***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Βαγόνι τρίτης θέσης, Πασχάλης Πράντζιος, Εκδόσεις Πηγή

Η ιστορία τριών γενιών μιας θεατρικής οικογένειας, η δημιουργία των μπουλουκιών στα τέλη του 19^ου αιώνα και η μεγάλη Ιστορία της χώρας είναι οι κεντρικοί αφηγηματικοί άξονες του νέου μυθιστορήματος του Πασχάλη Πράντζιου, πάνω στους οποίους οικοδομεί ένα γοητευτικό μυθιστόρημα.

Στο Βαγόνι τρίτης θέσης ο Πράντζιος αφηγείται τη ζωή της Λένας, μιας γυναίκας που φεύγει με τον άνθρωπο που ερωτεύεται για να γυρίσει όλη τη χώρα αναζητώντας την ευτυχία στο πλευρό του. Η αφηγηματική σκυτάλη θα δοθεί αρχικά στην Κάλλι, την κόρη της Λένας. Η Κάλλι θα γίνει μια μεγάλη ηθοποιός, ακολουθώντας τα καλλιτεχνικά βήματα της Λένας προτού η σκυτάλη περάσει εκ νέου στην Ελένη, στη δική της κόρη. Και οι τρεις θα παλέψουν στη ζωή για να αποκτήσουν ό,τι ονειρεύτηκαν χωρίς πάντοτε να πετύχουν, ενώ γύρω τους δορυφορικά θα κινείται ένας θίασος δευτεραγωνιστών που δίνουν ζωή στην αφήγηση με την εξίσου σημαντική παρουσία τους.

Με σίγουρα, μεθοδευμένα βήματα στήνει ένα κινηματογραφικό σκηνικό στο οποίο πρωταγωνιστεί η γυναίκα άλλοτε ως λάγνο θηλυκό, άλλοτε ως φτασμένη καλλιτέχνης, πάντα όμως ως ένας άνθρωπος που αγωνίζεται ενάντια στις κοινωνικές νοοτροπίες της εποχής για να διεκδικήσει το μέλλον της.

Αυτό όμως που κυριαρχεί και στο οποίο επικεντρώνεται ο συγγραφέας είναι ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας καταφέρνει να διεισδύσει στα ανθρώπινα συναισθήματα για να φέρει στην επιφάνεια τις πιο λεπταίσθητές τους αποχρώσεις. Η ψυχοσύνθεση των ηρώων είναι ένας καμβάς πάνω στον οποίο εστιάζει και φιλοτεχνεί όλα όσα τη διαμόρφωσαν στο πέρασμα των χρόνων: έρωτες, πάθη, λάθη, συγκρούσεις, πολιτικές συγκυρίες, αγωνίες, εντάσεις, νοοτροπίες και πίκρες, οικονομική ανέχεια, ματαιοδοξία, φιλοδοξία, ο τρόπος με τον οποίο η ανθρώπινη αξιοπρέπεια καταρρακώνεται, η σχέση και ο αφανισμός του ανθρώπου στον πόλεμο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι συγκρούσεις γύρω από αυτά, το θέατρο και οι σχέσεις ζωής που αναπτύσσονται πίσω από την γκουίντα αλλά και οι κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται την εποχή του μεσοπολέμου και κατά τη μεταξική δικτατορίας. Πέρα όμως από όλα αυτά ο Πράντζιος καταφέρνει και αποδίδει με ακρίβεια τον γοητευτικό κόσμο του θεάτρου και των μπουλουκιών, της τέχνης και των καλλιτεχνών. Του αγώνα για το καθημερινό, για το μεροκάματο, για την καθημερινή επιβίωση. Μας δίνει ένα πακτωλό πληροφοριών για τα μπουλούκια, για την προσπάθεια που έπρεπε να κάνουν οι ηθοποιοί για να μπορέσουν να εκπαιδεύσουν ένα εντελώς απαίδευτο κοινό στο τι είναι θέατρο και να το μυήσουν στον πολιτισμό του αυτοσχεδιασμού, για το ταλέντο που τις περισσότερες φορές χάθηκε πίσω από τα σκηνικά της φτώχιας και της κοινωνικής ανισότητας, για όλα εκείνα τα χρόνια πριν από την εμφάνιση του κινηματογράφου που η τέχνη έφτανε παντού, πεινασμένη αλλά πανέμορφη, μέρος του λαϊκού μας πολιτισμού, αλλά και για τον έρωτα που μπορούσε να αναπτυχθεί παντού, ακόμα και σε ένα βαγόνι τρίτης θέσης και να ταξιδέψει παντού.

Με ευρηματικότητα ο συγγραφέας υπογράφει μια ευφάνταστη ιστορία που ενώ κινείται με βάση τους ήρωες του και συγκεκριμένα από το σαγηνευτικό Λενάκι έως την Ελένη και από την Κάλλι ως το εξαιρετικό ταλέντο του θεάτρου Ανδρέα Ραζή, εκείνο που εν τέλει αναδεικνύει είναι η ίδια η Ιστορία της χώρας, ζώσα και ενίοτε ζοφερή, και όλων όσων συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία της πολιτισμικής της εξέλιξης.

Πέρα όμως από όλα αυτά ο Πράντζιος βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για τις ιδεολογίες και τον τρόπο που μετασχημάτισαν την κοινωνική συνθήκη της εποχής. Γράφει χαρακτηριστικά: «Οι ιδεολογίες σφάχτηκαν μεταξύ τους για τη νομή της εξουσίας και ο λαός έριχνε για άλλη μια φορά πάχνη στις πληγές του, παλεύοντας για την επιβίωσή του», μιλώντας για την Κατοχή και τις μαύρες μέρες του εμφυλίου που επακολούθησαν.

Και όλα αυτά ο Πράντζιος τα πετυχαίνει με σύμμαχο τη γλωσσική αισθητική που υιοθετεί αποδίδοντας με αμεσότητα την εποχή, άλλοτε με τρυφερότητα και άλλοτε με λυρισμό, ωστόσο πάντα ευθύβολα, και αναδεικνύοντας τους ήρωές του με αδρές πινελιές, σάρκινους και ολοζώντανους, γεμάτους πάθη, άσχημες στιγμές αλλά και ανθρωπιά που ξεχειλίζει. Άλλοτε με ένα υποδόριο χιούμορ, πάντοτε όμως με καλλιεπή τρόπο δημιουργεί αρχικά τον έλεο και τον φόβο πριν οδηγήσει τους ήρωές του στην κάθαρση και τη λύτρωση, υπογράφοντας μια σύγχρονη λαϊκή τραγωδία που θα συγκινήσει τον αναγνώστη.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.