***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Το πεπερασμένο, το άπειρο και ο κόσμος, Διονύσιος Α. Αναπολιτάνος, Εκδόσεις Νεφέλη
Ένα από τα λίγα, οπωσδήποτε, όμως, αξιοπρόσεκτα βιβλία φιλοσοφίας των τελευταίων χρόνων που έρχεται για να εμπλουτίσει τις σύγχρονες συγγραφικές αναζητήσεις πάνω στο νεοελληνικό φιλοσοφικό στοχασμό και λόγο είναι η μελέτη του Διονυσίου Α. Αναπολιτάνου, Το πεπερασμένο, το άπειρο και ο κόσμος, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη.
Πρόκειται για ένα άκρως εμβριθές μελέτημα που επιχειρεί να διερευνήσει το περιεχόμενο των τριών εννοιών που συναποτελούν τη φράση του τίτλου, αλλά και τις μεταξύ τους σχέσεις. Συγκροτείται από είκοσι ένα φιλοσοφικά κείμενα καθένα από τα οποία προσεγγίζει και μια διαφορετική πτυχή αυτού που μπορεί συνολικά να γίνει αντιληπτό ως φιλοσοφική αναζήτηση. Στη συγκεκριμένη, μάλιστα, περίπτωση, το όλο εγχείρημα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεδομένου ότι οι δύο από τις τρεις κεντρικές έννοιες που αποτελούν και τους πυρήνες του θεωρητικού προβληματισμού του συγγραφέα, το «πεπερασμένο» και το «άπειρο» είναι αντίθετες και αντιθετικές μεταξύ τους, στοιχείο που, άλλωστε, συνάδει με μια από τις βασικότερες μεθόδους και μεθοδεύσεις της φιλοσοφικής αναζήτησης που είναι η διαλεκτική, νοούμενη ως πορεία και διαδρομή προς την αλήθεια μέσα από την έκθεση αντικρουόμενων μεταξύ τους απόψεων και ιδεών. Η εννοιολογική αυτή αντίθεση εμποτίζει σε μεγάλο βαθμό όλα τα φιλοσοφικά άρθρα, χωρίς, όμως, να μονοπωλήσει ποτέ και να διεκδικήσει την αποκλειστικότητα του ενδιαφέροντος ή, καλύτερα, των ενδιαφερόντων του συγγραφέα. Η λέξη «κόσμος», από την άλλη, δεν προσεγγίζεται εμπειρικά, μέσα από μια αντιληπτική διαδικασία πάνω στη βάση των αισθήσεων, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα στη μελέτη του απείρου που, ούτως ή άλλως, δύσκολα μπορεί να εμφανιστεί μέσα σε μια τέτοια συνθήκη. Προσεγγίζεται κυρίως νοητικά ή νοησιαρχικά προκειμένου να καταστεί ευκρινέστερος ο τρόπος με τον οποίο συνυφαίνεται, συνδυάζεται και συμπλέκεται τόσο με το άπειρο, όσο και με το πεπερασμένο.
Μέσα, λοιπόν, από τα εικοσιένα αυτά κείμενα φιλοσοφίας ο Αναπολιτάνος καλύπτει μία ποικιλία θεμάτων και θεματικών καταρτίζοντας ουσιαστικά έναν φιλοσοφικό οδηγό όχι μόνο για τους συστηματικούς μελετητές, αλλά και για εκείνους που θα θελήσουν να έχουν μια πρώτη επαφή με το αντικείμενο αυτό έρευνας και μελέτης. Για αυτούς τους δεύτερους, μάλιστα, δίνεται η ευκαιρία και η δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με την αποσαφήνιση εννοιών και όρων όπως η ομοιότητα, η ισότητα, η ταυτότητα, όρων δηλαδή που απασχολούν τον άνθρωπο όχι μόνο στο πλαίσιο των φιλοσοφικών αναζητήσεων και προβληματισμών, αλλά και σε αυτό της καθημερινής πράξης και πρακτικής. Το ίδιο σημαντική και αξιομελέτητη είναι η σχετική με τα βασικά χαρακτηριστικά της αλήθειας διερεύνηση στο μέτρο και στο βαθμό που συνιστά ουσιαστικά μια καταβύθιση στη βαθύτερη ουσία και στόχευση της φιλοσοφικής ενασχόλησης που είναι ακριβώς η προσπάθεια του ανθρώπου να φτάσει στο πυρήνα της αλήθειας ανιχνεύοντας του όρους και τα όριά της. Παράλληλα με τα παραπάνω ο Αναπολιτάνος επιχειρεί να ορίσει και να χαράξει τα όρια ανάμεσα σε στενά συνυφασμένες μεταξύ τους έννοιες, το ταυτό και το έτερο, την κίνηση και τη στάση, την παύση και τη σιωπή, την πειθαρχία και τον ολοκληρωτισμό, σε όρους δηλαδή που είναι λίγο πολύ γνωστοί και οικείοι, αποκτούν όμως νέο προσανατολισμό και, σε κάποιο βαθμό, νέο περιεχόμενο όταν σχετιστούν μεταξύ τους και εξεταστούν υπό το πρίσμα των ομοιοτήτων και των διαφορών τους. Τέλος, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα άρθρα είναι αυτό που διερευνά το μείζον πρόβλημα ή ζητούμενο της προοδευτικής φιλοσοφίας, της εξέλιξης δηλαδή της φιλοσοφικής θεώρησης και γνώσης και του τρόπου με τον οποίο αυτή διατήρησε ουσιαστικά τον θεματικό της πυρήνα και προσανατολισμό, παρά τις όποιες μεταβολές που γνώρισε το περίβλημά της.
Το βιβλίο του Διονυσίου Ανοπολιτάνου αποκαλύπτει μια πλούσια γνώση πάνω στα φιλοσοφικά ζητήματα, μια γνώση που έχει θεμελιωθεί βαθιά και στέρεα πάνω στην προγενέστερη φιλοσοφική παράδοση και βιβλιογραφία την οποία έρχεται να συνεχίσει, να διευρύνει και να προεκτείνει προς κατευθύνσεις και ατραπούς γνωστές και άγνωστες μαζί. Πάνω απ’ όλα, όμως καταδεικνύει τον άκρως γοητευτικό χαρακτήρα της φιλοσοφικής ενασχόλησης, ένα ταξίδι που κάθε στιγμή του είναι και προορισμός μαζί, κάθε ερώτημα και απάντηση, κάθε προβληματισμός και λύση.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
