***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε στη ζωή σας; 

Είναι το η “Αναφορά στον Γκρέκο” του Νίκου Καζαντζάκη και το διάβασα όταν πήγαινα στην Τρίτη Δημοτικού, όσο κι αν ακούγεται παράξενο για ένα παιδί να διαβάζει αυτό το βιβλίο. Ήταν πάνω από το προσκεφάλι μου σε ένα ράφι με βιβλία στο σπίτι μας. Αυτό μου τράβηξε περισσότερο την προσοχή, γιατί ήταν ένα κόκκινο δερματόδετο, οι κλασικές εκδόσεις των βιβλίων του Καζαντζάκη. Αρχικά το έπιασα από περιέργεια, αλλά στην πορεία με κέρδισε, καθώς μιλούσε για τους προγόνους του, την Κρήτη, μου φαινόταν τόσο οικεία όλα αυτά για τις παιδικές μου εντυπώσεις που είχα μέχρι εκείνη τη στιγμή…Βέβαια, καθώς προχωρούσα στα κομμάτια του βιβλίου εκεί στις σπουδές του συγγραφέα και τις πρώτες θεωρητικές του αναζητήσεις, πλέον δεν μπορούσα να το παρακολουθήσω…! Όμως είχα μυηθεί πια στην καλή λογοτεχνία. Το ξανάπιασα στην εφηβεία μου πάλι για να το αποτελειώσω και να διαβάσω για τα ταξίδια του συγγραφέα, τους έρωτες του αλλά και την Οκτωβριανή επανάσταση επίσης.

Ποιο βιβλίο σας επηρέασε βαθιά;

Πολλά μπορώ να πω. Αλλά σίγουρα το “100 χρόνια μοναξιάς” του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ήταν ένα απ’ αυτά από την ξένη λογοτεχνία, και από την ελληνική θα ´λεγα την Χαμένη Άνοιξη του Τσίρκα.

Με ποιον συγγραφέα της παγκόσμιας λογοτεχνίας θα θέλατε να βγείτε για ποτό;

Παλιότερα θα έλεγα τον Χεμινγουέη, που αποδεδειγμένα ήταν “γερό ποτήρι” και θα είχα πολλά να τον ρωτήσω για τον Ισπανικό εμφύλιο και την Κούβα, αλλά τα τελευταία χρόνια, θα έλεγα μάλλον τον Τζακ Κέρουακ. Δεν ξέρω αν θα ήταν τόσο ομιλητικός ή θα ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του και στο τζουκ μποξ, αλλά θα το επιχειρούσα πάντως.

Ποιο βιβλίο θα προτείνατε να διαβάσει ένα 16άχρονος και γιατί;

Το “Ουδέν νεώτερο από το δυτικό μέτωπο” του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ. Είναι από τα πιο δυνατά όχι μόνο αντιπολεμικά αλλά και γεμάτο ανατροπές βιβλίο. Επιπλέον είναι η καλύτερη εισαγωγή για να καταλάβει κανείς την ιστορία του 20ου αιώνα.

Ποιο βιβλίο θα σώζατε από μια ολική καταστροφή;

Τη Θεογονία του Ησιόδου. Είναι η μνήμη του κόσμου και επιπλέον η περίπτωση που η μυθολογική σκέψη του ανθρώπου είναι έτοιμη να μετατραπεί σε ποίηση…κάτι που έγινε αργότερα με τα ομηρικά έπη.

Πως ονειρεύεστε τον εαυτό σας σε λίγα χρόνια στον κόσμο του βιβλίου;

Δεν το είχα σκεφτεί για να είμαι ειλικρινής, αλλά τώρα που το λέτε θα μ´ άρεσε να είμαι περαστικός από κάποιο βιβλιοπωλείο και κάποιος εισερχόμενος να έψαχνε κάποιο από τα παλιά εξαντλημένα βιβλία μου και ο πωλητής να του λέει ότι: “είστε τυχερός, αυτό μόνο μας έμεινε…”. Ή πάλι να δω να κρατά κάποιος ένα αντίτυπο σε ακτοπλοϊκή γραμμή φεύγοντας σε διακοπές για τα νησιά του Αιγαίου ή και την Κρήτη…

Συνεχίστε τη φράση… ‘’Διαβάζω μόνο όταν….’’

“…το φως τρυπά τη διαύγεια του πρωϊνού καθώς μια μέλισσα εισέρχεται στην ηρεμία του δωματίου μου σαν βουερή υπόδειξη ότι η φύση έχει ξυπνήσει ήδη από πολύ ώρα, χωρίς να αναμένει τη δική μου μικρή παλιγγενεσία”.

Ποια ήταν η αφορμή για το τελευταίο σας βιβλίο; 

Ήταν η παραμονή μου επί διετία και η βαθύτερη γνωριμία μου με μια σημαντική ευρωπαϊκή χώρα, την Γερμανία, σε μια σημαντική περίοδο για τις σχέσεις της Ελλάδας με την εν λόγω χώρα. Με τις παραστάσεις που είχα από την παραμονή μου στην χώρα αυτή, πήρα μαζί και τους στίχους που είχα αρχίσει να γράφω εκεί και που ήθελα να μοιάζουν με ένα είδος αλληγορίας μεσαιωνικού χρονικογράφου αλλά και ταυτόχρονα ένα νοητικό ταξίδι στην ιστορία, μέσα από τους αυτοκινητόδρομους της, την Autobahn.

