***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ο Δαρβίνος και ο Αινστάιν δεν ήταν μόνοι, James Posket, Εκδόσεις Διόπτρα

Ο Δαρβίνος και ο Αινστάιν δεν ήταν μόνοι. Απεναντίας αποτελούσαν μέρος ενός παγκοσμίου δικτύου ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών και ιδεών που ξεκίνησε να αναπτύσσεται τον 16ο αιώνα τη εποχή της Πρώτης Επιστημονικής Επανάστασης. Αυτό είναι, εν συντομία, το κεντρικό νόημα του έξοχου πραγματικά βιβλίου του James Posket, αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουικ.

Ο Posket ενστερνίζεται την άποψη ότι μεγάλο μέρος της επιστημονικής ιστορίας του κόσμου είναι γραμμένο με λάθος τρόπο και ότι πολλές φορές έχουν αγνοηθεί επιστημονικά επιτεύγματα χωρών όπως η Ινδία, η Ιαπωνία και η Κίνα, ακόμη και ολόκληρων περιοχών του πλανήτη, όπως της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.

Πράγματι, ο μέσος Ευρωπαίος και Αμερικανός σπουδαστής σήμερα γαλουχείται με την ιδέα ότι οι Ευρωπαίοι ήταν αυτοί που δώρισαν τα φώτα της επιστήμης στον υπόλοιπο κόσμο και επιπλέον αυτοί στους οποίους χρεώνονται όλες οι μεγάλες ανακαλύψεις της ανθρωπότητας. Η άποψη αυτή όμως σήμερα θεωρείται ξεπερασμένη, διότι, αν διαβάσουμε προσεκτικά τις πηγές της Ιστορίας θα διαπιστώσουμε ότι ούτε ο Δαρβίνος, ούτε ο Νεύτωνας, αλλά ούτε και ο Αινστάιν δεν έφτασαν στις μεγαλειώδεις ανακαλύψεις τους χωρίς τη συνδρομή επιστημόνων από ολόκληρο τον κόσμο, στων οποίων τις μελέτες και τα ερευνητικά αποτελέσματα είχαν πρόσβαση.

Έτσι ο Νεύτωνας δεν διατύπωσε τους περίφημους νόμους του για τις κινήσεις των πλανητών και την παγκόσμια έλξη, παρά μονάχα αφότου είχε συμβουλευτεί τις μετρήσεις που πραγματοποίησαν στους πόλους και τον Ισημερινό άλλοι επιστήμονες. Ο ίδιος όμως δεν έφυγε ποτέ από την Αγγλία. Ομοίως και ο Δαρβίνος προτού διατυπώσει την περίφημη θεωρία της εξέλιξής του είχε σχέσεις και αλληλογραφούσε με τον Αργεντινό παλαιοντολόγο Φρανθίθκο Μουνίθ. Το ίδιο και ο διάσημος Αινστάιν, ο οποίος αλληλογραφούσε και αντάλλασσε απόψεις με Ινδούς ομόλογούς του. Ο περισσότεροι από τους αναγνώστες μάλιστα θα εκπλαγούν όταν μάθουν ότι οι Ινδοί φυσικοί Σάχα και Μπόζε ήταν εκείνοι που μετέφρασαν το έργο του Αινστάιν στα αγγλικά από τα γερμανικά το 1930, καθιστώντας το έτσι προσιτό και στον αγγλόφωνο κόσμο.

Κάποιοι αναγνώστες ίσως φανούν δύσπιστοι στη νέα αυτή ιστορική θεώρηση της επιστήμης, όμως τα επιχειρήματα του Posket, βασισμένα εξολοκλήρου σε χειροπιαστά τεκμήρια, δεν θα δυσκολευτούν να πείσουν ακόμη και τους μεγαλύτερους αμφισβητίες. Το πλήθος των ονομάτων και των εθνών που αναφέρει ο συγγραφέας στο βιβλίο του είναι πραγματικά τεράστιο και ακόμη και οι πιο ψαγμένοι σε τέτοια θέματα αναγνώστες δεν θα έχουν ακούσει τα περισσότερα από τα ονόματα αυτά.

Επιπλέον, μεγάλο μέρος του φυσικού κόσμου κατά τους Νεώτερους χρόνους εξερευνήθηκε μεν από Ευρωπαίους με τη βοήθεια των  ιθαγενών ανά τον κόσμο, όπως των Αζτέκων, των Ινδών και άλλων ιθαγενών λαών. Η βιολογία, η γεωγραφία, η αστρονομία, η ζωολογία, η βοτανική και η ανθρωπολογία αποτελούν τα θέματα των δύο πρώτων κεφαλαίων του βιβλίου, αφιερωμένων στην Πρώτη Επιστημονική Επανάσταση από το 1450-1600 και την περίοδο του Διαφωτισμού.

Το τρίτο μέρος εξετάζει την ανάπτυξη των επιστημών, κυρίως της φυσικής και της χημείας κατά την περίοδο της ανάπτυξης του καπιταλισμού, δηλαδή από τον 19ο αιώνα και μετά και στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Τον εικοστό αιώνα αναπτύχθηκε η μελέτη της γενετικής, τόσο για λόγους ευγονικής και εφαρμογής ρατσιστικών ιδεολογιών σε ό,τι αφορά τους ανθρώπους και για την ανάπτυξη υβριδίων στα φυτά για λόγους επισιτιστικούς.

Τέλος, ο Posket υποστηρίζει ότι η σύγχρονη επιστήμη διαμορφώνεται σε τρεις κύριους τομείς: την κλιματική επιστήμη, την τεχνητή νοημοσύνη και την εξερεύνηση του διαστήματος και καταλήγει ότι “το μέλλον της επιστήμης εξαρτάται από μία καλύτερη κατανόηση του παγκόσμιου παρελθόντος της”.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα θαυμάσιο πόνημα στο σύνολό του που προσφέρει απίστευτο πλούτο πληροφοριών και θα καταπλήξει τους αναγνώστες με τα γραφόμενά του. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα βιβλίο που θα το θυμόμαστε και στο οποίο θα μπορούμε να ανατρέχουμε ανά περιόδους, ακόμη και να ξαναδιαβάσουμε ορισμένα κομμάτια του.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.