***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
O φόβος και η ελευθερία, πως μας άλλαξε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Keith Lowe, Εκδόσεις Ψυχογιός
Ήδη από τη δεκαετία του 1930 ο φόβος της κομμουνιστικής εξάπλωσης είχε οδηγήσει πολλά κράτη της Ευρώπης στη δημιουργία φασιστικών καθεστώτων. Η κομμουνιστική αυτή υστερία έφτασε στο απόγειό της μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και με την Έναρξη του Ψυχρού, οπότε και η κομμουνιστική ΕΣΣΔ βρέθηκε σε έναν άτυπο πόλεμο με τα καπιταλιστικά κράτη της Δύσης.
Στις ΗΠΑ όταν εξαλείφθηκε η ενότητα την οποία προσέφερε ο Παγκόσμιος Πόλεμος στον πληθυσμό, παλιές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, μαύρων και λευκών, ξένων και γηγενών, εργατών και αστών ξαναβγήκαν στην επιφάνεια. Καμία αντίθεση, όμως, δεν είχε τόσο μεγάλο αντίκτυπο στη δομή της αμερικανικής κοινωνίας από εκείνη ανάμεσα σε λευκούς και μαύρους και στους κομμουνιστές και τους σφοδρούς πολέμιούς τους.
Το 1945 το Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ αριθμούσε 63.000 μέλη και τα συνδικάτα πάνω από ένα εκατομμύρια μέλη. Φυσικά δεν ήταν όλα τα μέλη των συνδικάτων στενά συνδεδεμένα με τον κομμουνισμό, η τάση όμως να συνδέονται οι εργατικές διεκδικήσεις με τον αυτόν είναι βαθιά ριζωμένη στον νου των περισσότερων ανθρώπων μέχρι τις μέρες μας.
Οι διευθετήσεις των διασκέψεων της Γιάλτας και του Πότσνταμ, οι οποίες δεν έγιναν πλήρως σεβαστές από τον Στάλιν, καθώς και η ανακάλυψη κάποιων Σοβιετικών κατασκόπων στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του ’40, εξέθρεψαν ακόμη περισσότερο την κομμουνιστική υστερία των πολιτών, το ίδιο και η άκαμπτη και ανυποχώρητη στάση του Στάλιν, ο οποίος κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο μέρος των Βαλκανίων είχε ήδη καταλύσει την ελευθερία στην Πολωνία. Τίτλοι σε εφημερίδες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ όπως “Το κόκκινο παλιρροϊκό κύμα απειλεί τον χριστιανικό πολιτισμό”, “Ο κόκκινος φασισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα”, “Οι κομμουνιστές διεισδύουν στην Γουόλ Στριτ”, “Οι κόκκινοι κυνηγούν το παιδί σας”, ήταν κανόνας εκείνη την εποχή. Ο φόβος ενός πολέμου με τους Σοβιετικούς ήταν διάχυτος στην αμερικανική κοινωνία και η σταλινική δικτατορία θεωρούταν, όχι άδικα βέβαια, εφάμιλλη του ολοκληρωτισμού του Χίτλερ.
Αποκτήστε το βιβλίο
Αυτό ήταν το κλίμα που γέννησε τον μακαρθισμό στις ΗΠΑ το 1947. Η αρχή έγινε τον Μάρτη του 1947 όταν ο Πρόεδρος Χάρυ Τρούμαν εξέδωσε ένα διάταγμα σύμφωνα με το οποίο όλοι οι υπάλληλοι θα έπρεπε να περάσουν από έλεγχο κοινωνικών φρονημάτων. Το αποτέλεσμα ήταν μέσα στα επόμενα χρόνια να ελεγχθούν πάνω από πέντε εκατομμύρια δημόσιοι υπάλληλοι και να υποβληθούν σε κανονική ανάκριση από το FBI πάνω από 25.000 άτομα. Δεν ανακαλύφθηκε κανένας κατάσκοπος, αλλά 12.000 άτομα παραιτήθηκαν και 2.700 απολύθηκαν.
Πολλοί από αυτούς σύρθηκαν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες προκειμένου να ανακριθούν δημοσίως από τον φοβερό γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθυ του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Αυτός ήταν που έδωσε το όνομά του στην επονείδιστη αυτή διαδικασία η οποία ονομάστηκε “μακαρθισμός”. Η λέξη μέχρι και σήμερα ταυτίζεται με τη συστηματική δίωξη ατόμων για τις πολιτικές πεποιθήσεις τους. Χιλιάδες από τους Αμερικανούς πολίτες που υποβλήθηκαν στις εξαντλητικές αυτές δημόσιες ανακρίσεις υπέστησαν σοβαρά ψυχολογικά τραύματα από τον τρόπο με τον οποίο παραβιάστηκε η προσωπική τους ζωή και περιέγραψαν τη διαδικασία ως σωστή “κόλαση”. Πολλοί δε από αυτούς δεν αποτύπωσαν ποτέ ξανά τις αληθινές τους σκέψεις γραπτώς.
Για μία δεκαετία οι όροι φιλελεύθερος και σοσιαλιστής ταυτίζονταν με τον κομμουνισμό και τον ριζοσπαστισμό. Έτσι οι αριστεροί και οι φιλελεύθεροι αναγκάστηκαν, εκ τω πραγμάτων, να ακολουθήσουν μία πιο συντηρητική γραμμή στις τοποθετήσεις τους. Αυτή η “δεξιά” μετατόπιση της αμερικανικής κοινωνίας θα κρατούσε μέχρι τον θάνατο του τρομερού γερουσιαστή το 1957 και τη δεκαετία του ’60, όταν η νέα γενιά θα άρχιζε σταδιακά να αμφισβητεί το κατεστημένο που ήταν απόρροια του Δευτέρου Παγκοσμίου και του Ψυχρού Πολέμου.
ΠΗΓΗ
-Keith Lowe, O φόβος και η ελευθερία, πως μας άλλαξε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Εκδ. Ψυχογιός, 2018
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