Είναι μια καταβύθιση στην ιστορία της ηπειρωτικής Ευρώπης, ενός χώρου που προσπαθεί διαρκώς να ενοποιηθεί και να διαμορφώσει ενιαία πολιτική ταυτότητα. Αυτή η διαδικασία είναι συνεχής αλλά και διαρκώς αναιρούμενη από τις εσωτερικές της αντιφάσεις, τις αναστολές της, γεγονός που δημιουργεί μείζονα ιστορικά γεγονότα στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Γεννά τραγωδίες αλλά και ταυτόχρονα είναι χώρος μεταρρυθμίσεων θρησκευτικών και πολιτικών αλλά είναι επίσης χώρος μεγάλης τέχνης.

Αν μπορούσατε να μιλήσετε με έναν ηρώα σας, ποιος θα ήταν αυτός τι θα του λέγατε; 

Στην ποίηση σπάνια έχουμε ήρωες, όπως στα μυθιστορήματα. Αυτό που μιλά είναι πρωτίστως το “ποιητικό εγώ” όπως λέει η κριτική της λογοτεχνίας. Είναι καμία φορά δύσκολο να ξεχωρίσουμε ότι στην πεζογραφία -σε αντίθεση από ότι συμβαίνει στην ποίηση- όταν μιλάς σε πρώτο ενικό πρόσωπο, αυτό δεν είναι ο συγγραφέας αλλά ο ήρωας του μυθιστορήματος. Στην ποίηση όμως το “εγώ” υπερισχύει και σχεδόν καλύπτεται από το αφηγηματικό πρόσωπο. Το αντιλήφθηκα κάποια στιγμή που είπα σε φίλο πεζογράφο: πως μπορείς να το λες αυτό; για κάτι που είχε γράψει. Μα δεν το λέω εγώ, μου απάντησε, ο ήρωας μου το υποστηρίζει…Εκείνη τη στιγμή ανακάλυψα μια ουσιώδη διαφορά μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης. Πάντως αν ήθελα να συνομιλήσω με κάποιον από τα πρόσωπα που έχω βάλει στους στίχους μου, αυτό θα ήταν οι “αρχαίοι πολέμαρχοι” των Βαλκανίων, από το ομώνυμο ποίημα της πρώτης μου συλλογής: “Απόσπασμα Πολυεθνικής ή terra incognita”. Θα τους έλεγα για τους πολέμους του σήμερα που δεν είναι καθόλου ένδοξοι αλλά σπέρνουν βαθειά το μίσος ανάμεσα μας. Ίσως να μου απαντούσαν ότι η φύση του πολέμου ήταν πάντα αυτή.

Μπορεί η λογοτεχνία να κάνει τον κόσμο καλύτερο; 

Πάντα έχω μια επιφύλαξη για το αν η τέχνη μπορεί να σώσει τον κόσμο, το γνωστό απόφθεγμα δηλαδή με την ομορφιά. Η τέχνη και η λογοτεχνία, αν δεν μπορεί να τον σώσει, σίγουρα μπορεί να τον κάνει καλύτερο, όχι απλά να τον εξωραΐσει. Και σίγουρα η λογοτεχνία μπορεί να εμπνεύσει την ανθρώπινη δράση ώστε να τον αλλάξει αν και αυτό δεν είναι μόνο δουλειά της λογοτεχνίας. Αλλά το βασικό είναι εμείς μέσα από την λογοτεχνία να μπορούμε να ερμηνεύουμε και να αφηγούμαστε τον κόσμο.

Στίφη προσφύγων παραμονεύουν
στις αλέες του φόβου σου,
στίφη προσφύγων ικετεύουν
εμπρός στις πύλες σου.
Στίφη προσφύγων φοβούνται
στις αλέες
της ικεσίας τους.

Στα αρχεία σου σκονίζονται
τα ομολογιακά δάνεια
της Βαϊμάρης… Φευ!

℘

Ο Λούθηρος κάθε βράδυ
καρφώνει φυλλάδια των Σπαρτακιστών
στις πόρτες μεγάλων αιθουσών σου
και μετά τις συναυλίες
προσφωνεί την Όστια
με βαυαρέζικη μπίρα.

*

Ο Νίκος Βλαχάκης γεννήθηκε στο χωριό Βρύσες Μεραμπέλλου Κρήτης (Δημ. Αγ. Νικολάου) το 1967. Είναι διδάκτορας Φιλοσοφίας, και επιπλέον έχει σπουδάσει Δημόσια Διοίκηση και Διεθνείς Σχέσεις. Εργάζεται ως Σύμβουλος Δημόσιας Διπλωματίας στο Υπουργείο Εξωτερικών, έχοντας υπηρετήσει στις ελληνικές Πρεσβείες πόλεων του εξωτερικού (Τίρανα, Βρυξέλλες, Σόφια, Βουδαπέστη, Βερολίνο και σήμερα στο Βουκουρέστι), με κάθε μια από τις οποίες έχει συνδέσει και μια ποιητική του συλλογή. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, και έχει λάβει μέρος σε διεθνή ποιητικά φεστιβάλ. Το βιβλίο Autobahn – Χρονικά των Ηλίανθων είναι η πέμπτη ποιητική του συλλογή, και αποτελεί ένα νοητό ταξίδι στην ιστορία της Γερμανίας και της Ευρώπης.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.