***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Την πρωτοβουλία ανέβαλαν οι μαθητές της Στ’ Δημοτικού του Αριστοτελείου Κορινθιακού Εκπαιδευτηρίου – Λογοτεχνικά κείμενα, ιστορικά γεγονότα, αλλά και πρωτότυπες συλλήψεις των παιδιών συνθέτουν το σενάριο

Με αφορμή τη συμπλήρωση των  100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή,  οι μικροί μαθητές της έκτης δημοτικού του Αριστοτελείου Κορινθιακού Εκπαιδευτηρίου ανέλαβαν την πρωτοβουλία να δημιουργήσουν μια ταινία μικρού μήκους στην οποία αναβιώνουν τα ιστορικά γεγονότα του δραματικού ξεριζωμού μέσα από την αξιοποίηση της διδακτικής τους ύλης.

Ήταν η περίοδος με την οποία έλαβε τέλος ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος της περιόδου 1919-1922, που υποχώρησε ο ελληνικός στρατός μετά την κατάρρευση του μετώπου και ακολούθησε η γενικευμένη πλέον εκδίωξη και εξόντωση μεγάλου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας, ενώ τέλος στην Ελλάδα εισήλθαν 900.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες.

Το σενάριο βασίζεται τόσο σε πρωτότυπες συλλήψεις όσο και σε διασκευή αποσπασμάτων ιστορικών μυθιστορημάτων και πρωτογενών πηγών από βιβλία ιστορίας. Αξιοποιήθηκαν μεταξύ άλλων, η Αιολική Γη και Το νούμερο 31328 του Ηλία Βενέζη, Τα Ματωμένα Χώματα, Οι νεκροί περιμένουν και Μέσα στις φλόγες της Διδούς Σωτηρίου, Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα, Η Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-1922, από το έπος στην τραγωδία, του Σ. Καργάκου, καθώς και μία σκηνή από την ταινία Έβδομη Σφραγίδα του Ι. Μπέργκμαν.

Αναφορικά με τη σύνδεση με την τοπική κοινωνία και τα μέρη όπου έγιναν τα γυρίσματα, επελέγησαν η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου στην ορεινή και γραφική περιοχή του Φενεού Κορινθίας και το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου που βρίσκεται στο κέντρο της λίμνης Δόξα. Αμφότερα τα μέρη υπάγονται γεωγραφικά στον Δήμο Σικυωνίων και ανήκουν διοικητικά στη μητρόπολη Κορίνθου. Έπειτα, έλαβαν χώρα τα γυρίσματα στο Καλαμάκι Κορινθίας που αποτελεί έναν οικισμό με αρκετές παραθεριστικές κατοικίες και υπάγεται στον Δήμο Λουτρακίου – Περαχώρας ευρισκόμενο στην πλευρά του Σαρωνικού κόλπου.

Επρόκειτο για πέντε αυτοτελείς σκηνές κάθε μια από τις οποίες πραγματεύεται και μια διαφορετική ιστορία, με κοινό ωστόσο παρονομαστή τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Βασισμένη στην Αιολική Γη του Ηλία Βενέζη η πρώτη σκηνή, αποτυπώνει τον αιθέριο και αγγελικά πλασμένο κόσμο στα Κιμιντένια βουνά της Μικράς Ασίας μέσα από την οπτική γωνία του αφηγητή. Κάπου ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, πλέοντας στα νερά του Αιγαίου, ανασυντίθεται η ευτυχισμένη ζωή των ηρώων, των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, καθώς και ο δραματικός ξεριζωμός από τη γενέθλια γη. Η αντίθεση αυτή αποτυπώνεται έντονα μέσα από τις ερμηνείες και τους διαλόγους των παιδιών της ΣΤ΄ Δημοτικού.

Ο χρόνος γυρίζει πίσω και αναβιώνουν ιστορικά γεγονότα, τα οποία έλαβαν χώρα στη Σμύρνη λίγο πριν τη μεγάλη καταστροφή. Αναφορικά με τη δεύτερη σκηνή που ακολουθεί, διάρκειας περίπου τεσσάρων λεπτών, μεταφερόμαστε στις 27 Αυγούστου 1922 στη Σμύρνη. Παρά τις προτάσεις που του έγιναν από τις Μεγάλες Δυνάμεις να διαφύγει ασφαλής, ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Σμύρνης, αρνείται πεισματικά να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, όπως ο καπετάνιος δεν αποχωρίζεται το καράβι του, στις μεγάλες θαλασσοταραχές. Αποτέλεσμα της αντίστασης αυτής, ο βασανισμός και διαμελισμός του, έπειτα από εντολή του Νουρεντίν Πασά. Λίγο πριν απευθύνει έκκληση προς το λαό, τους πιστούς χριστιανούς, να διατηρήσουν την πίστη τους στις δύσκολες στιγμές που θα ακολουθήσουν.

