Κριτική: Πάροδος, Βάσω Βεκρή, Εκδόσεις Βακχικόν

Παραλλαγές σε Film noir

2 July 2022

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

***Πάροδος,* Βάσω Βεκρή, Εκδόσεις *Βακχικόν***

Στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, οι ειδήσεις που αφορούν τα σωφρονιστικά καταστήματα περνούν στα ψιλά. Σημαίνει πως με μια σιωπηρή συμφωνία ανάμεσά μας, έχουμε παραδεχτεί πως εκείνες οι ανθρώπινες ψυχές που ζουν στοιβαγμένες σε κελιά των δύο ατόμων, έχουν πια λάβει αυτό που δικαιούνται. Και κάθε άλλη συζήτηση θα μπορούσε να τους κάνει να φανούν αθώοι. Στις μεταμεσονύχτιες εκπομπές ίσως συναντήσει κανείς μια λεπτομερή αναφορά για τα κακώς κείμενα των φυλακών, μα η συγκεκριμένη, τηλεοπτική ζώνη δεν έχει ιδιαίτερο αντίκρισμα και άλλωστε στην συνείδηση του κοινού κάθε φυλακισμένος έχει την μοίρα που θέλησε. Το φοβερό λάθος κάποιου κατάδικου παραμένει αδικαιολόγητο και δεν υπάρχουν επιχειρήματα για να στηρίξει κανείς μια καλοσυνάτη τοποθέτηση. Οι φυλακές παραμένουν ένα ιδιότυπο άβατο, με δικούς τους κώδικες, γλώσσα, κλειδιά, τρόπους, συμπεριφορές και μεθόδους. Αυτή η διακριτική γοητεία που συνεπαίρνει το κοινό, συνιστά κυρίως ένα είδος φόβου. Καθένας φροντίζει να λησμονήσει αυτούς τους ανθρώπους και άλλωστε η ζωή παραμένει μια σκληρή υπόθεση. Η φυλακή σχηματίζει ένα σύμπαν δίχως χρόνο. Και δίχως ανθρωπιά.

Αυτήν την τελευταία μεταγγίζει στο πρώτο της, εξαιρετικό μυθιστόρημα Πάροδος των εκδόσεων Βακχικόν η Βάσω Βεκρή. Γεννημένη στην Αθήνα η συγγραφέας βρίσκει τους χαρακτήρες και τα γεγονότα της στον παράξενο και επικίνδυνο κόσμο των φυλακών, των υπόγειων συμφερόντων, των συμβολαίων θανάτου που εκτελούνται με κυνισμό, αφήνοντας να φανεί μια ιδέα από τον «βρώμικο» κόσμο που αντέχει εκεί έξω.

Ένας κρατούμενος δολοφονείται στην διάρκεια μιας εξόδου του. Κι η ψυχίατρος σύντροφός του ξεκινάει ένα ταξίδι με την μηχανή. Να δει. Να θυμηθεί. Να καταλάβει…» γράφει στο οπισθόφυλλο της έκδοσης. Και έπειτα, λίγες γραμμές πιο κάτω η καλαίσθητη έκδοση του Βακχικόν συμπληρώνει. Ένα μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή. Με ήρωες ανθρώπινα νησιά, που κινούνται στις παρόδους της ζωής. Η αλήθεια δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται. Η μάλλον, η αλήθεια είναι μπροστά μας αλλά δεν την βλέπουμε. Μια ιστορία αγάπης πέρα από τον θάνατο». Και είναι έτσι ακριβώς για αυτό το βιβλίο που πασχίζει να δικαιώσει την ανθρωπιά των καταδικασμένων. Την πίστη τους στην ζωή, τον φόβο τους για το λάθος, τον αγώνα για την δικαίωση. Χαρακτήρες γεμάτοι θάρρος και αντοχή, που ξέρουν να παλεύουν, που αντιλαμβάνονται την σημασία του έρωτα και ενός βελούδινου, υφασμάτινου δειλινού στην άκρη της θάλασσας. Το ολοκαίνουριο μυθιστόρημα της Βάσως Βεκρή γεννιέται και πεθαίνει μες στο κλίμα ενός ιδιαίτερου film noir που μπλέκει επίορκους αστυνομικούς, τρυφερούς έρωτες, σφαίρες και καλάσνικοφ. Και πάνω από όλα ένα αίσθημα δικαίου και ηθικής που κατορθώνει και επιβιώνει πίσω από τα κιγκλιδώματα του κελιού.

