***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Μητρόπολη, Philip Kerr, Εκδόσεις Κέδρος

Το κύκνειο άσμα του μεγάλου μετρ του νουάρ αστυνομικού μυθιστορήματος Philip Kerr έχει τον τίτλο “Μητρόπολη“. Στο συγκεκριμένο βιβλίο ο συγγραφέας επιστρέφει στον κόσμο που τόσο καλά γνωρίζει, την Μητρόπολη του Μεσοπολέμου, δηλαδή το Βερολίνο, με κεντρικό μυθιστορηματικό ήρωα τον νεαρό Μπέρνι Γκούντερ, επιθεωρητή στο τμήμα Ανθρωποκτονιών.

Ο Γκούντερ αυτή τη φορά-την τελευταία της μυθικής του δράσης, αφού ο Kerr δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή- αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τέσσερις δολοφονίες στον σιδηροδρομικό σταθμό της Σιλεσίας. Τέσσερις πόρνες δολοφονούνται με…ινδιάνικο τρόπο στο συγκεκριμένο μέρος, χωρίς να προηγηθεί σεξουαλική κακοποίηση. Το περίεργο στην όλη υπόθεση είναι ότι συντελείται σε κάθε θύμα αφαίρεση του δέρματος του κρανίου του, ακριβώς δηλαδή όπως συνήθιζαν να κάνουν οι Ινδιάνοι στους λευκούς που σκότωναν στην Άγρια Δύση.

Σαν να μη έφταναν όλα αυτά, εκτός από τις πόρνες, κάποιος φαίνεται να έχει στοχοποιήσει και τους Εβραίους, τους περιθωριακούς και τους ανάπηρους του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Μήπως ο ρατσισμός των ανερχόμενων ναζί κρύβεται πίσω από όλα αυτά;

Κι εκεί που κανένα φως δεν αχνοφαίνεται στην άκρη του τούνελ, ο πατέρας του τελευταίου θύματος, άλλης μίας πεταλούδας της νύχτας, δείχνει αποφασισμένος να βοηθήσει τον επιθεωρητή Γκούντερ να ανακαλύψει την αλήθεια. Όπως συμβαίνει συνήθως στα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα, η υπόθεση αποδεικνύεται πιο περίπλοκη απ’ ότι συνήθως, με συνδυασμό πολλών ετερόκλητων στοιχείων, τα οποία, όμως, συμπληρώνουν άψογα την τοιχογραφία του Βερολίνου της εποχής της ανόδου των ναζί στην εξουσία.

Η πλοκή είναι γρήγορη και ο επιθεωρητής Γκούντερ περισσότερο συνομιλεί με άλλους χαρακτήρες, προκειμένου να βρει την άκρη του νήματος, παρά σκέφτεται μόνος του, απομονωμένος σε κάποιο δωμάτιο του αστυνομικού τμήματος προσπαθώντας να βγάλει άκρη από τα στοιχεία. Και όλους αυτούς τους διαλόγους με τους υπόπτους και τους υπόλοιπους χαρακτήρες του βιβλίου ο Kerr τους συμπεριλαμβάνει στην αφήγησή του, με αποτέλεσμα αυτή να καθίσταται ιδιαίτερα ζωντανή.

Το Βερολίνο του Μεσοπολέμου ήταν μία πόλη ασυδοσίας και διαφθοράς, μία πόλη στην οποία η απογοήτευση είχε φωλιάσει για τα καλά στις καρδιές των κατοίκων της, εξαιτίας της επαίσχυντης συνθηκολόγησης και της ήττας της χώρας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Συγχρόνως όμως το Βερολίνο είναι και μία πόλη ζωντανή, πάλουσσα και γεμάτη με πλήθος καλλιτεχνών και λογοτεχνών. Εν ολίγοις, πρόκειται για μία πόλη που διατηρεί κάτι από τη χαμένη λάμψη της Belle epoque, παρά τα πλήθη των ζητιάνων, των κατατρεγμένων και των κάθε λογής εγκληματιών και περιθωριακών τύπων που συνωστίζονται στις μεγάλες λεωφόρους της. Οι εικόνες αυτές του Βερολίνου που μας παραδίδει ο Kerr είναι από τα δυνατότερα σημεία του βιβλίου του:

“Επιτέλους μπήκε για τα καλά το καλοκαίρι στο Βερολίνο και η πόλη άνθισε με το φως και πέταξε το λερωμένο μάλλινο παλτό της. Εραστές κάθονταν στα φτηνά παγκάκια του Τίργκαρτεν, όχι μακριά από τον Απόλλωνα που κοιτούσε την άχορδη λύρα του και αναρωτιόταν ανίκανος τι να τους παίξει. Τις Κυριακές χιλιάδες εργάτες έπαιρναν τον προαστιακό σιδηρόδρομο για τις λευκές αμμουδιές του Βανζέε. Μια μέρα πήγα κι εγώ και με τόσο κόσμο δεν μπορούσες να δεις την παραλία και ήταν δύσκολο να διακρίνεις πού τελείωνε η άμμος και πού άρχιζε το νερό. Πλατσούριζαν τα βρώμικα πόδια τους στο ρηχό νερό πριν επιστρέψουν σπίτι, στις γκρίζες ανατολικές φτωχογειτονιές, τα πρόσωπά τους ρόδινα απ’ τον ήλιο, οι ιδρωμένες κοιλιές τους γεμάτες λουκάνικο, λάχανο τουρσί και μπίρα”.

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την ακόλουθη τακτική κατά την αφήγησή του: πολλά γεγονότα συμβαίνουν μέσα σε λίγο χρόνο, τόσα που η μνήμη του αναγνώστη σχεδόν αδυνατεί να συγκρατήσει όλους και όλες όσες συνομιλούν με τον επιθεωρητή. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μεγάλα κεφάλαια με τίτλους που υποδηλώνουν εύλογα την κεντρική θεματική του βιβλίου, η οποία διατρέχει μαζί με το έγκλημα τις σελίδες του: γυναίκες, παρακμή, σεξουαλικότητα.

Πρόκειται για μία εποχή μεταβατική. Το περίφημο κραχ του ’29, ο προάγγελος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έχει ακόμη συμβεί, ούτε και η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία. Ο περισσότερος, όμως, κόσμος του Βερολίνου παραμένει απαθής στην ιδέα του θανάτου, μία ιδέα στην οποία συνήθισε ήδη από την εποχή του προηγούμενου πολέμου.

Δυνατές συγκινήσεις, άφθονο νουάρ στοιχείο, καταιγιστική δράση και μπόλικο μυστήριο, όλα αυτά τοποθετημένα στη Μητρόπολη της Κεντρικής Ευρώπης την εποχή του Μεσοπολέμου. Αυτά είναι τα στοιχεία που, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, καθορίζουν τη μορφή της τελευταίας περιπέτειας του επιθεωρητή Γκούντερ, ενός αναμφισβήτητα εμβληματικού μυθιστορηματικού χαρακτήρα.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.