***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Τις ιστορίες τις φτιάχνουν οι άνθρωποι. Οι προσωπικές μυθολογίες που εκτυλίσσονται πλάι μας, γύρω μας παντού, έχουν πάντα να αποκαλύψουν κάτι για την ανθρωπιά και την τρυφερότητα μας. Είναι τζαζ στίχοι σε ένα ατέλειωτο κοντσέρτο. Σενάρια που πλάθει η ζωή και εμείς κομπάρσοι να ζούμε για το παράγγελμα που θα μας ρίξει μεμιάς μες στην καρδιά των γεγονότων. Μήπως καταφέρουμε με τη σειρά μας να αντέξουμε τις συγκρίσεις, τις ήττες, τις απώλειες, τη μοναξιά μας που περνά σφυρίζοντας από τη γειτονιά μας, τέτοιες μέρες περισσότερο από άλλες φορές. Και μας πονά.
Ένας Κόσμος Τρελών και κατάκοπων και αμαρτωλών που μπλέκει σε μια παράφορη, κυκλωτική τροχιά και μετατρέπεται σε υλικό των ιστοριών του Δαμιανού Λαουνάρου από τις εκδόσεις Βακχικόν. Τον έχω ξανασυναντήσει πριν από καιρό και είναι η συνέχεια που συγκινεί, καθώς η γραφή του ωριμάζει και οι μαριονέτες του – στο εξώφυλλο της έκδοσης υπάρχει μια που περιμένει να κινήσεις τα νήματα – μοιάζουν περισσότερο ανθρώπινες και συγκινητικές.
Ανάμεσα σε παλιομοδίτικα τρίπτυχα δίχως καμιά πνευματικότητα πια, ανάμεσα σε πρότυπα και φίλους, με τον έρωτα πάντα παρόντα και τους απόκληρους για πάντα δυστυχισμένους, ο Δαμιανός Λαουνάρος μιλάει για το ξένο δραματικό παιχνίδι, εκεί έξω, το παιχνίδι που μας αφορά. Στο φόντο μια μπαλάντα, η μπαλάντα των λυπημένων ανθρώπων, μια μπαλάντα γραμμένη για μας.
«Ο Κόσμος των Τρελών» από τις εκδόσεις Βακχικόν. Μετά τις συστάσεις ο συγγραφέας Δαμιανός Λαουνάρος απαντάει στις ερωτήσεις του περιοδικού Literature.
Απόστολος Θηβαίος, Ιανουάριος 2024
Αξίζει τον κόπο να αγωνίζεται κανείς για έναν κόσμο τρελών; Αξίζει να γράψει κανείς για αυτόν;
Κατά την άποψή μου, πιστεύω πως αξίζει και με το παραπάνω. Αν μπορέσουμε επιτέλους να αναγνωρίσουμε την πραγματικότητα για αυτό που είναι ίσως τότε καταφέρουμε να την αλλάξουμε. Αξίζει να μάχεσαι με κάθε μέσο, για μια ευκαιρία να δημιουργήσεις έναν καλύτερο και πιο ευτυχισμένο κόσμο. Και το να γράφεις για αυτόν, είναι ένας τρόπος…
Η έκδοση που κυκλοφορεί από το Βακχικόν σας επαναφέρει στο προσκήνιο της καινούριας λογοτεχνίας. Τι μένει να ειπωθεί σε αυτές τις ιστορίες που μπορεί να τις κάνει καινούριες, κλασικές με την έννοια της θέρμης που μας κεντρίζει το ενδιαφέρον;
Τα τελευταία χρόνια, η καινούρια λογοτεχνία έχει, ως επί το πλείστων αιχμή του δόρατος τα αστυνομικά μυθιστορήματα και τα βιβλία αυτοβοήθειας. Ο «κόσμος των τρελών» είναι ένα βιβλίο που κινείται σε άλλη κατεύθυνση, προβάλλοντας την κατάρρευση των θεμελιωδών αρχών που κατευθύνουν την πορεία του σύγχρονου ανθρώπου. Το αν αυτό καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνει κλασικό, θα το δείξει ο χρόνος και το αναγνωστικό κοινό.
Είμαστε λοιπόν μαριονέτες, σαν εκείνη στο εξώφυλλο της έκδοσης από το Βακχικόν;
Υιοθετούμε αξίες, πεποιθήσεις, ήθη, και έθιμα, από τον ομφάλιο λώρο και τα διαιωνίζουμε από γενιά σε γενιά. Συνεχίζουμε να παραμένουμε προσκολλημένοι σε αυτά ακόμα και αν ορισμένα μας οδηγούν στην καταστροφή. Το χειρότερο είναι πως δεν τα αμφισβητεί σχεδόν κανείς! Η όλη διαδικασία εκτελείται πλέον αυτόματα, σχεδόν άβουλα, και λειτουργούμε σαν γρανάζια μιας καλοκουρδισμένης μηχανής. Κατά μία έννοια λοιπόν, είμαστε όλοι μαριονέτες, τουλάχιστον για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας.
