***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Το στοιχειωμένο μοναστήρι, Ρόμπερτ Βαν Γκούλικ, Εκδόσεις Μίνωας

Κοιτίδες της αστυνομικής λογοτεχνίας, μυθιστοριογραφίας και διηγηματογραφίας αντίστοιχα, θεωρούνται παραδοσιακά η Αμερική και η Ευρώπη που ανέδειξαν, άλλωστε, ορισμένους από τους πιο χαρακτηριστικούς εκπροσώπους και τα περισσότερα αντιπροσωπευτικά έργα που διαβάστηκαν και εξακολουθούν να διαβάζονται από τους λάτρεις – και όχι μόνο – του είδους. Παράλληλα, όμως, με την αμερικάνικη και ευρωπαϊκή επίδοση στην αστυνομική λογοτεχνία, υπήρξαν και άλλες χώρες του κόσμου στις οποίες καλλιεργήθηκε το συγκεκριμένο είδος και, μάλιστα, με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα και προοπτικές. Μία από αυτές υπήρξε και η Κίνα, η αστυνομική λογοτεχνία της οποίας μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε και σε άλλες γλώσσες.

Ένας από τους πιο γνωστούς μεταφραστές της κινεζικής αστυνομικής λογοτεχνίας υπήρξε ο Ρόμπερτ Βαν Γκούλικ, συστηματικός μελετητής του πολιτισμού της Ανατολής, διπλωμάτης, μουσικός και συγγραφέας, γεννημένος στην Ολλανδία που μετοίκησε και εργάστηκε στην Άπω Ανατολή όπου γνώρισε την κινεζική αστυνομική λογοτεχνία και, αφού πρώτα επιχείρησε με επιτυχία να κάνει τη μετάφραση ενός αστυνομικού μυθιστορήματος της Κίνας του 18^ου αιώνα, στράφηκε αργότερα στην πρωτότυπη συγγραφή και έδωσε μία σειρά αστυνομικών ιστοριών με πρωταγωνιστή τον Δικαστή Τι, ένα υπαρκτό πρόσωπο, ντετέκτιβ και ανώτερο αξιωματούχο, που έζησε τον 7^ο αιώνα, κατά την περίοδο της Δυναστείας των Τανγκ και, συγκεκριμένα, ανάμεσα στα έτη 630 και 700 μ. Χ.

Τέσσερα από τα μυθιστορήματα αυτά – Φόνοι στον δρόμο του μεταξιού, Το στοιχειωμένο παραβάν, Μυστηριώδεις φόνοι στη λίμνη και Το στοιχειωμένο μοναστήρι – κυκλοφόρησαν στα ελληνικά σε μετάφραση της Χριστιάννας Σαμαρά. Το στοιχειωμένο μοναστήρι, εν προκειμένω, είναι μία ιστορία μυστηρίου, αρκετά πιστή στο πρότυπο των παλιών κινεζικών αστυνομικών ιστοριών.

Το μυθιστόρημα πλέκεται γύρω από τη κεντρική φυσιογνωμία του Δικαστή Τι ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με μία τρομερή καταιγίδα στα βουνά και μαζί με τη συνοδεία του καταφεύγει σε ένα ταοϊστικό μοναστήρι. Ο ηγούμενος του μοναστηριού αυτού πεθαίνει με τρόπο μυστηριώδη και περίεργο, έχοντας, όμως, δώσει πρώτα ένα κήρυγμα εκκλησιαστικό. Ο θάνατός του, που για τους υπόλοιπους μοναχούς ήταν κάτι το μεταφυσικό, ένα γεγονός πόρρω απομακρυσμένο από τη λογική και την πραγματικότητα, για τον Δικαστή Τι είναι σαφέστατα μία δολοφονία. Ο ίδιος, μάλιστα, αρχίζει και επαναφέρει στη μνήμη του τους θανάτους τριών γυναικών στο ίδιο μοναστήρι που υποτίθεται πως υπήρξαν τυχαίοι, ενώ παράλληλα μία σειρά οραμάτων συνοδευόμενων από φωνές απόκοσμες και εξωπραγματικές αρχίζουν και ταράζουν τη λογική και την ορθοφροσύνη του. Ζητά, λοιπόν, μία κάτοψη του μεγάλου και δαιδαλώδους κτιρίου του μοναστηριού και ξεκινά τις έρευνές του ανακρίνοντας πρώτα έναν θίασο ηθοποιών που βρίσκονται εκεί. Σημαντική βοήθεια θα του προσφέρει ένας ζωγραφικός πίνακας, τεχνουργημένος από ένα από τα θύματα, ο οποίος θα αποκαλύψει στον Δικαστή Τι ένα σημαντικό στοιχείο για τις δολοφονίες αυτές και τον ίδιο τον θύτη και ο οποίος θα κάνει τον δικαστή τον επόμενο στόχο του.

