***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Άνθρωπος στη θάλασσα. Ναυαγός. Υποχρέωση όλων στο πλοίο να καρφώσουν τα μάτια τους σ’ αυτόν που χάνεται. Η αφηγήτρια αυτό ακριβώς κάνει στο τελευταίο βιβλίο της Έρσης Σωτηροπούλου Άνθρωπος στη θάλασσα από τις εκδόσεις Πατάκη. Αυτός που χάνεται είναι η μητέρα. Και η αφηγήτρια καθηλώνει το βλέμμα της εκεί, στον άνθρωπο στη θάλασσα, στη μητέρα που βυθίζεται.
Η θάλασσα είναι το συναίσθημα, είναι η μεγάλη μητέρα των πάντων, είναι η μήτρα που γέννησε την πρώτη ζωή. Θάλασσα είναι και ο Αρκτικός Ωκεανός στον οποίον ταξίδεψε η συγγραφέας με το ιστιοφόρο Antigua και από τον οποίο έφερε τη φωτογραφία του εξωφύλλου, η οποία σε ένα παιχνίδι οπτικής τοποθετήθηκε ανάποδα.
Με τη μητέρα να πλησιάζει στο τέλος της ζωής της η κόρη προχωρά στην αναπόφευκτη ανασκόπηση, στον αναπόφευκτο απολογισμό: «Σε συγχωρώ μαμά», δηλώνει η αφηγήτρια, για μικρές ή μεγαλύτερες παραβιάσεις. Η κόρη θυμάται ιστορίες από την παιδική ηλικία της μητέρας, από την παιδική ηλικία τη δική της. Παράλληλα, στον παρόντα χρόνο, δεν λείπει το ερωτικό στοιχείο στη ζωή της κόρης, κι όμως το αντικείμενο της κουβέντας των δυο εραστών είναι πάλι αυτό: η μητέρα που χάνεται.
Μαζί με τη μητέρα, όμως, χάνεται και η κόρη-αφηγήτρια σε έναν ωκεανό αναμνήσεων, συναισθημάτων, αλλά και πρακτικών ζητημάτων: ημερομηνία και φάρμακο, δοσολογία, οι πληροφορίες στα σάιτ για τα φάρμακα, τα μαλώματα του γιατρού για να σταματήσει να ψάχνει στο ίντερνετ.
Η μητέρα πνίγεται και μαζί και η κόρη
«Μαμά έχω ήδη γεράσει
Έχω κουραστεί κι εγώ
Στόμα με στόμα
Μου πίνεις τη ζωή.
Μαμά δεν αντέχω.»
και
«Θέλω να φύγω
Πνίγομαι
Μου ρουφάει τη ζωή.».
Αυτό το βιβλίο σε ποιητικό λόγο μοιάζει με ημερολόγιο οδύνης και μαζί με στρόβιλο στον παγωμένο ωκεανό. Παρά το επίμονο βλέμμα όσων έχουν όλη τους την προσοχή στον ναυαγό, ο αγώνας αποδεικνύεται άνισος, ο ναυαγός βυθίζεται, το παγόβουνο διαμελίζεται και γκρεμίζεται με τριγμούς και βόμβους:
«Ένα τρίξιμο αόρατων κρυστάλλων
Από ανθύλλια παγετού που ξεκολλάνε […]
Αυτός ο ορυκτός βόμβος καθώς
Ένα κομμάτι αποσπάται από τη μητέρα.».
Με αυτό το βιβλίο η Έρση Σωτηροπούλου τολμά και πραγματεύεται ένα θέμα που δύσκολα προσεγγίζεται: την απώλεια ενός γονιού και συνάμα το πένθος πριν το πένθος, τη δίνη των σκέψεων και των συναισθημάτων στην τελική ευθεία προς ένα τέλος αναπόδραστο. Η δίνη αυτή αποδίδεται με την ποιητική φόρμα, που αποτυπώνει επακριβώς αυτή την αποσπασματικότητα και τον κατακερματισμό.
Το συναίσθημα που επιμένει αφού κλείσει κανείς το βιβλίο είναι η βουβή απόγνωση της αφηγήτριας στη συνειδητοποίηση ότι η πορεία δεν μπορεί να αναστραφεί. Η αφηγήτρια παρακολουθεί τον θάνατο της μητέρας της το ίδιο ουσιαστικά ανήμπορη όσο όταν παρακολουθεί την αργή, βασανιστική, κατάρρευση ενός παγόβουνου στον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