Ο Δαμιανός Λαουνάρος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1987 και μεγάλωσε στον Πειραιά. Το 2021 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν το πρώτο του βιβλίο, η νουβέλα με τίτλο Κατάρες, Ο κόσμος των τρελών είναι το δεύτερo βιβλίο του.
Μιλήστε μας για το εργαστήρι του συγγραφέα. Με ποια υλικά φτιάχνονται οι ιστορίες του Κόσμου;
Οι ανθρώπινες σχέσεις, αποτελούν βασικό συστατικό δημιουργίας των διηγημάτων μου. Η σχέση γονέα και παιδιού, η φιλία, ο έρωτας, η σχέση με τα θεία… Οι τόσο σημαντικοί αυτοί πυλώνες, οι οποίοι βασίζονται πολλές φορές σε κακέκτυπα, διαμορφώνουν τον χαρακτήρα και τα συναισθήματα και οδηγούν στις ανάλογες αποφάσεις. Έτσι λοιπόν, οι ιστορίες μου είναι φτιαγμένες μέσα από καθημερινά πράγματα και καταστάσεις. Από συμβάντα, που λίγο ή πολύ, έχουμε έρθει όλοι σε επαφή ακόμα και μέσω τρίτων. Από ήρωες της διπλανής πόρτας αλλά και από εκείνους που δρουν σας αντιήρωες. Τους απόκληρους της ζωής. Που αδυνατούν να κάνουν το «πρέπον» και αρνούνται να υποκύψουν στις κοινωνικές επιταγές, είτε λόγω συνθηκών είτε λόγω επιλογής, ως ένδειξη διαμαρτυρίας και αμφισβήτησης των αρχέτυπων που ακολουθούμε.
Λέγεται πως ζούμε σε μια εποχή ολότελα αντίθετη στην ποίηση, τον έρωτα. Υπάρχει ακόμη ελπίδα ή καταδικαζόμαστε στη νοσταλγία καθώς περνούμε σε μια νέα επανάσταση, αυτή τη φορά τεχνολογική και λιγότερο ανθρώπινη;
Πρόσφατα έγραψα στο blog μου, πως ζούμε στην εποχή που όσο εξελίσσεται η τεχνολογία τόσο πιο μόνοι αισθανόμαστε. Αποξενωνόμαστε σταδιακά ο ένας από τον άλλον, από τη φύση, και κατ’ επέκταση από τον ίδιο μας τον εαυτό. Η λογοτεχνία ανέκαθεν εκτελούσε κοινωνικό και εκπαιδευτικό έργο κατά την ιστορία της ανθρωπότητας. Και όσο υπάρχει λογοτεχνία, θα υπάρχει και ελπίδα. Είναι ευθύνη όλων και του καθενός ξεχωριστά, να μην σβήσει η φλόγα της. Να συνεχίσει να φέγγει, σαν ένας φάρος που οδηγεί την ανθρωπότητα μπροστά.
Υπάρχουν επιρροές στις ιστορίες σας από συγγραφείς που διαμόρφωσαν κάποτε μια πτυχή σας;
Αν έπρεπε να επιλέξω κάποιον που να με επηρέασε συγγραφικά, αυτός θα ήταν ο Μπουκόφσκι, του οποίου τα βιβλία έχω διαβάσει πολλές φορές, στα ελληνικά και στα αγγλικά, και κάθε φορά μου προκαλούσαν την ίδια τέρψη. Γενικότερα όμως, είναι ευρέως γνωστό πως το διάβασμα διευρύνει το νου και διαμορφώνει τη σκέψη. Πιστεύω πως είναι αδύνατον να γράφεις και να μην επηρεάζεσαι από όσα διαβάζεις. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε κάτι δεν έχουν καταφέρει καλά οι συγγραφείς που διάβασες.
Το 2021 από τις εκδόσεις Βακχικόν κυκλοφορούν οι «Κατάρες». Και δυο χρόνια σχεδόν μετά «Ο κόσμος των τρελών». Υπάρχει κάτι που αλλάζει στη γραφή, στο ύφος, στο βαθύτερο ζητούμενο αυτής της τελετής;
Πρόκειται για δύο διαφορετικά έργα. Οι «Κατάρες» είναι ένα έργο βασισμένο εξολοκλήρου σε πραγματικά γεγονότα. Ένα απομνημόνευμα μιας συγκεκριμένης δύσκολης εποχής. Η γραφή του είναι πρωτοπρόσωπη και αρκετά χειμαρρώδης. Οι σκηνές του εναλλάσσονται με ταχύτητα, σχεδόν «κινηματογραφικά» θα έλεγα, σαν μια ανάμνηση που περνάει μπροστά από τα μάτια σου. Ο «κόσμος των τρελών» αποτελεί ένα έργο με περισσότερες κοινωνικές προεκτάσεις. Πραγματεύεται πολλά θέματα που εγείρουν προβληματισμούς. Η γραφή και το ύφος προσαρμόζονται με την κάθε ιστορία. Κάποιες είναι γραμμένες σε πρώτο πρόσωπο, θέλοντας να κάνουν τον αναγνώστη να βιώσει την κατάσταση από κοντά και κάποιες άλλες είναι σε τρίτο πρόσωπο δίνοντας την αίσθηση του παρατηρητή. Το σίγουρο είναι, πως οι «Κατάρες» θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια ακόμα ιστορία στη συλλογή «Ο κόσμος των τρελών».