Το ενδιαφέρον με το βιβλίο αυτό δεν προέρχεται μόνο από το στήσιμο της πλοκής, την έντονη δράση, την ατμόσφαιρα του μυστηρίου που επιδέξια πλάθει ο συγγραφέας και που λειτουργεί ελκυστικά για τον αναγνώστη. Προέρχεται και από τον τρόπο με τον οποίο ο τελευταίος, μπαίνοντας στον κόσμο του βιβλίου, θα έρθει αντιμέτωπος με την απόληξη μίας παράδοσης, της παράδοσης του κινεζικού αστυνομικού μυθιστορήματος, οι απαρχές του οποίου εντοπίζονται στους προηγούμενους αιώνες και, αρχής γενομένης από τότε, εκβάλλουν σε μία μυθιστορηματική τεχνοτροπία και τέχνη που διατηρεί και προκρίνει τα δικά της ειδοποιά χαρακτηριστικά.

Από αυτήν την άποψη διαμορφώνεται ένα άκρως ενδιαφέρον αναγνωστικά και μελετητικά λογοτεχνικό πεδίο στο μέτρο και στο βαθμό που μέσα σε αυτό συμφύρονται και συνυπάρχουν τα στοιχεία της κινεζικής παράδοσης και της εν γένει αστυνομικής λογοτεχνίας. Το ενδιαφέρον, μάλιστα, ενισχύεται σημαντικά σε περίπτωση που θελήσει κάποιος να εντοπίσει και να προσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο ο κινεζικός πολιτισμός και η ιδιαίτερη θυμοσοφία του αποτυπώθηκαν στη λογοτεχνική αφήγηση, σφραγίζοντάς την ανεξίτηλα και προσδίδοντάς της την ιδιαιτερότητα και την ιδιοτυπία της.

Η συνύφανση και η συνύπαρξη αυτή στοιχείων της κινεζικής τεχνοτροπίας και μιας περισσότερο παγκοσμιοποιημένης οπτικής πάνω στην τέχνη και τη μεθόδευση της αστυνομικής αφήγησης θα μπορούσε, ίσως, να φανεί καλύτερα στην ίδια τη μορφή του Δικαστή Τι ο οποίος προέρχεται από μία ξεκάθαρα κινέζικη παράδοση, χωνεὐει όμως μέσα στη φυσιογνωμία του, ως ντετέκτιβ, στοιχεία που τον φέρνουν κοντά σε αντίστοιχους ήρωες του είδους.

Εκκινώντας, λοιπόν, κανείς από τη μορφή αυτή και παρακολουθώντας μαζί και τα άλλα πρόσωπα της ιστορίας, την πλοκή και τη δράση, το χώρο μέσα στον οποίο εκτυλίσσονται τα γεγονότα και τα διάφορα νήματα της ιστορίας που, καθώς πλέκονται, οδηγούν στη λύση της, μπορεί να εμβαθύνει και να ποικίλλει την άποψη και την εμπειρία του πάνω στο αστυνομικό μυθιστόρημα και την αστυνομική λογοτεχνία συνολικά.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.