***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

 Ελέω Θεού Μονήρης, Αλέξανδρος Κωνσταντίνου, Εκδόσεις Πλέθρον

Ποιητικό τρίπτυχο σαράντα ποιημάτων (15+11+14), η όγδοη ποιητική συλλογή του ποιητή Αλέξανδρου Κωνσταντίνου (οι επτά από τις εκδόσεις Πλέθρον).

Η έβδομη συλλογή με τίτλο «Παλαιόπολις και άλλα ποιήματα (1984-2011)» κυκλοφόρησε το 2014 από τον Κέδρο και προφανώς συναιρεί τις προηγούμενες (βλ. προηγούμενη κριτική μου:  https://biblionet.gr/titleinfo/?titleid=203366&return_url).

Προς μια αυξανόμενη δραματικότητα κινείται η αφηγηματική φωνή από το Α’ στο Γ’ μέρος.

Διαλέγω τρία ενδεικτικά ποιήματα (ένα από κάθε πτυχή):

                        Α’

Η θάλασσα, βιβλίο ανοιχτό

 

Η θάλασσα είναι η αιωνιότητα, ο αντικατοπτρισμός της,

όταν καθρεφτίζει το λιγοστό φως

ανάμεσα απ’ τα σύννεφα

και σκέφτεσαι τη θνητότητά σου,

την ώρα που ένα χέρι θα σου παίρνει τη ζωή

ενώ εκείνη θα μεταφέρει κύματα

τη σιωπή του ουρανού πάνω στην πλάτη της

αιώνια, αγέννητη και άφθαρτη

κοσμώντας το πελώριο σύμπαν με γαλανές,

με απαστράπτουσες ανταύγειες στα νερά της:

τα αχνοφώτιστα βουνά

όλο το μπλε, όλο το γκρι,

το βυσσινί της μεγαλείο,

τ’ άσπρο της θάμβος αγκαλιάζοντας τα νέφη, η θάλασσα

 ̶  βιβλίο ανοικτό –

μιλάει για εκείνα που έγιναν και που θα γίνουν

όταν εμείς δεν θα ‘μαστε πια εδώ,

και λέει πως όλα φεύγουν και χάνονται μακριά,

μακριά πολύ απ’ το αμύθητο κρυφό της ακρογιάλι. (σελ. 15).

                        Β’

Διαλύεται το Εγώ,

χάνεται το κέντρο.

Θυμίαμα βγαίνει απ’ τα ερείπια,

ευωδιάζουμε τα σκοτάδια. (σελ. 31).

[σημείωση: όχι ευωδιάζουνε αλλά ευωδιάζουμε].

 Γ’

Ροπή προς την έναστρη φωτοχυσία

 

Διακλαδίζονται οι γαλαξίες

με σύμπαν αιτιατό.

Λιμνάζουνε οι θάλασσες στον πλανήτη.

Ας ήταν μια φορά να διακτινιστούμε

στα πέρατα του χάους αφομοιώνοντας

 χιλιόμετρα εσώτερης οδύνης. (σελ. 46).

 

Στην επεξεργασμένη ιδιόλεκτο τού ποιητή εμβολίζονται λόγια και παραδοσιακά στοιχεία ευδιακρίτως. Αποθησαυρισμένες λέξεις όπως: καντηλήθρα, φρύγανα, αμφιθυμία, υετός, φτέρωμα, αναμέλπω, οξυκόρυφα, αποκύημα…

Νεορομαντική μελαγχολία, εξπρεσιονιστική μεγαλοστομία, ανεστραμμένος διδακτισμός, έμμεσος απεύθυνσις, ανάσα μεταφυσική, αναστεναγμός αναγεννησιακός, έμπνευσις αρχαιοπρεπής, μεσαιωνική σκοτεινιά. Αρχετυπικά σύμβολα φωτός-σκότους συγκρούονται στο ποιητικό προκείμενο:

Με άφατη δροσούλα μπήκε

εφέτος ο Μάιος

και ήλιους αίλουρους

που κάνουν μια δρασκελιά τον ουρανό

μέρα τη μέρα, ανώφελα.

Φωνάζουνε τα βάθη του ανθρώπου

δυνατά, ξεσκίζοντας τα ώτα

της θεότητας ψιλές φωνές,

ψυχρές σαν το ατσάλι… (σελ. 45).

Φράσεις σαν γνωμικά:

Ας ξεδιψάσω μια φορά απ’ τη θνητότητα

κι όλα τα πλούτη μου στο χάρο τα χαρίζω. (σελ. 22).

Δίστιχα-τρίστιχα και τετράστιχα που δύνανται να απομονωθούν χωρίς να αδικείται ο τεχνουργός τους.

Η μηχανή του χρόνου γελάει.

Μυστήριο η ζωή κι ο θάνατος αναντίρρητος.

Μ’ ένα τίποτα ζούμε. (σελ. 18).

Ποιητική τής αναπαλαιωμένης ήττας.

Οι πεταλούδες πήγανε χαμογελαστές στο θάνατο.

Οι νυχτερίδες στιγματίζουν την αγία σινδόνη. (σελ. 19).

Στιχουργική απελπισμένης μοναξιάς που δεν μεταφράζεται πάντα σε μονολογικότητα αλλά σε ηχώ στον καθρέφτη τού κόσμου.

…τραβώντας από το πόδι τα σπουργίτια.

Τώρα μετράω θανάτους το ξημέρωμα… (σελ. 27).

Αυθεντική φωνή απηχεί τους προηγούμενους ποιητές, όμως δεν συμφωνεί πάντα με τους προλαλήσαντες:

Μικροί και σκυμμένοι στη γη

οδοιπορούμε μηρυκάζοντας θέσφατα

στην άσωτη αριθμητική των φλογερών ερώτων μας. (σελ. 51).

Ασύνδετο σχήμα, συνειρμικό, ρυθμικό θέλω, απόηχος μιας διηνεκούς παιδικότητος, το πόνημα των σελίδων 16 και 17.

Ανέξοδος σπασμός, διεξοδικός απελευθερωτισμός γλωσσικής (κατ’ αρχήν και τουλάχιστον) απολυτρώσεως.

Φωνήεντα που έφτυνα

μέσ’ το μεγάλο καλοκαίρι

της εφηβείας μου.

Ταξίδια ανώφελα,

η ουρανομήκης κραυγή του κεραυνού στο δρόμο.

Θώπευσε τις απαλές μορφές

του αόρατου,

αφουγκράσου το θρόϊσμα της λεύκας:

Μια ιαχή ξυπνάει μεσάνυχτα τις Μούσες

μια φυλακή περιμένει κι απόψε

τη φρίκη σου. (σελ. 52).

Μετανεωτερικός καρπός που κοιτάζει πίσω, προς την ανασκολοπισμένη παράδοση.

Η μέθη μου ιλαρότητα

Ακούγοντας το βίο του γέροντα Πορφύριου. (σελ. 20).

Ένας ποιητής που έχει πολλά ακόμα να προσφέρει, αν και φαίνεται σαν να ανακεφαλαιώνει διαρκώς την απελπισμένη μοναξιά, την απελπιστική μόνωσή του. Μεμψίμοιρος μινυρισμός.

Τίποτα. Δεν έχω να πω

τίποτα. Μόνο μια λέξη

πεταλούδα μέσ’ το κεφάλι μου

τινάζει τα χνουδωτά φτερά της.

Γεμίζει το κρανίο μου

λαμπηδόνες. (σελ. 50).

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.