Υπάρχει κάποια ιστορία που ξεχωρίζει ανάμεσα στις υπόλοιπες; Και αν ναι, για ποιος ακριβώς λόγους;
Μου είναι αδύνατο να ξεχωρίσω κάποια γιατί κάθε μία σημαίνει και κάτι διαφορετικό για εμένα. Αν ήμουν όμως αναγκασμένος να επιλέξω, θα διάλεγα την ομώνυμη και τελευταία ιστορία. Πιστεύω είναι εκείνη που εισχωρεί τον αναγνώστη σαν λαθρεπιβάτη, στον κόσμο των «τρελών» και τον κάνει εν τέλει να αναρωτηθεί, τι θεωρείται τρέλα και τι λογική.
«Είμαι όλα όσα έχω ξεχάσει», τραγουδάει ένας μεγάλος ποιητής. Είναι κάποιο είδος υπενθύμισης αυτές οι ιστορίες, για όσα προσπερνούμε, για εκείνα για τα οποία μας διαφεύγουν μες στη γενική αρρυθμία της ζωής μας;
Προσπάθησα μέσα από τις ιστορίες μου να στρέψω το βλέμμα του αναγνώστη σε πρόσωπα και συνθήκες εκτός της ζώνης βολής του. Για καταστάσεις που όλοι γνωρίζουμε την ύπαρξή τους αλλά συστηματικά αποφεύγουμε να αντικρύσουμε και να ασχοληθούμε μαζί τους. Είναι τολμηρό εγχείρημα να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου όσα σε κάνουν να νιώθεις δυσφορία αλλά σίγουρα λειτουργεί καταλυτικά στο να δεις την πραγματικότητα μέσα από ένα άλλο πρίσμα.
Σε ποιες σκέψεις θέλουν οι ιστορίες να κατευθύνουν τον αναγνώστη, ποιες ιδέες διασώζουν αυτές οι ιστορίες, αυτή η ξεχωριστή έκδοση, η κατάμεστη από φυσικότητα;
Οι ιστορίες μου περιστρέφονται γύρω από έναν κοινό άξονα αμφισβήτησης των σύγχρονων προτύπων. Αντιμάχονται σθεναρά την πεποίθηση της εποχής που μας υποβάλλει να μην μας αφορά τίποτα που δεν μας επηρεάζει άμεσα. Οι σκέψεις αυτές διακατέχουν τους ήρωες, και μέσα από τα συμβάντα και τις καταστάσεις που βιώνουν, προσπαθούν να περάσουν στον αναγνώστη και να τον κάνουν να προβληματιστεί. Το δίχως άλλο, σε εμένα που τις έγραφα, το κατάφεραν. Ευελπιστώ να γίνει το ίδιο και με τους αναγνώστες.
Το να αποδέχεσαι την πραγματικότητα είναι πολλές φορές δύσκολο! Οπότε πλάθεις τη δική σου και επιλέγεις να ζεις σε αυτήν. Εκεί μέσα, όλα είναι υποφερτά.
Ένας φαντάρος που παλεύει με τους δαίμονές του, ένας πατέρας που καταπιέζει την κόρη του, ένας υπάλληλος που θα πουλούσε και την ψυχή του ακόμα για να αποκτήσει χρήματα, ένας άστεγος που τα βάζει με το σύστημα, ένας υπερήρωας-εκδικητής και ένα μικρό παιδί σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα.
Σε δεκατέσσερις αυτοτελείς ιστορίες (κάποιες βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα) Ο κόσμος των τρελών παρουσιάζει την αποσύνθεση των κοινωνικών δομών που ορίζουν τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Ήθη, αξίες, πρότυπα, οικογενειακή καταπίεση, διαπροσωπικές σχέσεις και έρωτας. Θέματα καθημερινά που, συνειδητά ή ασυνείδητα, αρνούμαστε να αντικρίσουμε, όντας παραδομένοι στο ευκαιριακό και βολικό φαίνεσθαι της εποχής, γεννούν ερωτήματα για το τι θεωρείται τελικά τρέλα και τι λογική.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
