***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Η Ελλάδα του 19ου αιώνα στο εμβληματικό έργο του Έντμουντ Αμπού είναι μια αναμέτρηση με την ιστορική πραγματικότητα της εποχής του Όθωνα και ταυτόχρονα μια κοινωνική, θρησκευτική, πολιτική και οικονομική τοιχογραφία της εποχής φιλοτεχνημένη με ευρηματικότητα, οξυδέρκεια και συχνά σκωπτική διάθεση από έναν σημαντικό φιλέλληνα, τον Γάλλο περιηγητή Έντμουντ Αμπού, οποίος φτάνοντας στην Ελλάδα αντικρίζει μια φτωχή χώρα που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ευρωπαϊκή.
Η αφήγησή του έρχεται από το παρελθόν στις μέρες μας μεταφέροντας τις φυσικές ομορφιές της χώρας, περιγράφει το κλίμα και προχωρά στους κατοίκους της και στην διαμορφωμένη από αυτούς κοινωνία. Απορεί όμως με πολλά και προσπαθεί να βρει τις πιο αντιφατικές πλευρές του Έλληνα και να τις αναδείξει σε μια προσπάθεια να κατανοήσει την προσωπικότητα του και την εξελικτική του πορεία στο ιστορικό γίγνεσθαι σχολιάζοντας παράλληλα την καταγωγή του.
Σύμφωνα με τον περιηγητή οι Έλληνες είναι άνθρωποι που αγαπούν κυρίως το εμπόριο και επιδίδονται σε αυτό. Δεν τους αρέσει η ενασχόληση με τη γεωργία, είναι άνθρωποι που δεν πειθαρχούν εύκολα, δε φοβούνται να παραβιάσουν τους νόμους χωρίς δισταγμό, φοροδιαφεύγουν χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι κάνουν κακό στο κράτος, συχνά συμπεριφέρονται με αγένεια, είναι αγνώμονες και ψεύδονται. Όχι μόνο δεν δείχνουν ηρωικό φρόνημα όταν αυτό απαιτείται αλλά φροντίζουν να κρύβονται πίσω από τους φιλέλληνες κατά τις μάχες. Δεν είναι γενναίοι και ούτε ειλικρινείς. Επιδεικνύουν έναν κοντόφθαλμο πατριωτισμό, είναι ζηλόφθονες και συχνά καταλήγουν σε απατεωνιές, παρά το γεγονός ότι μπορούν να επιδείξουν επιχειρηματικότητα σε ό,τι αφορά στη ναυτιλία και το εμπόριο. Ο Αμπού σίγουρα επιρρίπτει ευθύνες στους πολίτες αλλά τονίζει ταυτόχρονα ότι για την κατάσταση αυτή ευθύνονται οι πολιτικοί και ο βασιλιάς και η βασίλισσα που παρέμειναν πάντα Γερμανοί και μόνο μετά από εξεγέρσεις του λαού αποφάσισαν να κάνουν διάφορες παραχωρήσεις.
Αν και το βιβλίο αυτό όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1855 θεωρήθηκε δυσφημιστικό για τους Έλληνες, χάρη σε αυτούς και όχι μόνο τους χαρακτηρισμούς που τους αποδίδει σήμερα αυτό που κανείς διαπιστώνει από τις πρώτες κιόλας σελίδες του είναι ότι εξακολουθεί να είναι επίκαιρο, παρουσιάζει μια Ελλάδα που σε πολλά σημεία παραμένει ίδια και προσπαθεί να εντοπίσει μέσα από την προσωπικότητα του Έλληνα τα στοιχεία εκείνα που φανερώνουν τις αδυναμίες του, τα αίτια και τα αιτιατά των δεινών του.
Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος στο μικρό αλλά σημαντικό του πρόλογο προτείνει να αντιμετωπίσουμε αυτό το βιβλίο ως έναν οδηγό αυτογνωσίας και σίγουρα είναι καθώς ο αναγνώστης μοιάζει να κοιτάζεται μέσα σε ένα διαχρονικό κάτοπτρο ελληνικότητας. Αυτό που αξίζει να επισημάνουμε όμως είναι ότι μέσα σ’ αυτό το κάτοπτρο ο αναγνώστης θα πρέπει να μπορέσει να δει όχι μόνο τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν την κατακριτέα πλευρά του Έλληνα αλλά τις αντιλήψεις για την οικογένεια και την ελληνικότητα και όλα όσα αυτές σηματοδοτούν.
Η γλωσσική αγωγή την οποία έχει ενστερνιστεί ο Αμπού, και την οποία φαίνεται ότι έχει αποδώσει εξαιρετικά η μεταφράστριά του στα Ελληνικά, δίνει ένα κείμενο γραμμένο με μια δημοσιογραφική διάθεση καταγραφής των γεγονότων σε συνδυασμό με τη μυθιστορηματική παραστατικότητα και την ειρωνική συχνά διάθεση, που αγγίζει τόσο τους πολίτες όσο και την εξουσία της χώρας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο γίνεται ένα τόσο γλαφυρό και ενδιαφέρον ανάγνωσμα και σίγουρα ένα ανάγνωσμα που μπορεί να οδηγήσει τους Έλληνες στην αυτογνωσία και στην αυτοκριτική για τη διαχρονική πορεία του μέσα στην Ιστορία.
Έντμοντ Αμπού «Η ελλάδα του Όθωνα», εκδ. Μεταίχμιο,
μετάφραση Αριστέα Κομνηνέλλη,
πρόλογος Τάκης Θεοδωρόπουλος.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