Σε μοτίβο αντίστροφης χρονολογικής μέτρησης, η τρίτη σκηνή παρουσιάζει με δέοντα ρεαλισμό, τις απάνθρωπες συνθήκες στα τάγματα εργασίας – αμελέ ταμπουρού, στα οποία έχασαν τη ζωή τους χιλιάδες άντρες, μη μουσουλμάνοι. Ελλείψει ιστορικών αναφορών είναι δύσκολο να παρουσιαστεί ο ακριβής αριθμός, όσων έχασαν τη ζωή τους. Ωστόσο μέσα από προφορικές αναφορές, εμπειρίες και χειρόγραφα που έχουν επιβιώσει στο χρόνο, κυριότερα από τα οποία “Το νούμερο 31328” του Ηλία Βενέζη, περιγράφεται ο συστηματικός τρόπος εξόντωσης των αντρών, με κύριο μέσο την πολύωρη εργασία σε συνδυασμό με την απουσία τροφής και νερού.

Τα ιστορικά γεγονότα τα οποία καλούνται να αφομοιώσουν οι μαθητές της έκτης δημοτικού και τα οποία συμπεριλαμβάνονται στην διδακτική ύλη, αποτυπώνονται στην ταινία μικρού μήκους. Η βιωματική μάθηση δρα θετικά και αποτελεσματικά, καθώς οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με τα γεγονότα, γίνονται οι ίδιοι πρωταγωνιστές και περνούν το δικό τους μήνυμα, μέσα από τη συμμετοχή τους. Έπειτα από μια μακρά περίοδο εγκλεισμού και περιορισμού, οι μαθητές μπόρεσαν να εκφράσουν ελεύθερα τις σκέψεις τους και τα συναισθήματα τους, καθώς επίσης απέκτησαν ενσυναίσθηση αναφορικά με τις δύσκολες και απάνθρωπες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν και σήμερα οι πρόσφυγες. Ακόμη, η ταινία στέλνει ένα επίκαιρο – λόγω της εμπόλεμης κατάστασης στην Ουκρανία – κι αντιπολεμικό μήνυμα προάγοντας τα ιδανικά της συναδέλφωσης και της ομαλής συνύπαρξης των λαών, της αξίας της οικογένειας και της δύναμης του ανθρώπου να ξεπερνά τα εμπόδιά του εμπιστευόμενος τις δυνατότητές του.

Τάξη: ΣΤ Δημοτικού
Σχολείο: Αριστοτέλειο Κορινθιακό Εκπαιδευτήριο
Μαθητές: 37

Εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί:
Σύλληψη ιδέας / σενάριο / σκηνοθεσία: Γκούμας Σταμάτιος
Σκηνοθεσία / ενδυματολογική επιμέλεια / μακιγιάζ: Μαυραγάνη Ειρήνη:
Μουσική επιμέλεια: Παπανικόλας Σπύρος
Επεξεργασία ήχου και εικόνας: Γιάννης Ευθυμίου
Μεταγλώττιση – Υπότιτλοι: Γκολφινοπούλου Γεωργία, Κοΐνη Αναστασία, Τόγια Ξανθή, Φωτή Μαίρη

Στα πλαίσια της διασκευής ακολουθεί η τέταρτη σκηνή, ορμώμενη από την «Έβδομη Σφραγίδα» του Ι. Μπέργκμαν. Ο ιππότης Αντώνιος Μπλοκ γυρνώντας από τις σταυροφορίες συναντά το θάνατο και τον προκαλεί σε μια παρτίδα σκάκι, κατά την οποία διαπραγματεύεται τη ζωή του. Έτσι λοιπόν, παραλληλίζοντας την πλοκή με τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Έλληνας πρόσφυγας προκαλεί το θάνατο σε μια παρτίδα σκάκι, με έπαθλο το δικαίωμα στη ζωή, προσδοκώντας ταυτόχρονα να σμίξει ξανά με την οικογένεια του. Στην αιώνια μάχη ζωής και θανάτου, καλού και κακού και με βαθύ το αίσθημα της πίστης, δεν είναι ο θάνατος που απειλεί τον πρόσφυγα, αλλά ο πόνος του χωρισμού από τα αγαπημένα του πρόσωπα.

Η ταινία μικρού μήκους ολοκληρώνει τον κύκλο της με μια μυθοπλασία, η οποία πραγματεύεται την αγνή, ανιδιοτελή αγάπη και φιλία ανάμεσα σε δυο διαφορετικούς ανθρώπους, με διαφορετική καταγωγή, νοοτροπία και θρησκεία. Όταν όμως επικρατεί η αγάπη και ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο, η διαφορετικότητα εκμηδενίζεται. Δυο φίλες η Ελπίδα και η Sukran (ευγνωμοσύνη) κατορθώνουν μέσα από το δυνατό δεσμό της φιλίας τους να επιλύσουν τις δυσκολίες που τους επιφυλάσσει η ζωή. Και αυτό επειδή η φιλία είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα…

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.