***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Χοϊκά. Χάικου και Δεπέλλιχοι συν δύο δοκίμια, Γιώργος Ρούσκας, Εκδόσεις Κοράλλι
Με εκτενείς, κατατοπιστικούς προλόγους στα διακριτά μέρη αυτού του πολύτροπου δίπτυχου, ο διπλωματούχος πολιτικός μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και επαρκέστατος κριτικός Λογοτεχνίας, μάχιμος πνευματικός άνθρωπος και πολυμήχανος λογοτέχνης Γιώργος Ρούσκας [επίθετο που πιθανώς συνυποδηλώνει ρώσικη καταγωγή – οία και η μορφή σοφού πολιού ανδρός κοσμούσα το «ους» του καλοτυπωμένου αυτού κι αψόγως επιμελημένου βιβλίου].
Το «χάϊκου» [όπως το τονίζει ο εμβριθής μελετητής] δεν είναι ό,τι πιο εύκολο στην ποιητική έκφραση μήτε απολύτως συμβατό με την ελληνική στιχουργική τέχνη.
Όμως ο επιδέξιος συγγραφέας επιτυγχάνει να αποδείξει το αντίθετο τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό μέρος αυτής της ξεχωριστής συλλογής πονημάτων, ευφυημάτων, περιπαιγμάτων, περιπατητικών διαλογισμών σε γραπτή κίνηση. Πολλές φορές συλλογίζομαι πως οι τυπωμένες λέξεις είναι ίχνη των βημάτων μας σε μια άγνωστη παραλία (ή έρημο) αλλοχρονικών διαστάσεων, παραλλήλων συμπάντων που κάπου τέμνονται με το δικό μας, χάρη στην ποιητική δεξιοτεχνία που προϋποθέτει την ονειρική ελευθερία τής έκφρασης.
Κάτι που είναι εγγενές στο έργο ποιητών (και ποιητριών) με σπουδές στην θετική κατεύθυνση, εκεί όπου ισοζυγιάζονται τα δύο ημισφαίρια τού εγκεφάλου και ο νυχθήμερος κοπετός μετατρέπεται βαθμηδόν σε φωναχτή υπνοβασία.
Αυτό που υπαινίσσομαι είναι πως κάτω από την νοησιαρχική στοιβάδα, ο απαστράπτων λόγος εμβολίζει τη σκοτεινή και μαύρη ύλη τού συλλογικού Ασυνειδήτου με το νυστέρι της ανατομημένης ζωντάνιας. Γιατί η ποιητική ενασχόληση προϋποθέτει ενάργεια αυτόχρημα ηφαιστειακή, σεισμογόνο.
Πολλά από τα χάϊκου ή από τους δεπέλλιχους (έντεχνους δεκαπεντασύλλαβους) αυτού του μοναδικού κι ανεπανάληπτου βιβλίου διαστίζονται από εικόνες τύπου διαστημικών fractals που θα μπορούσαν να στοιχειώνουν την προεφηβική μας μνήμη. Κι αυτό ακριβώς είναι το στοιχείο που επικρατεί με τον άλογο κι ανένταχτο ηδονισμό του στο υπό-κείμενο αυτού τού πλούσιου ορυχείου λέξεων, νοημάτων, εκφράσεων και τρόπων. Και λέγω «τρόπων» γιατί η ανάγνωση είναι πράξη μιμητική, αναπαραστατική κι αναπαραστάσιμη οδύνη.
Διαλέγω πολύ προσεκτικά τις λέξεις με τις οποίες θα εκφραστώ για το έργο ενός αξιοσέβαστου συναδέλφου με τριπλή ιδιότητα (μηχανικός-ποιητής-κριτικός – σε αυτή τη σειρά).
Δεν είναι εύκολο να μιλήσεις για την ποίηση, πόσω μάλλον να την κατανοήσεις. Στην ουσία την αναδημιουργείς. Κι εδώ τίθεται το ερώτημα τής συνδημιουργικής επάρκειας, κάτι που δεν έχει μελετηθεί αρκετά μέχρι τώρα. Προτείνω στον εκλεκτό συνομιλητή να ξεκινήσουμε εγγράφως πλην σαφώς από σήμερα κιόλας έναν έμπρακτο διάλογο κριτικής ποιητικότητας.
Κατά τα άλλα, δεν θέλω να σας προκαταλάβω αποσπώντας ικμάδες από το «σώμα» αυτού του μετά-ποιήματος. Θα ήταν άκομψο, επιπόλαιο κι ατελέσφορο, αγενές όμως όχι. Τα αρώματα δεν χάνουν στην όποια τυχαία (ή σκόπιμη) δειγματοληψία. Απλώς, αυτό το πόνημα διαβάζεται γραμμικώς και καταναλώνεται εξ ολοκλήρου, με την απλή, παραδοσιακή σειρά τής γραμμικής αφήγησης.
Θυμόσοφος λόγος. Ρητά με αξιώσεις γνωμικού. Επιτύμβια δίστιχα παλαιών ερώτων, εξιδανικευμένων από τον πόνο. Έτσι θα τα χαρακτήριζα σε θεματολογικό επίπεδο.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