Είναι παράδοξο μα χάρη στην επιδέξια γραφή της κυρίας Βεκρή μπορεί κανείς να βρει μες στις σελίδες της Παρόδου το σπάνιο συναπάντημα της ομορφιάς, ζητούμενο για την έκδοση του Βακχικόν που συστήνει στο κοινό την κινηματογραφική γραφή της δημιουργού. Το πεπρωμένο του Μαύρου και του Νικόλα είναι ένα πεπρωμένο θυμάτων, ανήμπορων να ξεφύγουν από το περιθώριο που με τόση επιμέλεια φτιάχνει αυτός ο κόσμος για να κρύβει τις ατέλειές του. Ένα κορίτσι που αγαπάει μέχρι τέλους, η Πολίνα, ένας αντιήρωας που πασχίζει να αλλάξει την μοίρα του και κάποιος που απλά επιβιώνει στον πάτο μιας δίνης, συνθέτουν τους κεντρικούς ήρωες της Παρόδου, μιας πορείας παράλληλης με το μεγάλο ρεύμα του συρμού εκεί έξω. Σκαριά δοκιμασμένα από τις τρικυμίες, ράτσες που δεν συναντάς εύκολα και που δίχως τίποτε το γραφικό, αφηγούνται μια σκληρή ιστορία, με αντίκρισμα θάνατο και μοναξιά και αφοσίωση σε σκοπούς μεγαλύτερους από την αντοχή τους. Και η ανθρώπινη χροιά επιμένει, αλλού σκληρή, αλλού τρυφερή και διάτονη μα πάντα παρούσα στις σελίδες της Παρόδου που έρχεται από τις εκδόσεις Βακχικόν για να προτείνει στο ελληνικό, αναγνωστικό κοινό μια εξαιρετική συγγραφέα, ικανή για το απαιτητικό άθλημα ενός άρτιου μυθιστορήματος.

Για το τέλος, αυτό το σημείωμα κράτησε μια αναφορά σε εκείνη την σεμνή αφιέρωση σε κάποιον Ανδρέα. Ίσως γιατί στις δυο γραμμές αυτής της προσθήκης που συναντά κανείς στις πρώτες σελίδες της έκδοσης κρύβεται ένας ικανός και τρυφερός επίλογος για αυτό το βιβλίο που ξέρει να μιλά για πράγματα σκληρά, για κοπάδια από λύκους και λιοντάρια, για ανθρώπους που κλαίνε μες σε κρεβατοκάμαρες , για πρόσωπα που νιώθουν αληθινή φιλία με την ζωή και το κουράγιο. Για σκελετούς που κατοικούν σε ετούτη εδώ την πολιτεία και κάθε άλλη. Για ατμόσφαιρες που αποκαλύπτουν ανθρώπους ανεπιφύλακτα και ακατάλυτα μόνους. Για αυτούς λοιπόν, εκείνο το προσωπικό μήνυμα στην αφετηρία της έκδοσης. Μια υπενθύμιση για το πρώτο χελιδόνι της άνοιξης που φθάνει πάντα μια κάποια ώρα. Από τις εκδόσεις Βακχικόν και την εξαιρετική Βάσω Βεκρή που μας αναγκάζει να περιμένουμε με ενδιαφέρον την επόμενη δουλειά της.