές. Νομίζω πως ζούμε σε μια εποχή προαπαιτούμενων συνεργασιών μεταξύ όλων. Της πολιτικής, της τέχνης, της επιστήμης, ώστε να επανεξετάσουμε τον κόσμο υπό το πρίσμα μιας νέας φιλοσοφίας, με επίκεντρο τον άνθρωπο και την ευτυχία του, με λιγότερες ήττες και λιγότερες νίκες και με τη χαρά του απλούστατου, του εφήμερου και λίγου που όμως για μένα είναι το πολύ.

Έχει ο πόνος όνομα, διεύθυνση και αριθμό,
αιτία, αιτιατό και πεπραγμένα

μα έχει και έλεος.
Όπως κτερίσματα αστραφτερά,

του δεκαπεντασύλλαβου την εύφημο τη μνεία,
κάτι ρεμπέτικα ρεφρέν και ακόμα πολλά

σαν τις ιαχές της νέγρικης κιθάρας
και ίσως να θέλει μια κάποια επιδιόρθωση
πριν εκτεθεί
ανεπανόρθωτος και ασχήμων στα μάτια των αθώων.

***

Η Αγγελική Αγγέλου γεννήθηκε το 1968 στη Χαλκίδα, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε στα Γιάννενα, στο τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας. Έχει εργαστεί στην ιδιωτική καθώς και στη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Ζει στην Αθήνα. Έχει λάβει μέρος σε συλλογικές εκδόσεις βοηθητικών βιβλίων για το μάθημα της Γλώσσας, αλλά και για τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. Το βιβλίο Μια ανάσα κόσμος είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.