***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Το Ελάφι, Πάνος Αντωνόπουλος, Εκδόσεις Κέδρος

«Το Ελάφι» αποτελεί ένα θεατρικό έργο που βραβεύτηκε από την Ένωση Ελλήνων Σεναριογράφων και το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης και μας έρχεται από τις εκδόσεις Κέδρος· πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο του Πάνου Αντωνόπουλου, ενώ το πρώτο του ήταν το μυθιστόρημα με τον τίτλο «Με το ίδιο βλέμμα» και κυκλοφόρησε το 2019 από τις εκδόσεις Πνοή.

Πιάνοντας στα χέρια μου «Το Ελάφι», αναρωτήθηκα αν θα διαθέτει τη δυναμική να με κρατήσει στις σελίδες του ή θα ολισθήσει σε επαναλήψεις που έχουν ειπωθεί δεκάδες φορές, τόσο μέσα σε θεατρικά όσο και σε λογοτεχνικά έργα. Ομολογώ πως το διάβασα μονορούφι, καθώς το έργο είναι τόσο άμεσο και υπέροχα δωρικό που κατάφερε να με ικανοποιήσει πλήρως, διαθέτοντας αρτιότητα και ευγενές μέτρο.

Οι δεκαπέντε σκηνές του έργου είναι αποτυπωμένες –κυρίως– από τους διαλόγους ανάμεσα στις δύο πρωταγωνίστριές του, τις αδελφές Έλσα και Πόλυ. Ουσιαστικά, οι δύο αδελφές μας τοποθετούν ταχύτατα εντός του ορεινού περιβάλλοντος όπου βρίσκονται, και όταν θα συζητήσουν εκείνο που έπραξαν, εμείς ως θεατές-αναγνώστες θα διακρίνουμε τη διαφορά των δύο προσωπικοτήτων τους, με την Πόλυ να βαστάει τα ηνία της δυναμικής και ενεργητικής ενώ την Έλσα να διατηρεί περισσότερο τη θέση της ρομαντικής και υποχωρητικής. Όταν η Έλσα θα διακρίνει από το παράθυρο της καλύβας τους ένα ελάφι να την κοιτάζει μέσα από τις συστάδες του δάσους αλλά και την απειλή του από έναν λύκο, η επιτακτική ανάγκη για να το προστατεύσει θα αναδυθεί εντός της· δίχως να καταφέρει κάτι για το ελάφι, θα προσφέρει στον θεατή-αναγνώστη την έμμεση ταύτιση των δύο αδελφών με το ζώο, όμως ποιο από τα ζώα αφορά σε εκείνες; Το ελάφι; Ή μήπως ο λύκος;

 «Δεν έχω νιώσει μεγαλύτερο φόβο στη ζωή μου από αυτόν των ανθρώπων που ύπουλα σε ξεγελούν με το δήθεν ενδιαφέρον και την καλοσύνη τους, με την αγάπη και το νοιάξιμο, με την τάχα φροντίδα τους, και μετά, με την πρώτη ευκαιρία, σε ρίχνουν στο πιο σκοτεινό μονοπάτι της ψυχής, σε έναν άβατο δρόμο όπου βρίσκεσαι ξαφνικά μόνος και παλεύεις με ανοίκεια συναισθήματα.»

«Το Ελάφι» διαθέτει ζυγισμένη ροή, δοσμένη σε αμεσότητα και ρεαλισμό, ενώ οι τραγικές σκηνές μεταξύ των αδελφών, αποτυπώνουν το δράμα αποφεύγοντας την εκβίαση του συναισθήματος και, ωστόσο, καταφέρνουν να διαχέουν τον προβληματισμό (τόσο των ηρωίδων όσο και της κατάστασης)· αυτό, αποδίδει τα μέγιστα στον ολοκληρωτισμό του έργου και –θα πρέπει να το ομολογήσω– ποντάρω ότι και πάνω στο σανίδι «Το Ελάφι», πλαισιωμένο από το κατάλληλο σκηνικό και τις ανάλογες ερμηνείες, θα πρέπει να είναι συναρπαστικό.

«Το Ελάφι» σε συνεπαίρνει σε ένα όμορφο αναγνωστικό ταξίδι και συστήνει έναν κόσμο στριμωγμένο μέσα στα μυστικά ενός σπιτιού και στο τοπίο μιας επαρχίας, όμως δεν σου τα προσφέρει εντός της κλειδαρότρυπας, σου τα αποκαλύπτει ευθέως (ίσως για να αναμετρηθείς και εσύ μαζί του). Διαχειρίζεται την εικόνα του θύματος σε αντίστιξη με την εικόνα που έχει κερδίσει στην κοινωνία ένας θύτης και αυτό είναι τροφή για σκέψη. Ουσιαστικά, «Το Ελάφι» δεν αργεί να προσφέρει την αποκάλυψή του (και καλώς πράττει καθώς αυτή έχει γίνει αντιληπτή από νωρίς στο έργο), όμως η θαρρετή ανατροπή στο κλείσιμό του είναι εκείνη που αποτελεί και τον καταλύτη για την όποια λύτρωση, εκείνη την πράξη που επιχειρεί να εξισορροπήσει την ύπαρξη του ατόμου που έχει μάθει να ζει με τις πληγές του βαθιά κρυμμένες, φέροντας μαζί και τις ενοχές, οι οποίες θα επιφέρουν και την πλήρωση ενός αισθήματος δικαίου.

Κλείνοντας, τολμώ να πω ότι θα μου άρεσε να δω στο μέλλον το θεατρικό αυτό να αποτελέσει για τον συγγραφέα τη μαγιά ώστε να αναπτύξει την υπόθεσή του με περισσότερες σκηνές και να δώσει ένα ολοκληρωμένο μυθιστόρημα, παρουσιάζοντας ίσως και τις πλευρές του θύτη, περισσότερους ήρωες της τοπικής κοινωνίας, δεκάδες ιδέες που μπορούσαν να αποτελέσουν γραμμές ανάπτυξης. Όπως και να έχει, ακόμη και ως θεατρικό, είναι ένα βιβλίο που προτείνω να αγοράσετε και να διαβάσετε, πόσω δε μάλλον να το δείτε στο σανίδι όταν θα ανέβει.

Συνοδέψτε το ακούγοντας τον δίσκο «Hex» των Bark Psychosis από το 1994.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.