***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Πότε διάβολος πότε άγγελος, Κώστας Ακρίβος, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Μια ιδιαίτερη μορφή της ελληνικής επανάστασης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης. αποτελεί τον κεντρικό ήρωα του νέου βιβλίου του Κώστα Ακρίβου. Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνει ο αναγνώστης κατά την πρώτη του επαφή με το συγκεκριμένο βιβλίο. Στην πορεία πρωταγωνιστικός ήρωας σε μια παράλληλη αφήγηση θα αναδειχθεί ο Μήτρος Αγραφιώτης, ένας αγωνιστής που πολέμησε δίπλα στον Καραϊσκάκη και στάθηκε στο πλευρό του ως το τέλος της ζωής του. Εκείνος που θα γίνει τελικά η αφηγηματική φωνή της πολεμικής δράσης του Καραϊσκάκη αλλά και της έντασης που προϋπέθετε η δράση αυτή. Ένας αφανής ήρωας που στα δεκαοκτώ του χρόνια γίνεται ο ταμίας του, αναφέρεται στη διαθήκη του και διεκδικεί να αποκαταστήσει τη συγγενική φύση της σχέσης του έστω και ερήμην του..
Ο Ακρίβος υπογράφει ένα ιστορικό μυθιστόρημα, ωστόσο, που δεν περιορίζεται στην ιστορική καταγραφή των γεγονότων αλλά επικεντρώνεται στη φλογερή θέρμη του αγώνα και στη συναισθηματική εμπλοκή των ηρώων σε μια μυθιστορία όπου το ιστορικό ντοκουμέντο και η μυθοπλασία συλλειτουργούν σε ισόποσες δόσεις και εξυπηρετούν την αφήγηση. Παράλληλα, καταθέτει την προσωπική μαρτυρία του για τη συγγενική σχέση του ίδιου με τον ήρωα, γεγονός που τον ενέπνευσε να ασχοληθεί με αυτή την ιστορία. Με έναν ιδιότυπο αφηγηματικό τρόπο ο Ακρίβος ανασυνθέτει το ιστορικό γίγνεσθαι της εποχής και σκιαγραφεί πέρα από τα συγκεκριμένα ιστορικά συμβάντα τον τρόπο με τον οποίο μια κορυφαία μορφή της ελληνικής επανάστασης μπόρεσε να επηρεάσει στο σύνολό της τη ζωή ενός απλού αγωνιστή της εποχής, να δαμάσει την προσωπικότητά του και να εμφυσήσει το πάθος του για τον αγώνα και την τύχη της χώρας σε όλους όσοι βρέθηκαν γύρω του. Ωστόσο, αυτό που συγκινεί είναι η αθέατη στη ροή του έργου αλλά σθεναρά υπαρκτή ιστορική έρευνα που έκανε ο Ακρίβος για να περιγράψει τα συμβάντα αυτά, μια έρευνα που στηρίζει και ισορροπεί ως αρχιτεκτονικός ιστός το αφηγηματικό οικοδόμημά του, ρίχνοντας φως στα σκοτεινά σημεία της δράσης του ήρωα αλλά και στην εξελικτική του πορεία προς την πλήρη αφοσίωσή του για τα οφέλη του αγώνα.
Πληθωρικός, αντιφατικός, αθυρόστομος, αψίκορος και παλληκαράς είναι μερικές από τις ιδιότητές του Καραϊσκάκη που γνωρίζουμε από την Ιστορία. Αυτές τις ιδιότητές του ύμνησαν τα σχολικά εγχειρίδια και διαμόρφωσαν έτσι την ιστορική του σημασία. Η Λογοτεχνία έρχεται όμως να προσθέσει μια ακόμα ιδιότητά του. Αυτή της εσωτερικής ομορφιάς που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος, έστω και αν καταφέρνει να την κρύβει πίσω από το προσωπείο που επιλέγει να φορέσει κάθε φορά. Της έκστασης που προϋποθέτει η αυταπαρνητική δράση στα πεδία των μαχών και της γενναιότητας, απότοκα και τα δύο μιας εξεγερμένης αθωότητας, υπαρκτής όμως και ικανής να αλλάξει την πορεία της ζωής και της Ιστορίας, έστω και αν χρειαστεί να διαπεράσει το προσδιοριζομενο πρόσωπο και να το τοποθετήσει από τα μονοπάτια της κόλασης σε αυτά του παραδείσου. Άλλωστε, από τον τίτλο του βιβλίου ήδη γνωρίζουμε την παραδοχή πως ένας άνθρωπος από διάβολος μπορεί να μετατραπεί σε άγγελος και αυτό μόνο αποτέλεσμα της αθωότητας αυτής μπορεί να είναι.
Γράφει χαρακτηριστικά ο Ακρίβος:
«Ο καπετάνιος είναι όμορφος, όμορφος από ψυχής. Είναι όμορφος γιατί είναι αθώος. Και είναι αθώος γιατί δεν έχει επίγνωση αυτής της εσωτερικής ομορφιάς του. Ανήκει σ’ εκείνη τη δυσεύρετη κατηγορία ανθρώπων που δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσουν πόσο ωραίοι είναι, πόσο σπάνιοι και ξεχωριστοί».
Ο Ακρίβος δε στέκεται στην ωραιοποίηση των καταστάσεων. Τον ενδιαφέρει να αναδείξει τις αληθινές διαστάσεις των ηρώων του. Γι’ αυτό τον λόγο και τους τοποθετεί σε έναν ιδιόμορφο συγκερασμό ιστορικής αλήθειας και μυθοπλασίας. Σύμμαχος του σ’ αυτή την ιδιαίτερη αφηγηματική επιλογή είναι οι γλωσσικές και φραστικές επιλογές του, οι οποίες αναδεικνύουν τόσο την ατμόσφαιρα της εποχής όσο και την προσωπικότητα του Καραϊσκάκη και μεταφέρουν τον αναγνώστη στα πεδία μαχών, στα λημέρια των ηρώων, στην καθημερινότητά τους με τρόπο εύστοχο και συγκινητικά ενδιαφέρον.
Σημαντικό είναι το κεφάλαιο στο οποίο αναφέρεται στην Άλωση της Τριπολιτσάς και ρίχνει φως σε σκοτεινά σημεία στα οποία ο μύθος έδωσε άλλες διαστάσεις. Όπως επίσης και το κεφάλαιο όπου γίνεται λόγος για τον θάνατο του ήρωα. Τα ερωτηματικά γύρω από το ποιος τελικά τον σκότωσε αλλά και για το τι θα είχε συμβεί αν ο Καραϊσκάκης δεν είχε πεθάνει τότε είναι ερωτήματα που εκφράζουν την απορία για το πώς θα είχε εξελιχθεί η Ιστορία, τι έκβαση θα είχε, εν τέλει, ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας αλλά και η ίδια η χώρα.
Εκμεταλλευόμενος την ιστορική μαρτυρία ο συγγραφέας παραδίδει ένα σημαντικό ανάγνωσμα για μια εποχή που σφράγισε την πορεία του έθνους αποτυπώνοντας παράλληλα την ανθρωπογεωγραφία της εποχής και ζωντανεύοντας την αλήθεια της, σίγουρος πως ταυτόχρονα εκτελεί το προσωπικό του χρέος απέναντι στην αλήθεια της οικογενειακής του ιστορίας και μάλιστα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
